Filozofia

Nowe wydanie książki świętego biskupa z 1920 roku. Mimo upływu niemal 100 lat od jej ukazania się, nic nie straciła na aktualności, a wręcz stała się – niestety – jeszcze bardziej aktualna niż w czasach, gdy była pisana przez biskupa przemyskiego.

Trzymamy w ręku książkę, która jest jednym z najważniejszych dzieł współczesnej humanistyki, nie tylko polskiej. Wybitny uczony i pisarz, wielki erudyta, prof. Wojciech Roszkowski, dokonuje w niej bilansu naszej cywilizacji. Bilans to dramatyczny. Upadek zachodniej kultury, do której przecież i my, Polacy, należymy, wieszczono co prawda już sto lat temu, ale wówczas była to bardziej przepowiednia niż udokumentowana teza. Dziś nasze wielowiekowe dziedzictwo zostało przez elity europejskie oraz amerykańskie w całości odrzucone, co uznaje się za wyraz… postępu.

„Masy to ludzie przeciętni. W ten sposób to, co było jedynie ilością, tłumem, nabiera znaczenia jakościowego; staje się wspólną społeczną nijakością. Masy to zbiór ludzi nie wyróżniających się niczym od innych, będących jedynie powtórzeniem typu biologicznego”.

Marsz w kierunku totalitaryzmu rozkłada się na trzy etapy. Pierwszym jest negacja istnienia prawa i prawdy obiektywnej, czego konsekwencję stanowi zrównanie dobra i zła, grzechu i cnoty. Drugim – instytucjonalizacja dewiacji moralnych objawiająca się w przemianie prywatnej niegodziwości w publiczną cnotę. Trzecim wreszcie – wprowadzenie ostracyzmu społecznego i prawnej karalności dobra.
Do tego momentu właśnie doszliśmy. Żyjemy w społeczeństwie hołdującym swoistemu antydekalogowi, w którym dozwolone jest wszystko poza publicznym deklarowaniem wierności zasadom porządku naturalnego i chrześcijańskiego. Jest to zarazem ostatni moment, aby przeciwstawić się dyktaturze relatywizmu.

Krótka historia człowieka to kolejna książka Hansa-Hermanna Hoppego, która zarówno w sposobie argumentacji, jak i treści argumentów przełamuje wiele współczesnych polityczno-poprawnościowych mitów i wymyka się tradycyjnym podziałom czy to na poszczególne nurty myśli politycznej, czy to na dyscypliny naukowe. Jeden z takich niekonwencjonalnych aspektów filozofii politycznej Hoppego starałem się choć trochę przybliżyć: tezę o prakseologicznej, socjologicznej i kompatybilności anarchokapitalizmu i konserwatywnego ładu kulturowo-moralnego.

Intrygująca książka jednego z najbardziej znanych ekonomistów na świecie, która podważa nasze przekonania na temat ryzyka i korzyści, polityki i religii, finansów i osobistej odpowiedzialności.

W książce O naturze ludzkiej ceniony pisarz i filozof Roger Scruton przedstawia oryginalną i radykalną obronę ludzkiej wyjątkowości. Mierząc się z poglądami psychologów ewolucyjnych, moralnych utylitarystów i filozofów materialistycznych takich jak Richard Dawkins i Daniel Dennett, Scruton przekonuje, że ludzi nie można rozumieć jako bytów czysto biologicznych. Jesteśmy czymś więcej niż ludzkimi zwierzętami: jesteśmy również osobami, ze swej istoty wchodzącymi w relacje z innymi osobami oraz połączonymi z nimi siecią zobowiązań i uprawnień. Nasz świat jest wspólnym światem, w którym przejawia się wolność, wartości i odpowiedzialność. Aby zrozumieć ten świat, musimy zwracać się do innych ludzi twarzą w twarz, „ja” wobec „ja”.

Kapitalizm jest jedynym w dziejach ustrojem, który sprzyja istotom rozumnym, jest też jedyny moralnym ustrojem polityczno-gospodarczym. Ayn Rand oraz obiektywiści podejmują wielką batalię w imię nowej moralności. W kolejnych, pełnych pasji artykułach wykazują, iż kapitalizm jest ideałem ciągle jeszcze nieznanym i dlatego grozi mu zagłada, gdyż nie dano mu szans wykazania swych racji, a opinia publiczna nie zna jego zasad, natury, dziejów i moralnej doniosłości. Polityczna filozofia Ayn Rand, którą przepojone są jej bestsellerowe powieści, tutaj przedstawiona jest w szokująco bezkompromisowej ocenie najwybitniejszych umysłów naszej epoki, ocenie formułowanej przez „radykałów w służbie kapitalizmu”.

Jest to doskonałe streszczenie nauki Feliksa Konecznego o cywilizacjach. W sposób zwięzły i przystępny główne tezy tego wybitnego uczonego zostały tu przedstawione w formie nadającej się dla szerokiego kręgu odbiorców.

Upadek cywilizacji zachodniej Floriana Znanieckiego to książka szczególna. Rozpięta między opisem stanu ówczesnej kultury a programem jej ratowania, między socjologią a filozofią, stanowi oryginalne świadectwo nadziei towarzyszących odradzaniu się Polski po pierwszej wojnie światowej i niepokojów związanych z kryzysem w Europie. Jest także świadectwem debat europejskich elit, przejętych losem własnym i znanego im świata.

Głównym sposobem walki z cywilizacją łacińską staje się dążenie do syntez cywilizacyjnych, polegające na łączeniu przeciwstawnych metod życia zbiorowego. Jak wskazuje Koneczny, cywilizacje moralnie niższe najczęściej pokonują cywilizacje wyższe.