Historia państw i narodów

Gabriel García Moreno, dwukrotny prezydent Ekwadoru, brutalnie zamordowany 6 sierpnia 1875 roku, dzisiaj jest postacią praktycznie nieznaną, natomiast w drugiej połowie XIX w. mówiono o nim szeroko, był na ustach całego cywilizowanego świata. Wielki przyjaciel papieża Piusa IX. Jako jedyny otwarcie sprzeciwił się grabieży i likwidacji Państwa Kościelnego w jego ówczesnej postaci, co miało miejsce w roku 1870. I być może jedyny integralnie katolicki przywódca państwowy w czasach nowożytnych.

Historycy II wojny światowej piszą przede wszystkim o obozach, walkach, śmierci. W centrum zaś uwagi Ewy Kurek, historyka i publicysty, jest wojenne dobro. Książka Żydzi, Polacy czy po prostu ludzie to zapis osobistych doświadczeń i próba zrozumienia tego wszystkiego, co łączy i dzieli skazanych na siebie przez wieki Polaków i Żydów, których rozdzieliło morze cierpień, morze łez i po obu stronach miliony grobów, jakie na polskich ziemiach zostawiła druga wojna. To zapis doświadczeń historyka, który po ludzku doświadcza ludzkie losy po to, by jeszcze raz stwierdzić, że to co człowieka stanowi, to przede wszystkim dobro i miłość bliźniego. Wartości — fundamenty pomostów między narodami wtedy, gdy wszystko inne leży w gruzach.

Jakie są czynniki, które od wieków warunkują myślenie Rosjan. Jakie są wnioski z porównania chrześcijaństwa zachodniego z prawosławiem? Czym jest zjawisko przebóstwienia, kluczowe dla zrozumienia mentalności Rosjan? Odpowiedzi na te wszystkie pytania w książce dr Ewy Kurek.

Tytułowy znak zapytania „Rosji rozumem nie pojmiesz?” sugeruje możliwość zgłębienia tematu uwieńczonego zrozumieniem Rosji. „Da się pojąć, tylko to jest straszne” – pisze dr Kurek. Wskazując na antidotum przeciw rosyjskiej imperialnej irracjonalności, Kurek mówi, że jedyną siłą jakiej boi się Putin jest jedność i solidarność narodów I Rzeczpospolitej oraz rządów mocnej ręki.
Dr Ewa Kurek prezentuje szkicowe pojęcie o Rosji.

„Starałam się przekazać choć w części, co znaczyło być Bizantyjczykiem, i dać wyobrażenie o kosmopolitycznym, miejskim społeczeństwie, którego członkowie, obdarzeni historyczną świadomością własnej tożsamości i pobożną wiarą w życie przyszłe, byli tak różni od nas, a zarazem tak bardzo do nas podobni”.

Teodor Jeske-Choiński kreśli niezwykle żywe i barwne portrety wybranych ludzi odrodzenia na tle epoki w której żyli. Książka nie tylko dla miłośników historii i Italii, ale dla każdego, kto ceni sobie świetny styl i intrygujące, często zaskakujące koleje losów tych najbardziej znanych, jak i tych zapomnianych ludzi. 

Tragedia Aleppo podkreśla dramatyczną konieczność pomagania tam na miejscu, bowiem mimo kuszenia luksusem i zasiłkami socjalnymi przez kraje zachodnie, większość tamtejszych ludzi nie chce nigdzie emigrować. W Europie trzeba zachęcać nie do uzupełniania rynku pracy na Zachodzie tzw. uchodźcami, ale do odbudowy takich starożytnych miast jak Aleppo i ratowania jego mieszkańców, dzieci, kobiet, starców, rodzin – to jest postawa chrześcijańska.

W 1916 roku, gdy po raz pierwszy zostawał prezydentem Irlandii miał trzydzieści cztery lata. Gdy przekazywał urząd prezydenta swojemu następcy był rok 1973, a on sam miał lat dziewięćdziesiąt jeden i był niewidomy. Nie znajdziemy chyba w XX-wiecznej Europie drugiego polityka, któremu by było dane tak długo oddziaływać na losy swojej ojczyzny i którego rola w kształtowaniu życia politycznego ojczyzny nie kończy się wraz z jego odejściem. Warto, żeby polscy czytelnicy poznali tego wybitnego męża stanu, ojca współczesnej Irlandii, który do dziś budzi liczne kontrowersje nie tylko w swojej ojczyźnie…

Prezydent Irlandii, Eamon de Valera to jeden z bardziej zapomnianych polityków katolickich XX wieku. Książka Pawła Toboły-Pertkiewicza wypełnia tę lukę znakomicie.

Prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk

Hajle Syllasje. Ostatni cesarz Etiopii to pierwsza dostępna na polskim rynku biografia ostatniego cesarza Etiopii Hajle Syllasje I, który rządził państwem od 1916  do 1974 roku (najpierw jako regent, później, od 1930 roku jako cesarz). Władca tego jedynego nieskolonizowanego, a przy tym chrześcijańskiego państwa afrykańskiego był postacią wielce intrygującą, o niezmiernie ciekawej biografii, naznaczonej i wielkością, i tragedią, niestety w Polsce na ogół znaną tylko z książki Ryszarda Kapuścińskiego „Cesarz”.

Niniejsze drugie wydanie zostało poszerzone o nowe, uzupełniające teksty autora napisane po publikacji wydania pierwszego.

W ostatnich trzech dziesięcioleciach polityka Republiki Federalnej Niemiec wobec wolnej już Polski była tyleż bezwzględna, co cyniczna. Prezydent prosi, co prawda, o wybaczenie, ale niemieckie mass media od dawna szydzą z Polaków, zakłamują prawdę o wojnie, relatywizują winę albo w ogóle zwalają ją na ofiary swej agresji. 

Książka, która tak obszernie przedstawia historyczne kulisy potęgi i upadku III Rzeszy, stawia pytania o dużym znaczeniu moralnym i cywilizacyjnym: Jak to możliwe, że nowoczesne i kulturalne społeczeństwo w sercu Europy ogarnęło zbiorowe szaleństwo? Dlaczego odrzucono człowieczeństwo? Dlaczego Europa nie rozliczyła sprawiedliwie nazistowskich zbrodni? Dlaczego wciąż lekceważy płynące z przeszłości ostrzeżenia? I jakie konsekwencje może mieć fakt, że w istocie popełnione zbrodnie pozostały bez kary…?

Niniejsze wydanie skrócone nie posiada całkiem tzw. aparatu naukowego; to pozostawione jest wydaniu obszerniejszemu, w którym utrzymaną będzie nadal metoda ta sama jak w tomie I. Kto ciekaw szczegółów, wywodów, dowodów, kto lubi zadawać pytanie: dlaczego? i żąda na nie odpowiedzi uzasadnionych, sięgnie do wydania głównego, a odczytanie niniejszego tomu zechce zapewne uważać za lekturę wstępną.

prof. Feliks Koneczny