Nowości - październik 2020

Dzisiejszy spisek, dążący do oderwania narodów chrześcijańskich od łona Kościoła, ocenić trzeba jako jeszcze bardziej zabójczy niż walki dawniejsze, w których tak wielką chwałą okrył się św. Karol Boromeusz. Przy najwyższej bowiem sprzeczności opinii i dążeń w jednej się rzeczy nieprzyjaciele zgadzają: w uporczywym mianowicie zwalczaniu sprawiedliwości i prawdy — a że i jednej, i drugiej stróżem i obrońcą jest Kościół, właśnie na niego jednego uderzają w zwartym szyku.

Pius XII przypomina, iż królewską godność Maryi — Królowej Niebios uznawano w starożytnej tradycji Kościoła, w encyklikach papieskich, w księgach liturgicznych, w modlitwach i sztuce chrześcijańskiej. Encyklika opisuje królewską godność Matki Bożej jako Bogarodzicy, jako współdziałającej w dziele Boskiego Zbawienia oraz jako współwładającej w sercach i umysłach ludzi. Pius XII ustanawia na dzień 31 maja święto Królowej Maryi zachęcając do ponawiania poświęcenia się ludzkości Niepokalanemu Sercu.

W tej encyklice Pius XI podkreśla, że podstawowym celem wychowania chrześcijańskiego jest Pan Bóg, a Jezus Chrystus — Mistrzem i wzorem. Sprzeciwia się i potępia ideę wychowania laickiego, które zawsze zorientowane jest na doczesność. Wskazuje na rodzinę, szkołę i Kościół jako najważniejsze ośrodki wychowawcze. Mając na uwadze zbawienie i pomyślność dusz, twierdzi, że muszą one ze sobą współpracować. Opisuje też prawo rodziny i prawo państwa do wychowywania młodzieży.

Cokolwiek podejmowaliśmy w czasie długiego już pontyfikatu i do czego ustawicznie dążymy, pragnęliśmy się koncentrować na dwóch szczególnie sprawach. Pierwszą była potrzeba ustanowienia zasad życia chrześcijańskiego w życiu rodzinnym społecznym, u rządzących i rządzonych, by znikąd jak tylko z Chrystusa dochodziło do wszystkich życie. Drugą sprawą było dążenie do pojednania z tymi, którzy odłączyli się od Kościoła katolickiego przez wiarę lub posłuszeństwo.

Ta encyklika to bardzo aktualny tekst, szczegółowo omawiający problem ekumenizmu, tak szeroko rozprzestrzenionego w dzisiejszym Kościele. To co obecnie jest tak bardzo wychwalane na ambonach, papież Pius XI potępił przy pomocy prostych, a zarazem bardzo przekonujących argumentów. Wielka jest różnica między tą encykliką, a ekumenicznymi dokumentami Soboru Watykańskiego II. Ojciec Święty Pius XI wzywa w niej wszystkich chrześcijan odłączonych do nawrócenia na łono Kościoła katolickiego.

Pius XI ukazuje dobrodziejstwa encykliki Rerum novarum Leona XIII. Przekonuje, że wobec zmiany czasów i warunków wymaga ona wyjaśnień i uzupełnień. Opisuje więc władzę Kościoła w sprawach społecznych i gospodarczych, analizuje prawo własności, prawa państwa, kapitał i pracę, zagadnienie sprawiedliwej płacy. Podkreśla, że katolik i socjalista to sprzeczne pojęcia, a najważniejszym w życiu gospodarczym jest przepojenie go duchem chrześcijaństwa.

Encyklika ta poświęcona jest przypomnieniu i omówieniu dwóch dogmatów maryjnych. Pierwszego, zdefiniowanego i ogłoszonego przez bł. Piusa IX, o zachowaniu i wyjęciu spod wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego Błogosławionej Dziewicy Maryi oraz drugiego, stwierdzonego uroczyście przez Piusa XII, o tym, że chwalebna Matka Boża została wzięta do Nieba ciałem i duszą. Z okazji setnej rocznicy dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Maryi, Pius XII ogłosił rok 1954 Rokiem Maryjnym.

Przemówienie wygłoszone 6 grudnia 1953 r. do uczestników V Krajowego Zjazdu Prawników Katolickich. Nie ma tu oczywiście ani śladu sugestii ze strony Piusa XII, by niekatolicy w katolickim państwie mogli posiadać jakieś naturalne prawo do rozpowszechniania swych błędnych poglądów. Przez cały dyskurs odwołuje się papież wyłącznie do tolerancji.

Życie naukowe postępuje wciąż naprzód i coraz to nowa problematyka zjawia się w jego polu widzenia. Zmieniły się czasy, niosąc za sobą zmianę kierunków, haseł czy tendencji. Za pontyfikatu Piusa XII biblistyka katolicka nie potrzebowała, jak obecnie, bronić „okopów Trójcy Świętej”; mogła natomiast z całym spokojem, w sposób bardziej pozytywny niż polemiczny, oddawać się zgłębianiu Słowa Bożego zawartego w Piśmie świętym.

Sądzimy, że skoro dziś w duszach większości ludzi miłość względem Boga albo stopniowo wygasa, albo nierzadko już całkowicie została stłumiona, te właśnie pisma Doktora Miodopłynnego należy z najwyższą uwagą rozpamiętywać. Z zawartych w nich bowiem myśli może w życie jednostek i społeczeństw wstąpić nowa, z nieba płynąca siła, która pokieruje obyczajami i przetworzy je zgodnie z chrześcijańskimi nakazami.

Za tę encyklikę winniśmy najgłębszą wdzięczność Ojcu Świętemu, bo nie zwykłym listem okolicznościowym, jak w podobnych okazjach zwykł to czynić, ale listem okólnym, skierowanym do całej hierarchii kościelnej i ogółu wiernych, rozsławił zarówno naszego rodaka, jak i naszą Ojczyznę, która tutaj w najbardziej oficjalnym dokumencie Stolicy Apostolskiej została nazwana antemurale christianitatis a jako tytuł największej naszej chwały podkreślono to, że Polska była zawsze wierna. Zaznaczył przy tym Ojciec Święty, iż to jest naszą misją dziejową, przeznaczoną nam przez Opatrzność.

Autor, sięgając do dzieł osób będących naocznymi świadkami rozkwitu husarii i jej najbardziej spektakularnych sukcesów, ograniczając swój komentarz jedynie do koniecznego minimum, wyjaśniając zwroty, które dla współczesnego czytelnika mogą być niejasne, daje żywy obraz husarii, tak jak postrzegali tę formację wojskową ówcześni kronikarze.