Święty Tomasz z Akwinu

Wykład pacierza św. Tomasza z Akwinu to zbiór rekolekcji wygłoszonych dla mieszkańców Neapolu pod koniec życia Akwinaty. Warto zauważyć, że Mówca wygłaszał go do prostych ludzi, którzy nie mieli właściwie skończonych żadnych szkół, o uniwersytetach nie wspominając. Tymczasem dla współczesnego człowieka, przecież wszechstronnie wykształconego, ta książka będzie wielką intelektualną przygodą, z jaką na żadnym etapie swej edukacji nie spotkał się. Warto dodać przy okazji, że św. Tomasz wygłaszał wykłady w dialekcie neapolitańskim, którym nie posługiwał się od dzieciństwa.

Dla Akwinaty całe Pismo Święte odsłania tajemnice serca Chrystusa. Jednocześnie w prologu do swego Wykładu Listu do Rzymian (tytułu oryginalny: Super Epistolam ad Romanos lectura) św. Tomasz szczególne teologiczne znaczenie przypisuje właśnie temu dziełu oraz Psalmom, stwierdzając że w „w obu pismach zawiera się prawie cała nauka o Bogu”.

Złoty łańcuch należy do najbardziej znanych dzieł Akwinaty. Księga obejmuje obszerny zbiór tekstów patrystycznych odpowiednio powiązanych i uporządkowanych, tak że tworzą jeden wspólny komentarz do czterech Ewangelii. Święty Tomasz, czerpiąc z bogatego skarbca dokumentów soborowych pierwszych wieków chrześcijaństwa oraz z pism wschodnich i zachodnich ojców Kościoła, pozwala odkryć głębię poszczególnych fragmentów Ewangelii.

W dziełach tych mierzy się on z całym wachlarzem pytań filozoficznych i teologicznych nawiązujących m.in. do dziedzictwa Platona, Arystotelesa i Awerroesa. Rozważa, czy istnieją stworzenia duchowe i jakie są ich rodzaje. Na czym polegają różnice między nimi? Jakie są relacje substancji duchowych do ciał, a w szczególności duszy ludzkiej do ciała? Jak ma się dusza do swych władz? Czym jest „intelekt możnościowy”, a czym „intelekt czynny”? Jaki jest status duszy oddzielonej od ciała?

Poprzez powstające kompletne wydanie dzieł Tomasza z Akwinu w języku polskim polscy czytelnicy, nie tylko teolodzy i filozofowie, ale wszyscy zainteresowani kulturą, otrzymują właśnie bezpośredni dostęp zarówno do myśli Akwinaty, jak również do jego rzetelnej metody dyskursywnego dochodzenia do prawdy. Święty Tomasz uczy intelektualnej uczciwości i odwagi, precyzji myślenia i wytrwałości w dążeniu do prawdy, otwartości na różne – także „nieortodoksyjne” – nurty filozoficzne. Wszystkie te cechy umiejscawiają go wśród najwybitniejszych duchowych i intelektualnych mistrzów naszej kultury, a jego dzieła, należące do europejskiego i światowego kanonu intelektualnego, stanowią ważną inspirację do pogłębionych intelektualnych poszukiwań.

Summa teologii św. Tomasza z Akwinu (znana też jako Suma teologiczna) to jego najważniejsze i najsłynniejsze dzieło. Pracował nad nim przez siedem ostatnich lat życia. Należy ono do klasyki filozofii i teologii, a jednocześnie jest jednym z najbardziej wpływowych tekstów w kulturze Zachodu.

Prezentowany tom to sam początek Summy. Rozpoczyna się rozważaniem o naturze teologii, a następnie przedstawia kwestie związane z istnieniem Boga i jego przymiotami. 

Summa teologii św. Tomasza z Akwinu (znana też jako Suma teologiczna) to jego najważniejsze i najsłynniejsze dzieło. Pracował nad nim przez siedem ostatnich lat życia. Należy ono do klasyki filozofii i teologii, a jednocześnie jest jednym z najbardziej wpływowych tekstów w kulturze Zachodu.

Ten tom Summy teologii poświęcony jest Trójcy Świętej (kwestie 27–43) oraz stworzeniu (kwestie 44–46).

Summa teologii św. Tomasza z Akwinu (znana też jako Suma teologiczna) to jego najważniejsze i najsłynniejsze dzieło. Pracował nad nim przez siedem ostatnich lat życia. Należy ono do klasyki filozofii i teologii, a jednocześnie jest jednym z najbardziej wpływowych tekstów w kulturze Zachodu.

W tym tomie prezentowane są kwestie, w których św. Tomasz omawia zagadnienie wielości i różnorodności stworzeń (kwestia 47) oraz naturę dobra i zła (kwestie 48–49). Rozważa stworzenia czysto duchowe, tj. aniołów (kwestie 50–64), a następnie cielesne (kwestie 65–74)

Tom 34 Dzieł wszystkich - Kwestie quodlibetalne (tytuł oryginalny: Quaestiones de quolibet) zawiera szereg dysput prowadzonych przez Akwinatę w różnym czasie. Quodlibet znaczy dosłownie „co się podoba”. Ten średniowieczny gatunek literacki był zapisem prowadzonych na ówczesnych uniwersytetach dyskusji, w których każdy członek społeczności akademickiej mógł zadać „mistrzowi” dowolne pytanie.

Tom 41 serii Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu stanowi pierwszą część komentarza św. Tomasza do słynnej Etyki nikomachejskiej Arystotelesa – dzieła poświęconego m.in. szczęściu, cnotom jako sposobom dążenia do niego, oraz przyjaźni.

Jedno z podejść badawczych w historii filozofii polega na usytuowaniu wielkich myślicieli przeszłości w historycznym kontekście, w którym pracowali i określeniu, jakie społeczne, polityczne, kulturowe i filozoficzne okoliczności wpływały na ich idee. To podejście z pewnością ma swoje zalety, szczególnie jeśli chodzi o pomoc w poprawnym zrozumieniu co filozof miał na myśli, mówiąc to lub tamto. Jednakże realizowane nazbyt konsekwentnie, może oderwać nas od tego, co sami myśliciele uważali za istotne. Filozofowie przeszłości nie pisali po to, aby odzwierciedlić swoje czasy lub zapewnić przyszłym historykom coś do zrobienia. (...) Jak sam Akwinata niegdyś napisał, „studiowanie filozofii nie polega na badaniu co kto sądził, lecz na badaniu jak się rzeczy mają”.

Antysemityzm w dzisiejszej definicji ma  wyraźne pejoratywne zabarwienie i używany jest jako młotek do uderzenia w głowę wszystkich tych, którzy pragną skrytykować niegodne zachowania Żydów. Ta tresura polega na tym, że człowiek tej tresurze poddany, nim skrytykuje postawę Żydów, ugryzie się w język, wiedząc, że jego słowa mogłyby być odebrane jako “antysemickie”, a w domyśle ludobójcze.

Nie było tak jednak  w  czasach życia księdza Hipolita Gayrauda.  Antysemityzm opisywany przez niego był po prostu wyrazem zdrowej troski o dobro Kościoła i narodu, wynikał z uprawnionej obrony przed wrogo nastawionym żywiołem żydowskim, który nawet niespecjalnie ukrywał to swoje nastawienie. I ci, którzy chcieli bronić swojego narodu lub religii przed atakami żydowskimi, sami nazywali siebie antysemitami (tak określał się także wybitny polski pisarz, Teodor Jeske-Choiński) i nie miało to nic wspólnego ze współczesną definicją antysemityzmu.