Biografie, wspomnienia

Książka Oddajcie mi Świętego Mikołaja! jest przede wszystkim hołdem złożonym matce – jej odwadze, mądrości, szlachetności i dumie. Józefa Brzozowska, z domu Jarmołowicz, żona legionisty, była kobietą bohaterską, choć o jej czynach nie przeczytamy w podręcznikach historii; ograniczają się bowiem tylko do tego, co stało się udziałem jakże wielu matek: do walki o ocalenie rodziny, a zwłaszcza – dzieci, przed szaleństwem wojny.

Urodzeni by żyć to historia trzech ciężarnych Żydówek, więźniarek obozu koncentracyjnego w Auschwitz, którym udało się ukryć swój stan przed oczami oprawców i dzięki temu uniknąć śmierci.

W opracowaniach dotyczących II wojny światowej często przemilcza się cichą acz brutalną kampanię Związku Radzieckiego wymierzoną przeciwko obywatelom polskim, kampanię, która – jak już obecnie to wiemy – skutkowała zbrodniami wojennymi, do odpowiedzialności za które radziecki, a potem rosyjski rząd przyznał się dopiero niedawno. Ten epizod historii europejskiej, skryty w cieniu Holokaustu, jest często pomijany. Wesley Adamczyk w swoich wspomnieniach udziela głosu setkom tysięcy ofiar sowieckiego barbarzyństwa.

Książka wspomnieniowa, obejmująca tylko część życia autora, lata 1943-1955. Zawiera opisy działalności autora w konspiracji, w ramach warszawskiego Kedywu AK (prowadzenie magazynu broni, udział w akcjach bojowych), czynny udział od pierwszego dnia do kapitulacji w Powstaniu Warszawskim na Żoliborzu jako żołnierza elitarnej 9 Kompanii „Żniwiarz” (był celowniczym karabinu maszynowego), pobyt w stalagu, wyzwolenie przez Amerykanów, podróże po okupowanych Niemczech, służbę w Kompanii Wartowniczej, powrót do kraju w 1947 r., znowu prowadzenie magazynu broni, aresztowanie przez UB, śledztwo (szczególnie drastyczne w Informacji Wojskowej we Wrocławiu), wyrok, odbywanie kary w kilku więzieniach i niewolniczą pracę Ośrodkach Pracy Przymusowej: kamieniołomie i kopalni węgla kamiennego. Wspomnienia kończy zwolnienie z więzienia w 1955 r.

"Biografia obejmuje okres do roku 1914. Obrazuje ona niezachwianą linię myśli i działania Tego, który od krnąbrnego wobec rosyjskich nauczycieli ucznia gimnazjalnego, poprzez spiskowca i rewolucjonistę, stał się niebawem uwielbianym przez żołnierzy wodzem I Brygady”.

Rodzina Bolesława Włodarczyka podzieliła losy tysięcy Polaków, podobnie zresztą jak i np. samych Rosjan i w latach wojennych znalazła się na zesłaniu w dalekiej Syberii w okolicach Irkucka. Jako mały chłopiec, główny bohater i autor książki, traci w nieludzkim Tajszetłagu rodziców i trafia do domu dziecka w Małej Minusie.

W świeżej pamięci mieli bowiem geniusz wojskowy i furię bitewną dzielnego wodza Rzeczypospolitej, który rozgromił Rosjan wielokrotnie, a pod Kłuszynem wprost zdemolował ich oraz wspomagających Moskali Szwedów. Stanisław Żółkiewski – to nazwisko bohaterskiego Lechity odtąd miało stać się aż po dziś dzień synonimem męstwa i mądrości oraz zdolności do ostatecznego poświęcenia w walce za wiarę i Ojczyznę.

Kazimierz Wierzyński, jeden z najwybitniejszych poetów polskich XX wieku, prominentny skamandryta, niestrudzony opiekun literackich adeptów, wreszcie jedna z czołowych postaci polskiej literatury emigracyjnej i życia literackiego poza krajem, niezłomny i nieprzejednany reprezentant środowiska londyńskiego, który ze szczytu powodzenia, obrotem spraw przerastających jednostkę, ale i skutkiem własnych wyborów spadł w nizinę obcości, odrzucenia, zmarginalizowania, nieledwie zapomnienia. Nie doczekał się aż do teraz mono- i biografii, które pokazałyby nie tylko poetę, ale i człowieka, i w dodatku uczyniły to zajmująco, dostępnie, poza jakimkolwiek metajęzykiem.

To jest opowieść o Tomaszu Zanie urodzonym na Wileńszczyźnie w 1902 r. – ostatnim z rodu – którego życiorys wpisał się w wielką historię Polski XX w., a jednocześnie zamknął się w historii ostatniego pokolenia Polaków, żyjącego na Kresach. To także opowieść o ziemiańskich rodach kresowych Zanów, Dowgiałłów czy Broel-Platerów, którzy przetrwali w pamięci bohatera opowieści.

Wywiad-rzeka z prof. Bogusławem Wolniewiczem to ciekawa rozmowa o Polsce, filo i antysemityzmie, zmieniającym się świecie, w końcu o rządach PO, wreszcie o współczesnej filozofii.

Prezentowana praca stanowi zapis rozmów, które przeprowadził Błażyński ze zbiegłym z PRL zastępcą dyrektora X Departamentu MBP Józefem Światłą. Informacje Światły ujawnione na falach RWE doprowadziły do zmian w kraju i stały się drugim po śmierci Stalina i likwidacji Berii wydarzeniem, które umożliwiło odwilż i otworzyło drogę do polskiego Października. W aneksie przedstawiono wybór dokumentów dotyczących J. Światły znajdujących się w zbiorach IPN.

Wspomnienia Autora, który jako dziecko był świadkiem ataku niemieckiego lotnictwa na Wieluń o świcie 1 września 1939 roku. Podczas 4-krotnych dywanowych nalotów na miasto, zbombardowano bombami burzącymi i zapalającymi nie tylko budynki mieszkalne ale również szpital, kościół farny i synagogę. W wyniku zbrodniczego ataku Luftwaffe zginęło około 1200 cywilów, a miasto zostało zniszczone w 70%. Autor sugestywnie opisuje ucieczkę mieszkańców z płonącego miasta przed Niemcami oraz okrucieństwo okupacji: rozstrzeliwanie Polaków i Żydów, wypędzenia i prześladowanie mieszkańców miasta i okolic. Dopiero od kilku lat z trudem przebija się do powszechnej wiadomości wiedza, że Niemcy hitlerowskie rozpoczęły napad na Polskę od masakry cywilnej ludności w Wieluniu, a nie atakiem na Westerplatte.