Historia Polski X-XVIII wieku

Bezczelny, zaborczy, diabelnie skuteczny. Polak, który nie kłaniał się nikomu – Bolesław Chrobry.

Pisana w latach 1953-1956 Archeologia na wyrywki, należąca do cyklu reportaży archeologicznych Jasienicy, stanowi kontynuację Świtu słowiańskiego jutra (1952, 1954), wydanego w latach późniejszych jako Słowiański rodowód.

Część pierwsza nosząca tytuł "Podglebie" to wnikliwe rozważania na temat genezy i rozwoju narodowości i narodu, granic i kierunków działania politycznego Polski piastowskiej, zarysowanie procesu, który doprowadził do utworzenia się nad Odrą, Wisłą i Wartą jednolitego, choć zróżnicowanego wewnętrznie państwa.

Część druga - "Zmiana kursu" - to prowadzony z pasją dyskurs "na temat tzw. idei jagiellońskiej, która wywróciła środkowoeuropejski bieg rzeczy polskich i nadała im inny kierunek" (Aleksander Gieysztor, "Nowe Książki" 1961).

"Calamitatis regnum", druga część trylogii "Rzeczpospolita Obojga Narodów" (opublikowana w 1967 roku), opowiada o burzliwych latach 1648-1696, znanych z kart powieści Sienkiewicza. Zakończone abdykacją panowanie syna Zygmunta III Wazy, Jana II Kazimierza (1648-1668), który zmagał się z wojną z Kozakami (powstanie Chmielnickiego), z Rosją i Szwecją (tzw. potop, 1655-1660), przyniosło wyniszczenie kraju, chaos w życiu politycznym, rozpanoszenie sobiepaństwa i anarchii, utratę terytoriów i osłabienie znaczenia Rzeczypospolitej.

"Dzieje agonii", część trzecia trylogii "Rzeczpospolita Obojga Narodów" (opublikowana w 1972 roku), opisuje dramatyczne dla naszej historii lata 1696-1795, nasilający się proces upadku państwa prowadzący do tragicznego końca. Sprzyjało temu burzliwe panowanie Augusta II zwanego Mocnym (1697-1706, 1709-1733) i jego syna Augusta III (1733-1763) z saskiej dynastii Wettinów, przeplecione krótkotrwałymi epizodami rządów Stanisława Leszczyńskiego (1704-1709 i 1733-1736).

Piastowskie orły – 10 opowiadań z czasów Piastów to pierwsza pozycja z serii „Zdarzyło się w Polsce”. W pięciu tomach współcześni autorzy książek dla dzieci i młodzieży, pasjonaci historii, ukazali węzłowe punkty polskich dziejów, widziane oczami zwyczajnych ludzi: wojów, kupców i kmieci – naszych przodków.

Rok 1018. Dla państwa piastowskiego i dla jego władcy to czas brzemienny w skutki. To rok sukcesów wieńczących długotrwałą walkę Bolesława Chrobrego o zdobycie dominującej pozycji w Europie Środkowo-Wschodniej i o międzynarodowe uznanie statusu gracza o formacie niemal kontynentalnym. Syn Mieszka rządził bowiem z rozmachem, jakiego nie miał nikt przed nim – ani nikt po nim.

Autor książki, dotarłszy do szeregu nowych źródeł polskich i zagranicznych oraz patrząc w nowym, krytycznym świetle na źródła już wcześniej znane i przywoływane, skupia się na próbie rekonstrukcji szczegółowego przebiegu tej wciąż w niedostatecznym stopniu upamiętnionej i zbyt mało powszechnie znanej bitwy, przybliżając nam skład i liczebność obu walczących armii, okoliczności ich spotkania oraz wreszcie samą konfrontację i odniesione w jej ramach straty.

Autor, sięgając do dzieł osób będących naocznymi świadkami rozkwitu husarii i jej najbardziej spektakularnych sukcesów, ograniczając swój komentarz jedynie do koniecznego minimum, wyjaśniając zwroty, które dla współczesnego czytelnika mogą być niejasne, daje żywy obraz husarii, tak jak postrzegali tę formację wojskową ówcześni kronikarze. 

Pod redakcją profesora warszawskiego UKSW ukazał się tomik poświęcony postaci nietuzinkowej, choć znanej dotąd raczej specjalistom Chodzi o Gertrudę Mieszkównę, Córkę Mieszka II, a wnuczkę Bolesława Chrobrego, przez matkę, żonę Mieszka, spokrewnioną z niemieckim rodem cesarskim Ottonów, a - z kolei - poślubioną przez syna Jarosława Mądrego, księcia kijowskiego Izjasława.

14 sierpnia 1018 roku wielki i bogaty Kijów, stolica Rusi, otworzył bramy przed wojskiem polskim i poddał się Bolesławowi Chrobremu. Wydarzenie to było ukoronowaniem błyskawicznej wyprawy kijowskiej polskiego księcia.

Historia jednego z najdłużej trwających związków politycznych w historii Europy.