Wspomnienia - po 1945 roku

Książka Babel zawiera wspomnienia Konrada Nirona (1924-2012) z okresu, w którym miał okazję prowadzić rozmowy z „człowiekiem z cienia”, którego tożsamość została ukryta pod nazwiskiem Hubert Brohl. W rozmowach tych Brohl z dystansem i realizmem opowiada o czasach PRL, odsłaniając mechanizmy władzy i kreśląc barwne portrety ludzi z gatunku homo sovieticus. Mówi również o kulisach transformacji ustrojowej, wskazując na jej rzeczywistych twórców oraz cele. Przy okazji ujawnia zagadkowe i niepokojące źródła globalnego ładu oraz jego antyludzkiej natury, dalece wykraczające poza świat polityki. Książka ta, publikowana wiele lat po śmierci autora, wskazuje na przyczyny otaczającego nas zła, o których wiedza może okazać się trudna do przyjęcia.

Poruszające świadectwo losu młodego Polaka-patrioty w stalinowskich czasach pogardy. Krzysztof Czerwiński bez patosu, niezwykle rzeczowo, a nawet – kiedy to w ogóle możliwe – z humorem opisuje swoje doświadczenie młodocianego więźnia, ofiary sadystycznego systemu prześladowań. Ten właśnie spokój narracji w zestawieniu z dramatyzmem opisywanej sytuacji jest jedną z wielkich wartości tej ważnej książki. To lektura dla dzisiejszych uczniów i dla tych, którzy jeszcze tamten czas pamiętają.

Prof. Andrzej Nowak (UJ/PAN)

Akcja wysiedlania ludności ukraińskiej z południowo-wschodniej Polski rozpoczęła o świcie 28 kwietnia 1947 r. i trwała około trzech miesięcy. Działania prowadzone były często w sposób brutalny i bezwzględny. W ciągu kilku miesięcy na Ziemie Zachodnie i Północne przymusowo przesiedlono ponad 140 tys. Ukraińców.
Operacja wywózki przebiegała zazwyczaj w sposób dość brutalny i bezwzględny. Ludność zmuszana była do opuszczania swoich domów w ciągu 2-3 godz. Wysiedlone wsie rabowano, a często później też palono albo zasiedlano przez nowych osadników. Tak aby nikt już nie mógł tam wrócić.

Ten młody ksiądz, dorastający do Chrystusowego kapłaństwa przez cierpienie, odnajdujący w wierze siłę do wytrwania i do niesienia Ewangelii innym – relacjonując krok po kroku swoje przeżycia i losy, bez retuszu i pobłażania dla siebie, pozwala zobaczyć gesta Dei – działania Boże wśród ludzi nawet w tak skrajnie trudnych warunkach, w jakich On się znajdował.

Książka przedstawia pasjonujące losy byłego żołnierza AK, adwokata w handlu zagranicznym, jako attache handlowego, specjalisty ds. procesowych antydumpingowych ambasady PRL w Waszyngtonie, centrum polityki międzynarodowej. Mamy okres upadku komunizmu, rządów prezydentów USA - Reagana i Busha. Autor z ironią opisuje zachowanie ambasady, szczególnie w wydarzeniach wyboru polskiego papieża, ucieczki zaprzyjaźnionych ambasadorów Spasowskiego i w Japonii Rurarza, wizytujących dygnitarzy PRL i inne kontrowersyjne sytuacje. Wszystko na tle opisu obyczajowości Amerykanów, nowoczesnej architektury i urbanistyki, zgromadzonych w Ameryce dzieł światowej sztuki, w tym malarstwa i rzeźby. Książka bogato ilustrowana ponad 200 kolorowymi fotografiami.

Jedenaście wyjątkowych rozmów z jedenastoma wyjątkowymi ludźmi. Ich przeżycia to niemal gotowy scenariusz filmu o powojennych losach powstańców warszawskich – uwięzienie, tortury, groźby, strach, odwaga, niezłomność.

Życiorys emigranta, Andrzeja Szadkowskiego, dzięki barwnej narracji wywołanej przez Pawła Ziętarę, świetnie nadaje się do czytania. Jest to doskonałe źródło do badań nad dziejami tej specyficznej części polskiej emigracji politycznej żyjącej po II wojnie światowej w Anglii, jaką było pokolenie urodzone już poza Polską, i wyedukowane na Zachodzie.

Był u mnie przedstawiciel Znaku, Więzi, potem przedstawiciel PAX-u. Nie mogą na siebie patrzeć, ale w gruncie rzeczy mają te same tendencje: gra polityczna, licytowanie się w zdobywaniu rozgłosu, osobiste i grupowe ambicje, dobro Narodu na końcu.

Przeczytaj, jeśli chcesz zrozumieć, jak polityk traci ideały.

Poruszający, fabularyzowany reportaż wojenny Rafała Molendy, dziennikarza Radia Szczecin. Opowiada o wydarzeniach, jakie miały miejsce podczas XII zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie. Wszystkie postacie i zdarzenia przedstawione w książce są autentyczne - dzięki nim poznajemy rozterki i obawy żołnierzy wyjeżdżających na wojnę.

Kompozycja relacji i wspomnień (min. cztery teksty) Polaków przesiedlonych z Kresów Wschodnich na Ziemie Zachodnia. Opowieść dotyczy drugiej połowy lat 40. Mówi o tym co zostało w miejscu, które musieli opuścić, o budowaniu nowego życia na zachodzie, o życiu prywatnym i sąsiedzkim, ale i o zachodzących na to strukturach władzy komunistycznej.

Kapelan Armii Andersa to wspomnienia o. Ryszarda Czesława Grabskiego, niezłomnego kapłana z zakonu kapucynów, z zesłania z lat 1940-1955, a więc od momentu jego aresztowania przez Sowietów do powrotu do Polski.