ARCANA

Pamiętnik Daisy Hochberg von Pless, angielskiej arystokratki, jednej z najpiękniejszych i najbardziej adorowanych kobiet swojej epoki. Wyszła za mąż za Jana Henryka XV, księcia pszczyńskiego, hrabiego Hochberg i pana na Książu, ale nie czuła się dobrze w ojczyźnie męża. Sztywna etykieta pruskiego dworu, pozbawione wdzięku i swobody życie niemieckich wyższych sfer męczyło i nużyło Daisy. Po rozwodzie napisała swoje wspomnienia. Wśród zwykłych ludzi prawdziwa historia z życia arystokratki bywającej na królewskich dworach cieszyła się poczytnością. Natomiast wielu przedstawicieli najwyższych sfer poczuło się dotkniętymi szczerymi i bezkompromisowymi wyznaniami Daisy o ludziach z jej środowiska. Jej wspomnienia są wspaniałym dokumentem epoki. Pisze w nich nie tylko o sobie, rodzinie, dzieciach. 

Ta książka nie może pozostać obojętna. Obojętna dla historii literatury, a także dla krytyki i wiedzy historycznej. Aby rozumieć sytuację powojennej Polski, trzeba czytać źródła z epoki, źródła powstałe w tak zwanym wolnym świecie, poza krajami Układu Warszawskiego. (…) Drugi tom oprócz par utworów fikcjonalnych (proza narracyjna, dramat) koncentruje się na formach publicystycznych.

Państwo chińskie, jeszcze pod koniec XVIII w. uważające się za supermocarstwo, w wiek XX wkroczyło jako organizm słaby i nawet oficjalnie pozbawiony wielu atrybutów suwerenności. Ogłoszona w 1911 r. Republika Chińska rychło stanęła w ogniu walk wewnętrznych. Jednakże znakomita ekipa apolitycznych, wykształconych na europejskich i amerykańskich uczelniach dyplomatów potrafiła wyzyskać skądinąd ulotne koniunktury międzynarodowe.

Apostołowie i technokraci przybliżają skomplikowany okres hiszpańskiej historii - rządu Francisca Franco - skupiając się na otaczających Caudillo ludziach: skąd się wzięli, jak zareagowali na wybuch wojny domowej, jakie państwo zamierzali współtworzyć – i wreszcie, jak wyobrażali sobie przyszłość po śmierci Franco.

Praca nie unika kontrowersyjnych zagadnień, takich jak przemoc po obu stronach konfliktu z lat 1936-1939, relacje Hiszpanii z III Rzeszą czy wreszcie rola Juana Carlosa w transformacji ustrojowej. Jednocześnie oferuje szerokie tło porównawcze, zestawiając Nowe Państwo z Portugalią Salazara i Włochami Mussoliniego.

Wyróżnia się w epistolograficznym dorobku Straszewicza blok listów z Giedroyciem oraz Nowakiem-Jeziorańskim i dziennikarzami z Radia Wolna Europa. W najlepszych literacko listach Straszewicz w pewnym sensie powielał poetykę swojej prozy z okresu Turystów z bocianich gniazd, może nawet jakoś były te listy owej prozy laboratorium. Myślę o tych zwłaszcza, które przybierają cech gawędy i w których pojawiają się żartobliwe gry słowne, barokowe zdania, wspomniana autoironia, która pozwala pisarzowi poruszać sprawy intymne, wstydliwe jakby, mianowicie te, które związane są z jego skrajnie trudnymi warunkami życia w Urugwaju, ale też pisarskim paraliżem.

Drugie, poprawione i uzupełnione wydanie książki, która ze względu na swój charakter oraz wykorzystany obszerny, trudno dostępny oraz zróżnicowany materiał źródłowy, pochodzący z kilkudziesięciu archiwów, a także kolekcji rękopisów z kilku krajów, jest niezastąpioną monografią tytułowej problematyki.

Książka jest obszernym wyborem dokumentów poprzedzonych zarysem historycznym, przedstawia na przykładzie jednego z największych ośrodków akademickich, Krakowa, okres jawnej działalności  „pierwszego” NZS, między sierpniem 1980 a grudniem 1981 r. Starano się uchwycić fenomen ruchu „w działaniu”. Służy temu konfrontacja materiałów źródłowych o różnym pochodzeniu. Przedstawiają one zarówno punkt widzenia samych uczestników NZS i współpracujących z nimi działaczy opozycji, jak i środowiska akademickiego, władz uczelni wyższych oraz struktur PZPR i aparatu represji.

Zeszyty zawierające oryginalny rękopis Dziennika zostały we wrześniu 1939 roku skradzione w Wilnie przez dokonujących kolejnego zaboru Polski Sowietów. Owo zawłaszczenie jest dziś kontynuowane przez Bibliotekę Wróblewskich w Vilniusie i traktowane przez władze litewskie jako przynależny im łup wojenny, odziedziczony po NKWD.

Listy Stanisława Augusta do Katarzyny II 1764-1796 - wersja francuska. W znakomitym, perfekcyjnym opracowaniu prof. Zofii Zielińskiej. Ilustracje pełny kolor, mapy.