Historia PRL (1945-1989)

Tematyka Kresów Wschodnich, zarówno w okresie II Rzeczypospolitej, jak i podczas sowieckiej, a następnie niemieckiej okupacji, wciąż nie przestaje budzić emocji i zachęcać do prowadzenia badań naukowych. 

“Tworząc naszą organizację, mieliśmy na celu wyzwolenie wolnej, niepodległej Polski, bez żadnych obcych wpływów”… zeznał Marian Pilarski podczas jednego z przesłuchań.

Wolnej Polski nie doczekał ani on, ani jego najbliższy współpracownik – Stanisław Bizior. Marian Pilarski został skazany na czterokrotną karę śmierci, Stanisław Bizior – na karę śmierci. Obydwaj zostali rozstrzelani 4 marca 1952 roku o godz. 5.30. Po odnalezieniu, ich ciała spoczęły w Krypcie Bohaterów w bazylice św. Antoniego w Radecznicy.

Lata osiemdziesiąte XX wieku to najważniejsza dekada w dziejach współczesnej Polski. To właśnie wtedy doszło do wielkiego zrywu Polaków i powstania ruchu, który po wielu latach trudnych doświadczeń doprowadził do kresu Polski Ludowej, komunistycznej pól-kolonii Związku Sowieckiego, i odrodzenia wolnej Rzeczpospolitej. Ta książka ukazuje tę niezwykłą polską drogę do wolności, która stała się początkiem upadku komunistycznego bloku w Europie.

Jest to pionierska, bogato udokumentowana praca, która jest wymownym oskarżeniem zbrodni, dotychczas nie ukaranych i nie potępionych przez polskie władze i opinię światową.

Jest to wierna kopia śpiewnika (reprint), jaki internowani w czasie stanu wojennego powielali przy użyciu kawałków PCV wyciętych w podłodze celi. Książeczka zawiera wybór 25 piosenek z ówczesnego repertuaru obozowego. Zbiór ten pochodzi z więzienia w Grodkowie (październik 1982 r.), gdzie od sierpnia 1982 r. przebywali internowani także z kilku innych likwidowanych obozów śląskich (Opole, Kamienna Góra, Nysa, Głogów).

Książka profesora Tadeusza Wolszy to pierwsza w kraju udana próba pełnego spojrzenia na życie codzienne więźniów politycznych w różnego rodzaju miejscach odosobnienia – więzieniach, obozach, ośrodkach pracy więźniów – w Polsce, w latach stalinowskiego terroru (1945–1956). Korzystając z niedostępnej jeszcze do niedawna dokumentacji Departamentu Więziennictwa i Obozów MBP oraz obficie czerpiąc z memuarystyki, Autor przedstawił codzienność w więziennej celi i w obozowym baraku, metody represji, niewolniczą pracę w kopalniach, kamieniołomach czy gospodarstwach rolnych.

Książka dotycząca opisywania historii i jej kształtowania przez naukowców i polityków. Autor przypomina jak w powojennej Polsce zakłamywano historię naszego kraju. Stara się przedstawić nowe sposoby na opis naszych dziejów, liczy na to, że w niedalekiej przyszłości ukształtuje się społeczeństwo, dla którego poznawanie historii będzie osobistą powinnością.

Poniewierani, osaczani, tropieni. Uwięzieni a niepokonani. Bohaterów łączy polski gen wolności. Przedzierali się przez ostępy Syberii i piaski irackich pustyń. Ukrywali się w bagażnikach samochodów dyplomatycznych i zamarzali pod podwoziem TIR-a, by dotrzeć do miejsca, gdzie mogliby oddychać swobodnie.

Protesty uliczne jako forma sprzeciwu wobec władzy pojawiają się w sytuacjach uznawanych przez ich uczestników jako krytyczne. Taka forma oporu oznacza, że pomiędzy obywatelami a władzą zerwany zostaje kontakt.

Książka prof. Wiesława Chrzanowskiego, którą przypominamy po ponad 30 latach, pierwszy raz została wydana w tak zwanym drugim obiegu, w serii „Zeszyty Historyczne Ruchu Młodej Polski“ (zredagowana przez działaczy RMP Antoniego Wręgę i Arkadiusza Rybickiego na podstawie relacji Wiesława Chrzanowskiego).

Dla Wiesława Chrzanowskiego, który sam prawie sześć lat spędził w ubeckich aresztach i więzieniach (najdłużej we Wronkach i w Rawiczu) ta książka miała szczególne znaczenie. Była hołdem okazanym tym, którzy tam oddali dla Ojczyzny swoją młodość, zdrowie i życie.

W 2011 roku minęła 30. rocznica blokady warszawskiego ronda. Dzisiejsze pokolenie pięćdziesięciolatków i osób starszych z pewnością pamięta obrazy ze skrzyżowania Alei Jerozolimskich i ulicy Marszałkowskiej.

Pisząc o stanie wojennym, można, wbrew pozorom, podkreślać także zachowania pełne honoru i godności. I nie chodzi tu bynajmniej o zachowania gen. Jaruzelskiego, określanego przez niektórych mianem „człowieka honoru”, co należy uznać za rzecz wielce haniebną. Chodzi tu o pełną godności postawę osób gnębionych i prześladowanych, którzy potrafili zachować ją nawet w warunkach ekstremalnych.