Ekonomia wolnorynkowa

Burżuazyjna godność. Dlaczego ekonomia nie potrafi wyjaśnić współczesnego świata? Deirdre Nansen McCloskey jest najlepszym przedstawieniem kontrowersji związanych z początkami rewolucji przemysłowej. Ekonomiści od kilkudziesięciu lat wysuwają coraz to nowe hipotezy mające tłumaczyć, dlaczego to właśnie w Wielkiej Brytanii pod koniec XVIII wieku nastąpił nagły wzrost bogactwa.

O czym traktuje Burżuazyjna godność? To książka o tym, że źródeł poprawy materialnych warunków życia, która rozpoczęła się wraz z rewolucją przemysłową, nie należy szukać w czynnikach materialnych. O czym traktuje Burżuazyjna godność? To książka o tym, że źródeł poprawy materialnych warunków życia, która rozpoczęła się wraz z rewolucją przemysłową, nie należy szukać w czynnikach materialnych. Wbrew podtytułowi książki nie tylko ekonomiści (samuelsonowscy, należałoby dodać), którzy lubują się we wskazywaniu na prawa własności i akumulację kapitału, lecz także historycy gospodarczy – doszukując się przyczyn postępu gospodarczego chociażby w imperializmie – popełniają błąd materialistyczny. Tymczasem, jak wskazuje McCloskey, czynniki materialne albo oddziaływały już wcześniej, albo miały niewielkie znaczenie ilościowe, a główną przyczyną nowoczesnego wzrostu gospodarczego była zmiana w sferze retoryki i idei...

Marcin Zieliński, tłumacz książki

Drugi tom biografii Ludwiga von Misesa opowiada o jego pracy naukowej, założeniu Instytutu Badań nad Cyklami Koniunkturalnymi i dopracowywaniu przez niego gmachu teorii ekonomii, a także o losach powstawania Ludzkiego Działania.

Jakich zaskakujących wniosków może nam dostarczyć analiza współczesnych gospodarek uwzględniająca poglądy Austriackiej Szkoły Ekonomii?
Z czego tak naprawdę wynikają kryzysy na świecie, i co ma z tym wspólnego Japonia?

To znacznie więcej niż biografia wielkiego austriackiego ekonomisty. Jest to monumentalne dzieło, które śledzi życie Ludwiga von Misesa i ewolucję jego myśli ekonomicznej oraz umieszcza ją we właściwym kontekście historycznym i kulturowym. Niezwykle bogaty zasób źródłowy sprawia, że publikacja ta idealnie nadaje się dla osób, które dopiero wkraczają w świat nauk ekonomicznych, jak i dla pasjonatów szkoły austriackiej. Nawet osoby uważające się za ekspertów od myśli Misesa znajdą w tej publikacji wiele niezwykle ciekawych faktów.

Klasyka wolnorynkowej myśli gospodarczej. W jaki sposób korzystać z dobrodziejstw posiadania rządu i jednocześnie unikać związanych z tym zagrożeń dla osobistej wolności człowieka. W tej klasycznej pozycji Milton Friedman formułuje całościowy obraz poglądów gospodarczych, które miały decydujący wpływ na to, jak dzisiaj wygląda nasza rzeczywistość rynkowa.

Celem tej książki jest przedstawienie społecznej etyki wolności, to jest opisanie tego podzbioru prawa naturalnego, który rozwija teorię uprawnień i praw naturalnych i zajmuje się odpowiadającą im sferą "polityki", to jest przemocą lub jej brakiem jako sposobami tworzenia relacji międzyludzkich.
Krótko mówiąc, naszym celem jest zbudowanie politycznej filozofii wolności.

Jones przedstawia historię kapitalizmu jako konfliktu między sankcjonowaną przez państwo lichwą a ludzką pracą, będącą podstawowym źródłem wartości. Lichwa stanowi podstawę całego współczesnego systemu bankowego, którego geneza sięga XV i XVI wieku. Pozwala ona na uzyskiwanie zysków bez wkładu pracy. Ten pasożytniczy mechanizm jest nie tylko źródłem fortun i gwarancją władzy, ale także przyczyną upadku współczesnego świata. Jedyną alternatywą dla niego jest, zdaniem Jonesa, katolicka wizja gospodarki, realizowana w Europie w czasach przedkapitalistycznych.

W drugim tomie książki Jałowy pieniądz autor omawia między innymi: rozwiązania i podstawy ideowe, towarzyszące błyskotliwemu rozwojowi przedsiębiorstw, jakim były redukcje prowadzone przez misjonarzy jezuickich w Ameryce Południowej; kapitalistyczne przyczyny kasaty zakonu Jezuitów; ekonomiczny aspekt wybuchu dwóch rewolucji tzw. chwalebnej i francuskiej; pierwsze eksperymenty inżynierii społecznej przeprowadzane w celu uformowania nowego otwartego społeczeństwa kapitalistycznego wg. wizji wigowskiej; zagadnienia związane z gospodarczą emancypacją Żydów w epoce napoleońskiej; zwycięski marsz rodziny Rotszyldów po prymat w europejskim świecie finansjery (Meyer Amschel Rotszyld jako archetyp postaci Mefistofelesa w Fauście Wolfganga Goethego); ostateczne uprawomocnienie zjawiska lichwy, jako fundamentu kapitalizmu.

Jones podejmuje się w III. tomie dalszej analizy ewolucji idei kapitalistycznych. Omawia proces przejęcia kontroli nad systemem bankowym opartym na lichwie przez wielkie rody żydowskie oraz wykorzystanie nowo ustanowionego standardu złota w celu umocnienia interesów nielicznej grupy trzymającej pieniądz. Reakcją na lichwiarski system, który tworzą, okazuje się sekularystyczny, rasistowski antysemityzm, któremu Jones przeciwstawia wyważoną katolicką krytykę negatywnych zjawisk związanych z kwestią żydowską w ujęciu moralnym.

Ostatnim aktem książki są wydarzenia kształtujące gospodarkę XX i XXI wieku, które są oczywistym owocem rozwijanych od kilku wieków koncepcji ekonomicznych: utworzenie FED, ustanowienie standardu złota w polityce monetarnej między wojnami światowymi i krach gospodarczy roku 1929, konferencja Bretton Woods, epoka Miltona Friedmana, amerykański liberalizm moralny i powiązane z nim dalsze usankcjonowanie lichwy, terapia szokowa Jefreya Sachsa i kryzys roku 2008.

Podstawowym celem tej książki jest pomoc w podjęciu kluczowych, będących kwestią życia i śmierci decyzji dotyczących dalszego wykorzystywania paliw kopalnych poprzez zaoferowanie tego, czego nasz wrogi energii i wpływowi człowieka na środowisko system wiedzy zaoferować nie jest w stanie: dokonanej z perspektywy wspierania ludzkiego dobrobytu i uwzględniającej pełen kontekst oceny dalszego wykorzystywania tych paliw – zarówno cały zakres negatywnych skutków ubocznych, jak i cały zakres korzyści.

– fragment książki

To pierwszy traktat ekonomiczny Ludwiga von Misesa, opublikowany w 1912 roku. Pracował nad tą książką przez pięć lat, szczególnie intensywnie w ostatnich dwóch latach, kiedy to nie napisał żadnego innego artykułu, poświęcając się jej wydaniu, gdyż czuł zbliżającą się wojnę. Warto uświadomić sobie, że książka opublikowana została na rok przed utworzeniem banku centralnego w Stanach Zjednoczonych. Powołanie Systemu Rezerw Federalnych (FED) w 1913 roku było dla praktyki systemu monetarnego i bankowego w XX wieku przełomowe, a wiele negatywnych skutków funkcjonowania FED-u przewidzianych zostało przez Misesa w jego traktacie.

Książka zawiera siedem esejów sławnego noblisty, napisanych w latach 1929-1937, nigdy dotąd niewydanych po polsku. Choć powstały ponad 70 lat temu, są nadal aktualne i cytowane.

Zbiór tych siedmiu prac można uznać za podjętą po raz pierwszy próbę syntezy podstaw austriackiej makroekonomii – austriackiej teorii pieniądza, kapitału, cykli koniunkturalnych oraz instytucji monetarnych.

Joseph Salerno