Apologetyka

O średniowiecznych krucjatach napisano wiele książek, w których aż roi się od jawnych i celowych kłamstw, mniej lub bardziej świadomych przeinaczeń oraz uprzedzeń, kompletnie nie oddających ducha idei krucjatowej. Wielotomowe publikacje specjalistów okazują się niewystarczająco pojemne, by obejmować rzeczywistość w sposób całościowy, przez co zostawiają miejsce ideologicznie zaangażowanym twórcom kultury na zapełnienia luk własnymi wyobrażeniami.

Książka, którą oddajemy do rąk czytelników, ma przyczynić się do odrzucenia usankcjonowanych polityczną poprawnością krucjatowych paradygmatów. Stanowi ona swoisty zbiór wątpliwości, z jakimi autor mierzył się niemalże od początku zainteresowania problematyką wypraw krzyżowych. Czy krucjaty rzeczywiście zaczęły się od wyprawy na Jerozolimę? Czy krzyżowcy faktycznie dokonali niesławnej rzezi? Czy Saladyn okazał miłosierdzie pokonanym łacinnikom?

Nowe wydanie książki świętego biskupa z 1920 roku. Mimo upływu niemal 100 lat od jej ukazania się, nic nie straciła na aktualności, a wręcz stała się – niestety – jeszcze bardziej aktualna niż w czasach, gdy była pisana przez biskupa przemyskiego.

Tym razem autor zamierzał pisać w tonie zupełnie poważnym, ale i tak wkradło się do tej książki sporo lekkiego humoru. Chesterton z właściwą sobie przenikliwością przygląda się rozmaitym przejawom współczesnego życia i kryjącym się za nimi ideom. Opisuje komunizm jako rozpasany ascetyzm, a kapitalizm jako głównego wroga rodziny. Chwali uroki pustelnictwa, wyjaśnia, czemu dzisiejsza ekonomia jest chora i czemu każdy powinien żyć trzysta lat.

O średniowiecznych krucjatach napisano wiele książek, w których aż roi się od jawnych i celowych kłamstw, mniej lub bardziej świadomych przeinaczeń oraz uprzedzeń, kompletnie nie oddających ducha idei krucjatowej. Wielotomowe publikacje specjalistów okazują się niewystarczająco pojemne, by obejmować rzeczywistość w sposób całościowy, przez co zostawiają miejsce ideologicznie zaangażowanym twórcom kultury na zapełnienia luk własnymi wyobrażeniami.

Książka, którą oddajemy do rąk czytelników, ma przyczynić się do odrzucenia usankcjonowanych polityczną poprawnością krucjatowych paradygmatów. Stanowi ona swoisty zbiór wątpliwości, z jakimi autor mierzył się niemalże od początku zainteresowania problematyką wypraw krzyżowych. Czy krucjaty rzeczywiście zaczęły się od wyprawy na Jerozolimę? Czy krzyżowcy faktycznie dokonali niesławnej rzezi? Czy Saladyn okazał miłosierdzie pokonanym łacinnikom?

Zamiarem autora tej książki nie było przedstawienie systematycznego wykładu historycznego o czasach Inkwizycji, ale raczej ukazanie pozytywnych aspektów tej instytucji oraz apologetyczna próba obalenia jednej z tzw. „czarnych legend Kościoła”. Ilekroć bowiem podejmowany jest problem Inkwizycji, tylekroć trzeba pamiętać o dwojakim charakterze zagadnienia: historyczno-ideologicznym oraz metafizycznym; w analizach historycznych drugi aspekt zwyczajowo jest pomijany... Tymczasem podstawowym celem Inkwizycji było ratowanie zagubionych dusz ludzkich, była to zatem walka o najistotniejszą wartość — o życie wieczne.

W dziełach tych mierzy się on z całym wachlarzem pytań filozoficznych i teologicznych nawiązujących m.in. do dziedzictwa Platona, Arystotelesa i Awerroesa. Rozważa, czy istnieją stworzenia duchowe i jakie są ich rodzaje. Na czym polegają różnice między nimi? Jakie są relacje substancji duchowych do ciał, a w szczególności duszy ludzkiej do ciała? Jak ma się dusza do swych władz? Czym jest „intelekt możnościowy”, a czym „intelekt czynny”? Jaki jest status duszy oddzielonej od ciała?

Poprzez powstające kompletne wydanie dzieł Tomasza z Akwinu w języku polskim polscy czytelnicy, nie tylko teolodzy i filozofowie, ale wszyscy zainteresowani kulturą, otrzymują właśnie bezpośredni dostęp zarówno do myśli Akwinaty, jak również do jego rzetelnej metody dyskursywnego dochodzenia do prawdy. Święty Tomasz uczy intelektualnej uczciwości i odwagi, precyzji myślenia i wytrwałości w dążeniu do prawdy, otwartości na różne – także „nieortodoksyjne” – nurty filozoficzne. Wszystkie te cechy umiejscawiają go wśród najwybitniejszych duchowych i intelektualnych mistrzów naszej kultury, a jego dzieła, należące do europejskiego i światowego kanonu intelektualnego, stanowią ważną inspirację do pogłębionych intelektualnych poszukiwań.

 Obrona rozumu to wybór esejów G.K. Chestertona. Wybitny angielski pisarz z typowym dla siebie błyskotliwym humorem, czasem nabierającym cech humoru czarnego, opisuje przejawy współczesnego sposobu myślenia, wykazując, że są to w istocie przejawy bezmyślności. To nie moralność czy polityka są dzisiaj w stanie upadku — twierdzi Chesterton — lecz rozum. Nasza cywilizacja, jeśli ma przetrwać, musi na nowo odkryć sztukę jasnego, spójnego rozumowania.

Eugenika i inne zło Chestertona należy do tych jego dzieł, których wspólną cechą pozostaje niezwykła aktualność podejmowanych zagadnień. Poruszana problematyka moralna przy dogłębności analizy na polu logiki i wiecznie żywych idei Ewangelii, w konfrontacji z rozpoznaniem ludzkiej natury zaskakuje konsekwencją oraz wrażeniem, że wszystko to znamy z osobistych sytuacji i życia społeczno-politycznego.

Zbyt wielu z nas milczy. Zbyt wielu najbardziej ceni sobie święty spokój, czyli spokój uzyskany kosztem przeróżnych ustępstw na polu moralności i zasad wiary. Poprawność polityczna nachalnie propagowana przez mass media i wymuszana coraz to nowymi rozporządzeniami prawnymi dotknęła także niektórych reprezentantów i członków Kościoła. Ewangelizacja słabnie z roku na rok albo przeradza się nawet w kompromitujące i gorszące postmodernistyczne widowiska. Z tym wszystkim nie godzi się, przeciw temu protestuje Autor tej książki, ks. prof. Janusz Królikowski.

Autor wprowadza nas w zagadnienia ofiary, solidarności, modlitwy, opuszczenia, pustki i pełni, roli Maryi w życiu Kościoła, a także zadośćuczynienia, wyzwolenia, służby i uświęcenia. Stawia przed nami duchowe wyzwania, ale także podnosi, napełnia duchem i wzmacnia w chrześcijańskiej wierze oraz w sposób delikatny koncentruje na postaci Chrystusa, Boga-Człowieka, bez Którego miotamy się tylko w sposób niekontrolowany, jak mała łódka na rozszalałym morzu.

Trzymamy w ręku swoisty poradnik, który nie tylko pomaga dyskutować o wierze katolickiej i tłumaczy, jakie stanowisko zajmować w wielu kwestiach, ale także podpowiada, jak żyć i jak służyć Chrystusowi zgodnie z Jego nauką. Autor zawsze uzasadnia swoje opinie stosownymi argumentami zaczerpniętymi z Ewangelii oraz z Katechizmu Kościoła Katolickiego. Napisana w bardzo interesujący sposób książka, z wieloma przykładami z naszej codzienności, staje się inteligentnym narzędziem do umocnienia wiary.