Polityka, publicystyka, idee

Przez długi okres PRL niewiele się pisało o międzywojennym ruchu konserwatywnym, a jeśli już, to opowieść o nim była skażona ideologicznie. Pisano o konserwatystach, akcentując ich przywiązanie do tzw. minionej epoki, niechęć do reform, egoizm klasowy, a przede wszystkim podkreślano ich zupełnie marginalne miejsce na polskiej scenie politycznej itp.

Po książkę „Filozofia jest ciekawa” powinni sięgnąć uczniowie, nauczyciele i wszyscy, którzy „lubią myśleć”.

Książka zawiera bogaty zbiór wystąpień, przemówień oraz publikacji prasowych autora z ostatniego dwudziestolecia.

Połowa roku 2018 to dobry moment na podsumowanie pewnego etapu – bo oto właśnie w polskim życiu publicznym osiągnęliśmy kolejny „moment prawdy”. To określenie zapożyczam nie z jakiejś grafomańskiej poezji, ale z fachowego języka służb – konkretnie: sowieckiego Smiersza (Smiert’ szpionam!) – gdzie „momentem prawdy” nazywa się kulminację gry operacyjnej niejako wymuszającej ujawnienie; chwilę, w której nie da się już dłużej uprawiać gry pozorów i przeciwnik zmuszony jest wykonać ruch odsłaniający bez cienia wątpliwości tożsamość i rzeczywiste zamiary. „Moment prawdy” to ostateczna konfrontacja, w której opadają maski i wreszcie jasnym staje się, kto jest kim.

Schmitt długie lata po wojnie był całkowicie zapomniany przez środowisko naukowe z powodu jego "romansu" z hitleryzmem. Nazywano go nawet naczelnym ideologiem III Rzeszy. Musimy jednak pamiętać, że oceny takiej dokonujemy z pozycji dzisiejszej wiedzy i doświadczenia powojennego. W latach 30 ub. wieku świat był jeszcze przed II wojną światową, obozami koncentracyjnymi itd., a Hitler doszedł do władzy wybrany przez naród niemiecki w demokratycznych wyborach.

Wydanie drugie.

W 1517 roku Marcin Luter wystąpił ze swoimi 95 tezami, które przede wszystkim poddawały krytyce przekonanie, że można odkupić swoje winy, płacąc za nie brzęczącą monetą. Jednak współczesny czytelnik tez Lutra zauważy bez trudu, że niemiecki zakonnik zakwestionował też zakres władzy papieskiej. Jego zdaniem papież na władzę ograniczoną prawem kościelnym i w istocie rozciąga się ona tylko na to, co on dam postanowił. Papieżowi nie podlegają książęta ani biskupi, posłuszeństwo mu jest zbędne. Ponadto każdy chrześcijanin "ma udział we wszelkich darach Chrystusowych i kościelnych", jest więc sam sobie papieżem.

Trudno powiedzieć, czy Luter chciał rozbić jedność świata chrześcijańskiego, ale niewątpliwie zapoczątkował proces jej rozpadu. Czy zaś w czymkolwiek udało mu się poprawić ludzi, ich stosunek do siebie wzajem i do Boga? — w świetle wiedzy, jaką dało nam pięć wieków dziejów cywilizacji od wystąpienia Lutra — jest pytaniem retorycznym.

Żniwiarz zebrał z rozległego pola uprawy polskiego ducha to, co jego zdaniem dla tego ducha najcenniejsze, co go zbudowało i nadal, mimo przeciwności i burz dziejowych, rozwija. Żniwa nie są ukończone ani ostateczne, nie były też systematycznie przeprowadzone, zapewne będą kontynuowane, ale ujawniły odrębną, polską myśl o wspólnocie politycznej, o narodzie i państwie. Jej swoistość ujawnia się już na poziomie przedwerbalnego rozumienia rzeczywistości, a następnie ujmowania rezultatu poznania i refleksji w typowych dla niej pojęciach.

Książka ma za tło z jednej strony szeroki kontekst historyczny, a z drugiej, bieżące wydarzenia polityczne od 1999 r. (naloty na Serbię, debata nad amerykańskim interwencjonizmem). Jej celem nie jest sucha synteza owej myśli, lecz przedstawienie aktualnych konserwatywnych analiz oraz odpowiedzi na współczesne wyzwania polityczne i kulturalne.

Nowe wydanie książki świętego biskupa z 1920 roku. Mimo upływu niemal 100 lat od jej ukazania się, nic nie straciła na aktualności, a wręcz stała się – niestety – jeszcze bardziej aktualna niż w czasach, gdy była pisana przez biskupa przemyskiego.

To już druga część książki zatytułowanej W krainie sanacyjnych absurdów. Składa się z kolejnych 16 esejów pokazujących życie pod rządami sanacyjnymi takim, jakim było naprawdę. Autor w oparciu o liczne materiały źródłowe takie jak wspomnienia, dzienniki, reportaże czy wreszcie ustawy i rozporządzenia dobitnie pokazuje, że sielankowo-mocarstwowy wręcz obraz „państwa nieograniczonych możliwości”, jak pisał o sanacji Adolf Nowaczyński, nie ma żadnego pokrycia w faktach. Obszerny materiał potwierdzający ten stan znajduje się w tej książce, ale nie jest to tylko nudne wyliczenie tych czy innych absurdów, ale pełna polotu i sarkazmu publicystyka, podczas lektury której czytelnik nie tylko nie będzie się nudził, ale wielokrotnie może ubawić się po pachy. Choć będzie to wielokrotnie śmiech przez łzy, gdyż nas Polaków, niestety, historia wciąż niczego nie uczy…

Na kartach tej książki autor odsłania przed czytelnikami swoje starsze i młodsze lektury. Te książki, po które warto sięgać i te, do których warto wracać nawet po latach od ich wydania lub pierwszej lektury. W zbiorze znalazły się również te tytuły, po które nie warto zdaniem autora sięgać...

Jeśli szukasz czytelniku zbioru będącego katalogiem książek, które każdy konserwatysta znać powinien, to lepiej trafić nie mogłeś. Przewodnikiem po nich i zarazem ich recenzentem jest profesor Jacek Bartyzel.

Zbiór ponad 50 recenzji, laudacji i przedmów napisanych na przestrzeni lat pokazują jak szeroki wachlarz zainteresowań badawczych ma autor, jak wnikliwie potrafi czytać nawet naukowe prace i jak nietuzinkowe wnioski potrafi z nich wysnuwać. 

Autor porywa czytelnika w podróż po historii filozofii, sztuki, historii, tej zarówno przez duże jak i małe h, przez swoje ulubione "tematy hiszpańskie" aż po recenzje utworów scenicznych. 

Polityka zdominowała nasze życie. Rosną też ambicje polityków, którzy swojemu władaniu chcieliby poddać całokształt ludzkiej egzystencji. Współcześnie chcą decydować o tym, kto jest człowiekiem i komu przysługują wynikające z tej kondycji prawa (ustawy rasowe, schizofrenia bezobjawowa), komu "wolno" się urodzić (aborcja), jak długo przyjdzie mu żyć (eutanazja), jak liczne winien mieć potomstwo (dzietność), jak powinien się odżywiać (GMO).