Biografie, wspomnienia

Po Czasie spekulantów, Czasie niewolników i Czasie Sodomy nadszedł CZAS NA PRAWDĘ. W fascynującym wywiadzie-rzece Józef Białek opowiada o swoim życiu i wychodzeniu ze świata złudzeń, w jakim stale utrzymują nas media, politycy i ludzie establishmentu. Poznajemy go najpierw jako naiwnego solidarnościowego opozycjonistę w latach osiemdziesiątych, potem wolnorynkowego przedsiębiorcę w latach dziewięćdziesiątych i wreszcie jako wydawcę i autora książek, który ma odwagę wciąż szukać prawdy. A wszystko to okraszone licznymi informacjami i anegdotami o znanych postaciach z życia publicznego, wnikliwymi analizami mechanizmów rządzących polityką, diagnozami dotyczącymi przyszłości Polski i świata oraz rzadkimi fotografiami z prywatnego archiwum.

Dwutomowa praca profesor Anny Pawełczyńskiej wprowadza czytelnika w nieistniejący już świat XIX-wiecznych polskich dworów i dworków niegdyś rozsianych na dalekich wschodnich rubieżach - Podola, Wołynia i Ukrainy (część „Testament Prababki”).

Historycy przyzwyczaili nas do tego, aby postrzegać dzieje świata przez pryzmat działań politycznych i militarnych. Traktaty i bitwy, umowy i rywalizacje ideologiczne, działania wywiadów i wojsk, postacie rządzących, polityków i ideologów – taka treść wypełnia większość książek opisujących dzieje najnowsze. Czasem znajdziemy dodatkowe uwagi o kwestiach gospodarczych – przemyśle, handlu, wojnach celnych czy pozyskiwaniu nowych rynków zbytu – jednak w centrum historii zdają się zawsze znajdować politycy, tak jakby to oni byli siłą decydującą o rozwoju świata i kierunku, jaki ten rozwój przybierze.

Losy rodziny Dyakowskich, ukształtowane historią Polski stały się w rękach Autorki materiałem do refleksji nad kruchością człowieka wobec Wielkiej Historii, nad jego bohaterską walką aby się nie poddać. Ale również do refleksji o granicach ludzkiej odporności.

Książka jest zbiorem tekstów pięciu autorów: sam główny bohater Józef Piłsudski mówi o sobie poprzez syberyjskie listy i późniejsze wspomnienia, profesor Zbigniew Wójcik z Polskiej Akademii Nauk w Warszawie pisze o historii zesłańczej braci Józefa i Bronisława Piłsudskich, zesłaniec Władimir Burcew wspomina wspólną drogę z Piłsudskim na Syberię w 1877 roku, publicysta i bibliofil czasów międzywojnia Józef Władysław Kobylański powiela myśliwskie opowieści Piłsudskiego, a autor niniejszego opracowania w kilku szkicach poszerza wiedzę o zesłaniu Józefa Piłsudskiego i o spotkanych przez niego na Syberii ludziach.

Książka o jednej z najpiękniejszych postaci dziejów Kościoła katolickiego w XIX wieku – o ks. Krzysztofie Szwermickim (1808-1894), jednym z ciekawszych zesłańców czasów carskich z połowy tamtego wieku.

Niniejsza pozycja przedstawia losy zapomnianego uczestnika dwóch powstań: styczniowego 1863 i nad Bajkałem 1866, zesłańca i szczęśliwego uciekiniera z Syberii – Wilhelma Buszkata rodem z Prus.

Te siedem historii łączy „czas i przestrzeń” – wszystkie dotyczą polskich zesłańców postyczniowych i związane są z Syberią. Ukazują postaci mało znane albo w ogóle nieznane, nie licząc oczywiście wiedzy badaczy dziejów polskiego wygnaństwa w imperium carów.

Książka wyróżnia się wśród innych bogactwem treści i nowatorskim ujęciem losów skazanych za przestępstwa polityczne. Każdy list to skarbnica wielu ważnych informacji biograficznych o zesłańcach i ich pismach.

Pogłębiona przez lekturę „Listów z Sybiru 1863” refleksja nad dziejami wyrzuconej na Wschód polskiej diaspory po raz kolejny skłania nas do wniosku, że zsyłka, katorga, wysiedlenie na Sybir nie było i nie stało się w losach zarówno jednostek, a tym bardziej całego narodu epizodem.

W siedemdziesiątą piątą rocznicę „szczęśliwej” ucieczki z Wołynia i z własnego domu, i po siedemnastu latach od pierwszego, ukazuje się, uzupełnione o „Powroty”, drugie wydanie moich wspomnień, by stały się jeszcze jednym głosem „przeciw upiorom przeszłości”.

Książka Babel zawiera wspomnienia Konrada Nirona (1924-2012) z okresu, w którym miał okazję prowadzić rozmowy z „człowiekiem z cienia”, którego tożsamość została ukryta pod nazwiskiem Hubert Brohl. W rozmowach tych Brohl z dystansem i realizmem opowiada o czasach PRL, odsłaniając mechanizmy władzy i kreśląc barwne portrety ludzi z gatunku homo sovieticus. Mówi również o kulisach transformacji ustrojowej, wskazując na jej rzeczywistych twórców oraz cele. Przy okazji ujawnia zagadkowe i niepokojące źródła globalnego ładu oraz jego antyludzkiej natury, dalece wykraczające poza świat polityki. Książka ta, publikowana wiele lat po śmierci autora, wskazuje na przyczyny otaczającego nas zła, o których wiedza może okazać się trudna do przyjęcia.

Odkrywcza, rzeczowa, wnikliwa, sugestywnie napisana książka wybitnego badacza – Profesora Lecha Ludorowskiego – znacznie wzbogaca wiedzę o przyznaniu arcymistrzowi polskiej literatury tej najważniejszej światowej nagrody. W książce zamieszczono nieznane dotychczas dokumenty źródłowe: wspaniałą Laudację ku czci Sienkiewicza Carla Davida af Wirsena, unikalne archiwalia i aktualia. Monografia ta wyróżniająca się estetyką edytorskiej formy jest książką wysoce wartościową, pożyteczną, potrzebną dla kultury narodowej.