Stanisław Sławomir Nicieja – Kresowa Atlantyda. Historia i mitologia miast kresowych Tom XI

W IX tomie Kresowej Atlantydy autor wyprawia się w trzech kierunkach. Pierwszy – na słoneczne, gorące Pokucie, nad granicę rumuńską, do Śniatyna, do miasta, które Zbigniew Cybulski nazwał najpiękniejszym w II Rzeczypospolitej. Jest tam zapis kilkudziesięciu sag rodzinnych i dzieje „złotego pociągu”, którym wywieziono 80 ton polskiego złota, ratując je przed hitlerowską grabieżą. Jest też historia artystów z Wesołej Lwowskiej Fali. Drugi kierunek to wschodnie Podole, trzeci zaś to Wołyń - Krzemieniec i okolice. 

Siódmy tom Kresowej Atlantydy jest kontynuacją zadziwiającego cyklu książek, w których prof. Stanisław Nicieja z wielkim talentem narracyjnym i w oparciu o znakomitą ikonografią (rewelacyjne zdjęcia z archiwów domowych) kreśli barwną historię i mitologię miejscowości utraconych przez Polskę na wschodzie po 1945 roku.

Autor prowadzi też czytelnika do Turki – stolicy Bojków (górali bieszczadzkich) oraz do słynnego zimowiska i letniska w Bieszczadach – Sławska, nazywanego „Bieszczadzkim Zakopanem”. Pisze o ludziach, którzy z talentem i szczęściem osobistym budowali świat swych wartości i którym wojna przyniosła zagładę i wpędzenie.

Zapomniany esej wielkiego polskiego historyka i historiozofa, napisany w 1906 roku, stanowi o tym, jak nie tylko warunki geograficzne wpływają na społeczeństwo i jego dziedzictwo materialne, ale przede wszystkim jaki wpływ na wykorzystanie tychże warunków ma dominująca na tym obszarze cywilizacja. Przez pryzmat podróży po różnych ziemiach Polski - od Bałtyku na północy po Tatry na południu, od zachodnich krańców aż po wschodnie Kresy - możemy zobaczyć jak to wyglądało historycznie.