Feliks Koneczny

Porównując chrześcijaństwo z innymi wielkimi religiami świata prof. Koneczny wykazuje, że jest ono religią oddziałującą na ustrój życia zbiorowego. Prezentuje na przykładach, w jaki sposób staje się podstawą prawa, oraz jak wpływa na ekonomię i gospodarkę.

Tytuł podany w liczbie mnogiej mieści w sobie zarazem tezę, że nie ma jakiejś jedynej ogólnoludzkiej cywilizacji, ani też takiej etyki. Zachodzi atoli między tymi kategoriami ta zasadnicza różnica, że pośród systemów etycznych istnieje jeden przeznaczony dla całej ludzkości i dla całej nie tylko stosowny, lecz właśnie najstosowniejszy, mianowicie etyka katolicka, gdy tymczasem żadna cywilizacja nie może objąć wszystkich ludów i krajów, bo każda z nich zawsze gdzieś będzie niewłaściwą.

Niniejsza broszura zawiera siedem artykułów autorstwa Feliksa Konecznego: Rozmnożenie bolszewizmu, Czy polityka należy do cywilizacji?, Państwo a metody życia zbiorowego, Nauka a cywilizacje, Prawda a cywilizacje, Harmider etyk, Rodowód monizmu prawniczego.

Jest to pionierska i odkrywcza publikacja na temat istoty cywilizacji, w której scharakteryzowane i usystematyzowane zostały cechy siedmiu wyodrębnionych przez prof. Feliksa Konecznego cywilizacji, ukazany został ich rozwój oraz relacje między religiami i cywilizacjami. Jest to praca wybitnego historyka i historiozofa polskiego, twórcy nauki o cywilizacjach. To ostatnia praca autora, ukończona tuż przed śmiercią, stanowi syntezę i ostateczne zreasumowanie jego poglądów na temat istoty i wielości cywilizacji.

"Ogłaszając latem 1935 roku studium O wielości cywilizacji, zapowiedziałem zarazem uzupełnienie, mianowicie roztrząsanie „O postępie moralności”. Będąc z poza cechu filozofów, nie zapragnąłem bynajmniej dorobić jeszcze jeden podręcznik etyki; podejmuję tylko okruch z ich stołu, przez nich ignorowany. Lecz ten właśnie problem jest dla historyka zajmujący i zaciekawienie moje do niego całkiem naturalne.

W toku prac nad tym tematem (przerywanych i wznawianych w ciągu lat osiemnastu) wyłaniał mi się coraz bardziej, prócz samego zainteresowania, wzgląd jeszcze inny, który dałby się wyrazić krótko tymi słowy: Odmówmy etyce przywileju, żeby jej wolno było pozostawać poza współczesnym rozwojem wiedzy! Etyka nie jest nauką gorszą lub niższą od innych, iżby miała nie korzystać z nowych materiałów naukowych i nie użyć ich za środek do wydoskonalenia swych metod."

Feliks Koneczny, wybitny krakowski historyk i teoretyk cywilizacji, politycznie powiązany był z ruchem narodowym, czemu dawał wyraz w swoich licznych pracach naukowych i popularyzatorskich. Te inklinacje badacza i myśliciela stanowiły i stanowią pożywkę dla rozmaitych odłamów prawicy.