Biografie, wspomnienia

Raoul Wallenberg pochodził ze znanej szwedzkiej bankierskiej rodziny. Ukończył architekturę w USA. Jako sekretarz Poselstwa Królestwa Szwecji w Budapeszcie w latcach 1944-45 uratował życie tysiącom Żydów, udzielając im dyplomatycznej opieki. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Budapesztu Wallenberg został aresztowany przez NKWD i wywieziony do Rosji. Mimo wielu dyplomatycznych interwencji kolejnych szwedzkich rządów, niestety mało zdecydowanych i nieskutecznych, nie udało się go odnaleźć.

Książka jedyna w swoim rodzaju. Autor jest synem działaczy KPP, a potem PPR i PZPR. Opowiada o latach 50. jak o sielance, to najpiękniejsze lata jego młodości. Czytelnik nie znajdzie tu opisu terroru państwa totalitarnego, atmosfery zastraszenia, aresztowań, potajemnych skrytobójstw. Antoni Zambrowski, dzięki swojemu ojcu Romanowi, członkowi tzw. wielkiej trójki, w skład której wchodził jeszcze Minc i Berman, mógł normalnie żyć, nie musiał bać się nagłego aresztowania, wywózki czy prześladowania. Książka fascynuje swoim autentyzmem, poraża szczerością opisów zebrań partyjnych, widać jak bardzo autor był zaangażowany w ulepszanie świata, jak wierzył, że socjalizm może rzeczywiście ulepszyć ten świat. Gorzkie rozczarowanie miało przyjść dopiero później.

Zeszyty zawierające oryginalny rękopis Dziennika zostały we wrześniu 1939 roku skradzione w Wilnie przez dokonujących kolejnego zaboru Polski Sowietów. Owo zawłaszczenie jest dziś kontynuowane przez Bibliotekę Wróblewskich w Vilniusie i traktowane przez władze litewskie jako przynależny im łup wojenny, odziedziczony po NKWD.

Pamiętnik Daisy Hochberg von Pless, angielskiej arystokratki, jednej z najpiękniejszych i najbardziej adorowanych kobiet swojej epoki. Wyszła za mąż za Jana Henryka XV, księcia pszczyńskiego, hrabiego Hochberg i pana na Książu, ale nie czuła się dobrze w ojczyźnie męża. Sztywna etykieta pruskiego dworu, pozbawione wdzięku i swobody życie niemieckich wyższych sfer męczyło i nużyło Daisy. Po rozwodzie napisała swoje wspomnienia. Wśród zwykłych ludzi prawdziwa historia z życia arystokratki bywającej na królewskich dworach cieszyła się poczytnością. Natomiast wielu przedstawicieli najwyższych sfer poczuło się dotkniętymi szczerymi i bezkompromisowymi wyznaniami Daisy o ludziach z jej środowiska. Jej wspomnienia są wspaniałym dokumentem epoki. Pisze w nich nie tylko o sobie, rodzinie, dzieciach. 

Hr. Adam Gurowski (1805-1866) to jedna z najciekawszych i najbardziej kontrowersyjnych postaci nie tylko polskiego, ale także rosyjskiego, europejskiego oraz amerykańskiego życia politycznego i intelektualnego wieku XIX. Niezwykłe losy „czerwonego hrabiego” i ewolucja jego myśli pozwalają nie tylko zobaczyć z innej perspektywy dramatyczne dzieje konfliktu polsko-rosyjskiego, ale także recepcję Rosji przez elity polityczne i intelektualne Polski, Europy i Ameryki. Pokazują również mechanizmy kreowania opinii publicznej i oddziaływania na nią przez dyplomację i propagandę rosyjską.

Krzysztof Kąkolewski to klasyk polskiego reportażu. Jego książki znane są ponad półtora milionowej rzeszy polskich czytelników. Zasłynął takimi tytułami, jak: Co u pana słychać, Jak umierają nieśmiertelni, Diament odnaleziony w popiele, Umarły cmentarz, Ksiądz Jerzy w rękach oprawców i wiele innych.

Tym razem przyszła kolej na książkę o nim samym. Ten, który odkrywał, a bywało, że i obnażał innych, sam został gruntownie prześwietlony. Kim zatem jest Krzysztof Kąkolewski? Co go interesuje? Co denerwuje? Co chce przekazać swym czytelnikom? Jakie ma dla nich przesłanie?

Zawarte w tym tomie szkice i artykuły, dotąd  rozproszone w  publikacjach zbiorowych lub w prasie emigracyjnej, są oparte przeważnie na nieznanej korespondencji Jόzefa Wittlina oraz  innych materiałach archiwalnych, poruszają zatem mniej eksponowane obszary jego życia.

Był u mnie przedstawiciel Znaku, Więzi, potem przedstawiciel PAX-u. Nie mogą na siebie patrzeć, ale w gruncie rzeczy mają te same tendencje: gra polityczna, licytowanie się w zdobywaniu rozgłosu, osobiste i grupowe ambicje, dobro Narodu na końcu.

To książka bardzo osobista. Jest opowieścią o zesłaniu i życiu w Kazachstanie, gdzie każdy dzień mógł być ostatni, gdzie "prywykat'nada", by przeżyć.

Pod redakcją profesora warszawskiego UKSW ukazał się tomik poświęcony postaci nietuzinkowej, choć znanej dotąd raczej specjalistom Chodzi o Gertrudę Mieszkównę, Córkę Mieszka II, a wnuczkę Bolesława Chrobrego, przez matkę, żonę Mieszka, spokrewnioną z niemieckim rodem cesarskim Ottonów, a - z kolei - poślubioną przez syna Jarosława Mądrego, księcia kijowskiego Izjasława.

Książka Plus ratio, czyli mój Uniwersytet jest autentyczną opowieścią o latach, które autor, profesor Stanisław Stabryła, przeżył w Uniwersytecie Jagiellońskim od chwili wstąpienia na I rok studiów filologii klasycznej w roku 1954 aż do przejścia na emeryturę w roku 2007.

W ciągu ponad pół wieku studiów i pracy w UJ zapisały się w jego pamięci setki ważnych i mniej ważnych zdarzeń dotyczących zarówno jego samego, jak i całej społeczności uniwersyteckiej na tle dokonujących się przemian politycznych, społecznych i kulturowych w naszym kraju. Zdarzenia te, opowiedziane w porządku chronologicznym, tworzą tutaj rodzaj autobiografii uniwersyteckiej profesora Stabryły.