Polityka, publicystyka, idee

"Logika jest bowiem najbardziej sprawnym narzędziem spośród wszystkich sztuk i bez niej nie można w sposób doskonały zapoznać się z żadną nauką; przy czym odmiennie od narzędzi materialnych, nie zużywa się ona przez częste stosowanie, ale przeciwnie, rozwija się przez ciągłe i pilne uprawianie dowolnej innej nauki." (ze Wstępu)

Pisma wczesne odsłaniają źródła późniejszych i najsłynniejszych dzieł myśliciela z Amsterdamu. Jest to bezwzględnie najlepsze i najciekawsze wprowadzenie do jego myśli, uważanej często za kontrowersyjną.

Podstawowe dzieło moralne wydane po śmierci Filozofa przez jego syna Nikomacha. Arystoteles zawarł w nim zasady ludzkiego postępowania według wskazań moralnych, uznając, iż dobro i szczęście są najwyższymi wartościami. Człowiek powinien dążyć do osiągnięcia tego stanu przez harmonię, umiarkowanie i cnotę (arete).

Wybór z Dzieł wszystkich Arystotelesa. Zawiera rozprawy retoryczne: Retoryka, Retoryka dla Aleksandra i Poetyka.

Biographia literaria (1817) Samuela Taylora Coleridge’a to zbiór szkiców o tematyce filozoficznej i krytycznoliterackiej, ujętych w ramy autobiografii intelektualnej. Dzieło powstało z połączenia dwóch tekstów, pierwotnie planowanych jako osobne książki.

Wydana po raz pierwszy w 1985 roku, Ontologia sytuacji jest istotnym osiągnięciem Bogusława Wolniewicza w dziedzinie metafizyki, logiki i filozofii języka, które ugruntowało jego status jako wybitnego filozofa. Podjęty tu projekt, realizowany metodami logiki formalnej, można określić jako zbudowanie na fundamencie wczesnej filozofii Wittgensteina spójnego systemu ontologicznego, którego zadaniem jest opisanie wzajemnego stosunku języka i rzeczywistości (bytu), gdzie poprzez sytuację rozumiemy fragment świata będący korelatem semantycznym zdania.

Myśl Ludwiga Wittgensteina, jednego z najbardziej wpływowych filozofów XX wieku, odcisnęła się niezaprzeczalnie także na dyscyplinach odległych od akademickiej filozofii. Rzeczy i fakty, wydane po raz pierwszy w 1968 roku, są czymś więcej niż wprowadzeniem do „wczesnego” Wittgensteina. Bogusław Wolniewicz realizuje tutaj autorską, wysoce oryginalną interpretację myśli austriackiego filozofa, umiejscawiając go w jednym szeregu z Platonem, Arystotelesem czy Leibnizem jako twórcę wielkiego systemu metafizycznego.

W tej książce wyraża dobitnie pogląd, że badania historyczne mają wielkie znaczenie – nie tylko w wymiarze czysto poznawczym, lecz również ze względu na zrozumienie bieżących i przyszłych zdarzeń polityczno-gospodarczych. [...]
Mises docenia znaczenie historii, ale poddaje krytyce niektóre sposoby uprawiania tej nauki: scjentyzm, historyzm i historycyzm. Uważa je za bardzo niebezpieczne punkty zapalne na styku historii i teorii. Wyjaśnienie jego stanowiska jest głównym tematem tej książki.

"Opowiadając się przeciw udoskonaleniom genetycznym, odrzucam jednostronny triumf doskonałości nad szacunkiem i postuluję powrót do koncepcji życia jako daru. Równocześnie stawiam jednak tezę, że istnieje różnica między leczeniem a udoskonalaniem. Medycyna ingeruje w naturę, ale ogranicza ją cel, jakim jest przywrócenie normalnego funkcjonowania ludzkiego organizmu, dlatego nie stanowi aktu nieposkromionej pychy ani walki o dominację. Potrzeba leczenia wynika z faktu, że świat nie jest doskonały i skończony, lecz nieustannie wymaga ingerencji i rekonstrukcji ze strony człowieka. Nie wszystkie elementy rzeczywistości są dobre".

Trwający do dziś spór o szanse i zagrożenia związane z ideą sojuszu polsko-niemieckiego sprowadzony został w zasadzie do dylematu: czy na przełomie 1938 i 1939 roku należało, czy też nie należało przyjmować żądań niemieckich i brać udziału w krucjacie antysowieckiej. Tymczasem dla ówczesnych zwolenników przymierza Warszawy z Berlinem była to sprawa bardziej złożona, a jej powodzenie nie zależało od udzielenia odpowiedzi na trywialne pytanie: „tak czy nie?”, ale od konsekwentnej realizacji rozpisanego na dłuższy okres planu, do której należało przystąpić w okresie dobrej koniunktury, zapoczątkowanej zerwaniem przez Hitlera współpracy niemiecko-sowieckiej. Władysław Studnicki, autor niezwykłej, profetycznej książki Wobec nadchodzącej drugiej wojny światowej, był czołowym rzecznikiem tej koncepcji, a jego publicystyka z lat 20. i 30. XX wieku dowodzi, jak wielu błędnych założeń można było uniknąć.

"Niegdyś, za czasów powstania styczniowego, Otto von Bismarck rzucił pod naszym adresem pytanie: Czy ludzie rozsądni żadnego wpływu na wypadki polityczne u was nie mają? Nasz naród jest dzisiaj tak nieszczęśliwy, że nie stać mnie na obiektywne zastanowienie się, czy Bismarck miał, czy nie miał wtedy racji. Ale pod adresem naszego byłego wielkiego sojusznika, żołnierzy którego żołnierze nasi byli lojalnymi towarzyszami broni, a którego rząd nie dotrzymał układu i dziś chce agenturę obcą uznać za rząd polski, pod adresem społeczeństwa brytyjskiego, możemy dziś trawestować owe zdanie Bismarcka i zapytać: Czy ludzie, którzy uważają, że podpisy na aktach międzynarodowych winny być honorowane, żadnego już u was wpływu na bieg wypadków politycznych nie mają?"

 Stanisław Cat-Mackiewicz

Gdyby kraj wiedział wszystko, co wiedzieliśmy my tu w Londynie, nie krwawiłby się tak strasznie, nie zmniejszałby tak straszliwie polskich sił... Wiedzieliśmy już, że nas tak czy inaczej sprzedadzą Rosji, a jednak zachęcaliśmy kraj, żeby prowadził walkę, w której za jednego zabitego Niemca oddawaliśmy stu naszych na zamordowanie. Ale trudno – jednej minuty, która już była przeszła, odwołać nie można, a cóż dopiero polityki narodowej w czasach wielkiej wojny. Jednak co innego wychodzić z założenia, że nie należy rozpamiętywać tego, co już przeszło, a co innego powtarzać te same błędy podniesione do setnej potęgi.