Polityka, publicystyka, idee

Niniejsze drugie wydanie zostało poszerzone o nowe, uzupełniające teksty autora napisane po publikacji wydania pierwszego.

Był pierwszym teoretykiem republikanizmu w dzisiejszym sensie. Dwa traktaty… są pod tym względem dziełem kanonicznym, a dla każdego politologa wprost obowiązkowym. Zainspirowały m.in. Deklarację Niepodległości i Konstytucję USA. To właśnie wtedy Locke stał się klasykiem idei nowoczesnej państwowości.

Eseje zebrane w tym tomie dotyczą zagadnień pozornie bardzo zróżnicowanych, mam jednak nadzieję, że czytelnik szybko zauważy, iż większość z nich traktuje o problemach ściśle ze sobą związanych. Kwestie przebiegające od filozofii moralnej po metody nauk społecznych, od problemów polityki ekonomicznej po czystą teorię ekonomiczną są w większości tych esejów ujęte jako różne aspekty tego samego centralnego problemu. Związki te najłatwiej zauważyć w sześciu pierwszych esejach, jednak w pewnej mierze także trzy dalsze, poruszające problem rachunku ekonomicznego w socjalizmie, można uznać za zastosowanie tych samych idei do konkretnego problemu – choć kiedy je pisałem, nie całkiem jeszcze postrzegałem je w tym świetle. Jedynie trzy ostatnie traktują nieco o innych szczegółowych kwestiach teorii czy polityki; ponieważ jednak uważam, że ich problematyka będzie w przyszłości dyskutowana jeszcze gruntowniej niż dotychczas, wykorzystałem sposobność, by udostępnić je czytelnikom w wygodniejszej, książkowej formie. (...)

Friedrich von Hayek, 1947 rok.

Hiszpański filozof José Ortega y Gasset (1883–1955) jest znany z – ciągle dziś aktualnej i budzącej żywe reakcje – teorii „człowieka masowego”. Zebrane tu teksty pochodzą z okresu od połowy lat 20. XX wieku do wczesnych lat 40., a więc z czasów bodaj najbardziej dramatycznych w najnowszej historii Hiszpanii: od upadku monarchii i narodzin II Republiki w 1931 roku po tragedię wojny domowej 1936–1939.

Książka dr. Rafała Łętochy pt. „Katolicyzm a idea narodowa”’. Miejsce religii w myśli obozu narodowego lat okupacji” dotyczy koncepcji formułowanych w środowisku obozu narodowego w latach 1939-1945. Przedstawia znaczenie pojęcia „obóz narodowy” oraz rekonstruuje, w oparciu o źródła, główne kierunki ideowe charakteryzujące ten, wciąż niedostatecznie obecny w rzetelnych badaniach historycznych, nurt ideowy i ruch społeczno-polityczny”.

Thomas Paine (1737–1809) to jedna z najznaczniejszych i najbardziej oryginalnych postaci światowej myśli politycznej. Choć był Anglikiem, położył wielkie zasługi na rzecz oderwania Ameryki od opresyjnej macierzy i przyczynił się do powstania niepodległego państwa. A wszystko to za sprawą publikowanego tu (po raz pierwszy w przekładzie na język polski) pamfletu z 1776 roku.

Myśl Konecznego już za jego życia, a szczególnie po II wojnie światowej doświadczyła cenzury per non est. Fakt ten stawia polską filozofię humanistyki oraz samą humanistykę przed obowiązkiem i moralną powinnością jej przypomnienia, komentowania i przyswojenia współczesnej nauce.

Książka stanowi zaproszenie do najbardziej fascynującej przygody, jaką każdy z nas musi przeżyć, a mianowicie do poznania ludzkiej natury. Kim jest człowiek? – to najstarsze pytanie, które nigdy nie traci ważności, a jest jeszcze bardziej palące i aktualne dzisiaj, w dobie zamętu kulturowego, walki cywilizacji i zagrożeń ze strony technologii. Sytuację tę syntetycznie ujmuje kategoria „błędu antropologicznego” wprowadzona przez Jana Pawła II: jednoznaczne ostrzeżenie, aby nie budować cywilizacji na fałszywym rozumieniu człowieka, bo tak tworzona prędzej czy później obróci się przeciwko niemu.

Głównym sposobem walki z cywilizacją łacińską staje się dążenie do syntez cywilizacyjnych, polegające na łączeniu przeciwstawnych metod życia zbiorowego. Jak wskazuje Koneczny, cywilizacje moralnie niższe najczęściej pokonują cywilizacje wyższe.

Inspirujące i nowatorskie rozważania Zamoyskiej zawarte w tej książce dotyczą pracy jako czynności wpisanej w ludzką egzystencję. Autorka uznała pracę za podstawowy czynnik rozwoju i doskonalenia człowieka w wymiarze jego życia indywidualnego i społecznego, dlatego za najbardziej istotne potraktowała pytanie: jak pracować aby spełnić siebie jako człowieka?

Książka Trzy socjalizmy dotyczy dominującego w kulturze europejskiej ostatnich stuleci nurtu myślowego, będącego źródłem dramatycznych sporów pomiędzy cywilizacjami. W oparciu o dorobek myślowy filozofii realistycznej Autor ukazuje dzieje i etapy kształtowania się socjalizmu, mającego swe myślowe źródła w idealizmie filozoficznym (modernizmie) i utopizmie, a skutki praktyczne w dwudziestowiecznych totalitaryzmach (nazizmie, faszyzmie, komunizmie) i we współczesnym demoliberalizmie (postmodernizmie).

Na treść książki "Człowiek i cywilizacja" składają się trzy zagadnienia - filozofia, życie społeczne i sztuka, które łączy tytułowy problem: wpływu cywilizacji jako metody życia społecznego na osobę.