Historia powszechna

Państwo chińskie, jeszcze pod koniec XVIII w. uważające się za supermocarstwo, w wiek XX wkroczyło jako organizm słaby i nawet oficjalnie pozbawiony wielu atrybutów suwerenności. Ogłoszona w 1911 r. Republika Chińska rychło stanęła w ogniu walk wewnętrznych. Jednakże znakomita ekipa apolitycznych, wykształconych na europejskich i amerykańskich uczelniach dyplomatów potrafiła wyzyskać skądinąd ulotne koniunktury międzynarodowe.

Raoul Wallenberg pochodził ze znanej szwedzkiej bankierskiej rodziny. Ukończył architekturę w USA. Jako sekretarz Poselstwa Królestwa Szwecji w Budapeszcie w latcach 1944-45 uratował życie tysiącom Żydów, udzielając im dyplomatycznej opieki. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Budapesztu Wallenberg został aresztowany przez NKWD i wywieziony do Rosji. Mimo wielu dyplomatycznych interwencji kolejnych szwedzkich rządów, niestety mało zdecydowanych i nieskutecznych, nie udało się go odnaleźć.

Pierwsza polska publikacja na temat konfliktu zbrojnego na Krymie i w Donbasie. Gen. dyw. prof. dr hab. Bogusław Pacek, doradca NATO ds. Ukrainy, wyjaśnia na czym polega istota wojny hybrydowej i czym się ona różni od wojny klasycznej. Prezentuje przy tym stanowiska na jej temat uznanych ekspertów z wielu państw, włącznie z USA, Rosją, Ukrainą i Polską.

„Wojna totalna” („Der Totale Krieg”), wydana w 1935 roku, jest przede wszystkim dziełem politycznym, a nie podręcznikiem strategii wojskowej. Ludendorff twierdzi, że „wszystko jest wojną”, a pokój stanowi jedynie krótki czas pomiędzy kolejnymi konfliktami zbrojnymi. Z tych powodów naród niemiecki i wszelkie aspekty życia społecznego powinny być podporządkowane potrzebom armii. Z kolei celem wojny jest pokonanie wroga wszelkimi dostępnymi metodami. Zdaniem Ludendorffa najlepszym sposobem na osiągnięcie zwycięstwa jest uderzenie w społeczeństwo przeciwnika, które osłabi jego armię. Tezy generała wpisywały się w agresywną politykę Hitlera, który po dojściu do władzy parł do kolejnej wojny o panowanie Niemiec nad światem.

Hohenzollernowie to niemiecka dynastia wywodząca się ze Szwabii, która między XV a XIX stuleciem wybiła się z grona książąt o znaczeniu regionalnym, sięgając najpierw po królewską koronę w Prusach, a potem po tron cesarski Drugiej Rzeszy. Przez ponad dwa stulecia - do upadku cesarstwa w listopadzie 1918 roku w konsekwencji przegranej wojny światowej - odgrywała bardzo istotną rolę w Europie. Wydała kilku wybitnych władców, takich jak Fryderyk Wilhelm zwany Wielkim Elektorem czy Fryderyk II Wielki. Dla Polski i Polaków Hohenzollernowie byli trudnymi przeciwnikami, zaborcami, którzy rozszerzali swoje państwo kosztem Rzeczypospolitej, oraz prześladowcami polskości. Choćby dlatego warto poznać ich losy.

Drugie, poprawione i uzupełnione wydanie książki, która ze względu na swój charakter oraz wykorzystany obszerny, trudno dostępny oraz zróżnicowany materiał źródłowy, pochodzący z kilkudziesięciu archiwów, a także kolekcji rękopisów z kilku krajów, jest niezastąpioną monografią tytułowej problematyki.

Praca poświęcona jest konstytucjonalizmowi Rosji i jego współczesnemu funkcjonowaniu w Federacji Rosyjskiej. Przedstawione zostało podłoże historyczne, tj. zarówno próby stworzenia rosyjskiego modelu konstytucyjnego przed rewolucją bolszewicką (okres przed 1905 r. opracował H. Izdebski), jak kształtowanie się monarchii konstytucyjnej, umocnienie oraz dekompozycję "konstytucjonalizmu socjalistycznego" (A. Bosiacki, który przedstawił także zagadnienia współczesnego konstytucjonalizmu Federacji Rosyjskiej).

Bez obawy o przesadę można powiedzieć, że dziennik Iwana Czystjakowa ma w literaturze miejsce w jednym szeregu z takimi utworami, jak Opowiadania kołymskie W. Szałamowa, "Archipelag GUŁAG", A. Sołżenicyna, czy "Inny świat" G. Herlinga-Grudzińskiego.

Gdy latem 1914 roku wybuchła pierwsza wojna światowa, na Belgię i Francję spadła niemiecka ofensywa. Po zajęciu Belgii i odrzuceniu wojsk francuskich z Alzacji i Lotaryngii, na początku września armie cesarza Wilhelma II parły na Paryż. Dopiero w bitwie nad Marną, stoczonej pomiędzy 5 a 12 września 1914 roku, Francuzi udaną kontrofensywą zatrzymali pochód nieprzyjaciela i pogrzebali plany wojenne Rzeszy – błyskawicznego rzucenia zachodniego sąsiada na kolana, tak jak w 1870 roku.

Otwarte pozostaje także pytanie o rolę Hitlera w historii. Jedni głoszą, że ponosi on wyłączną winę za to, co się stało, że to on, dzięki swoim wyjątkowym, wprost demonicznym zdolnościom, uwiódł Niemców i prowadząc ich do wielkości, przywiódł do zguby. Inni uznają, iż był tylko elementem pewnej gospodarczo-społecznej struktury...

Czytając o kulisach wydarzeń poprzedzających II wojnę światową, trudno ustrzec się przed porównaniami ze współczesnością. Zło ma nie tylko swoją banalną stronę, istnieje też coś takiego jak urok zła.

Oblężenie Kadyksu przez Francuzów było jedną z ważniejszych strategicznie operacji militarnych podczas inwazji Hiszpanii.