Historia świata do końca XIX wieku

Książka Emile’a Josepha Dillona (1854-1933) – cenionego dziennikarza i publicysty politycznego – ukazuje przebieg, kulisy i skutki paryskiej konferencji pokojowej w 1919 r. To wielowymiarowa analiza idei, motywacji i działań uczestników obrad – tych, którzy rościli sobie prawo, by wówczas rozdawać karty i tych, o których losie chciały decydować zwycięskie mocarstwa.

Wojna stuletnia to historia najdłuższego i przełomowego konfliktu w dziejach średniowiecznej Europy, który był ostatnim aktem trzechsetletniej wojny rozpoczętej w czasach pięknej księżnej Eleonory Akwitańskiej. To regularnie wznawiane we Francji dzieło uchodzi za jedno z najwybitniejszych ujęć historii tej wojny, a właściwie serii wojen angielsko-francuskich o spadek po Kapetyngach, różniących się zarówno charakterem, jak i zasięgiem. Nie należy zapominać, że wojnie stuletniej, która była rozciągniętym w czasie zderzeniem dwóch potęg, towarzyszyły bunty we Flandrii, walki angielsko-szkockie, wojny o sukcesję w Bretanii i Kastylii, a także problemy z najemnikami, dla których wojaczka była jedynym źródłem zarobku.

Wyobraźcie sobie, że stoicie twarzą w twarz z karaibskim piratem sprzed trzech stuleci – żywym i zawadiackim. Czy rozpoznacie w nim morskiego rozbójnika? Oczywiście, że tak! Nie mielibyście żadnych wątpliwości, gdybyście spotkali go na zakrwawionym, osmalonym i potrzaskanym pokładzie statku, gdzie stoi, dzierżąc kordelas lub rapier w jednej dłoni, a pistolet w drugiej, podczas gdy u jego stóp piętrzą się worki pełne srebra i kulą przerażeni jeńcy… ale nie ma takiej potrzeby. Znacie go przecież świetnie z literatury czy filmów…

Nieznane i niepublikowane dotąd opisy krwawych prześladowań katolickich duchownych i świeckich w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej mogą zrobić wrażenie na każdym, nawet na przeciwnikach Kościoła. Rewolucja, która na ołtarze, w miejsce Boga, wprowadziła Rozum, obaliła stary porządek i wprowadziła nowy, co nie znaczy, że lepszy.

To dzieło nader interesujące i pobudzające do myślenia. Gdyby potraktować je tylko jako historyczny opis Francji XVIII wieku, trzeba byłoby uznać je oczywiście za przestarzałe, ponieważ od czasów Tocqueville'a ukazało się wiele prac bardziej gruntownych i wykorzystujących nieporównanie bogatsze źródła. Jeśli dzieło pozostaje ciągle niezwykle wartościowe, to ze względu na swoja warstwę, by tak rzec, filozoficzną czy socjologiczną, w szczególności zaś ze względu na swoja tezę główną, która da się streścić tak oto: mylą się ci, którzy nie wierzą w ciągłość historyczną i są skłonni uważać, iż rewolucje są nade wszystko jej zerwaniem; rewolucje są przygotowywane przez podskórne procesy wcześniejsze i są tyleż zerwaniem, co kontynuacją. W wypadku Francji kontynuacją centralizacji władzy.

W publikacji opisane zostały zagadnienia, które dotychczas pomijano lub też nie wystarczająco omawiano.

Autorka przybliża zasady dworskiej etykiety, dopracowane i rozbudowane za czasów Ludwika XIV, tworząc osobliwą kronikę życia codziennego wersalskiego dworu, spisaną przez pryzmat zasad rządzących zachowaniem i rozkładem dnia mieszkańców pałacu, który w czasach Króla Słońce był zamieszkały przez dwór liczący blisko tysiąc osób i tyleż samo służby.

Pierwotnie zatrudniani przez bogate włoskie państwa-miasta, by chronić ich bogactwa w trakcie niekończących się wojen, w XIV i XV stuleciu wielu włoskich kondotierów zdobyło sławę za sprawą swego majątku, sprzedajności i braku zasad moralnych. Niektórzy nawet sami władali miastami. 

Publikacja prezentująca kulturowe oblicza brytyjskiej królowej Wiktorii, najdłużej panującej w dziejach Anglii władczyni, ikony idei brytyjskiego imperializmu i kolonializmu, a także historię społeczną epoki, pokazująca jej rozkwit i zmierzch oraz bohaterów masowej wyobraźni, jakie ona "wyprodukowała" i na trwale wpisała w dzieje świata.

W roku 1212, według niemieckich kronikarzy z XIII wieku, miała miejsce krucjata dziecięca. Nie była to żadna wyprawa wojenna ciężkozbrojnych rycerzy, ale wyprawa‑pielgrzymka dzieci, która wyszła z Francji, Nadrenii i Niderlandów. Czy to była wyprawa dzieci, czy tylko biedoty, zdziesiątkowana w czasie wędrówki przez głód i choroby, dokładnie nie wiadomo. 

W roku 1793 lud Wandei i Bretanii powstał przeciwko rewolucyjnej opresji w obronie religii i monarchii. Opiewając bohaterstwo bretońskich Szuanów Jacek Kowalski wykorzystał swoje kompetencje historyka, historyka sztuki, poety i pieśniarza, tworząc historyczną gawędę, która jest zarazem antologią tekstów i obrazów, uzupełnioną o autentyczne pieśni wandejskie i bretońskie. Do książki dołączony jest śpiewnik z tekstami i akordami gitarowymi oraz płyta z polskim wykonaniem najbardziej znanych pieśni szuanów i powstańców wandejskich.

Olduvai, południowo-wschodnia Afryka, ok. 1 900 000 lat temu. Horda Homo habilis (wg nas raczej Pithecanthropus habilis) natrafiła na płonący non stop metan. Dorośli bali się ognia i omijali go szerokim łukiem, ale zjawisko zaciekawiło dwóch urwisów.