Szkoła austriacka

Praca wybitna, która z pewnością stanie się klasykiem. Kompleksowe ujęcie czynników przyczyniających się do rozwoju gospodarczego na świecie. Mnóstwo ciekawostek, historii, ekonomii, faktów i statystyk oraz przede wszystkim charakteryzujących Sowella głębokich, a jednocześnie zwięzłych przemyśleń. Wszystko to omówione z perspektywy ekonomii wolnego rynku i bez poprawności politycznej.

Jak pisze autor we wstępie, Ekonomia w jednej lekcji „ma ukazać, iż wiele pomysłów, które dziś uchodzą za wspaniałe, postępowe i nowoczesne, to w gruncie rzeczy nawrót starych błędów”. Wykład poprawnej ekonomii Hazlitt przedstawia w tytułowej „lekcji”, która zawiera się w jednym zdaniu kilkustronicowego pierwszego rozdziału. Pozostałe rozdziały to omówienie podstawowej lekcji na przykładach z życia.

Eseje zebrane w tym tomie dotyczą zagadnień pozornie bardzo zróżnicowanych, mam jednak nadzieję, że czytelnik szybko zauważy, iż większość z nich traktuje o problemach ściśle ze sobą związanych. Kwestie przebiegające od filozofii moralnej po metody nauk społecznych, od problemów polityki ekonomicznej po czystą teorię ekonomiczną są w większości tych esejów ujęte jako różne aspekty tego samego centralnego problemu. Związki te najłatwiej zauważyć w sześciu pierwszych esejach, jednak w pewnej mierze także trzy dalsze, poruszające problem rachunku ekonomicznego w socjalizmie, można uznać za zastosowanie tych samych idei do konkretnego problemu – choć kiedy je pisałem, nie całkiem jeszcze postrzegałem je w tym świetle. Jedynie trzy ostatnie traktują nieco o innych szczegółowych kwestiach teorii czy polityki; ponieważ jednak uważam, że ich problematyka będzie w przyszłości dyskutowana jeszcze gruntowniej niż dotychczas, wykorzystałem sposobność, by udostępnić je czytelnikom w wygodniejszej, książkowej formie. (...)

Friedrich von Hayek, 1947 rok.

Od dawna nikt tak przystępnie i rzetelnie nie napisał książki, która byłaby podręcznikiem szkoły austriackiej. Styl, w jakim swą napisał Randall G. Holcombe porównać można do sposobu pisania Murraya N. Rothbarda. Przy czym autor  Rozszerzonego wprowadzenia do szkoły austriackiej nie ma ambicji pisania rozprawy naukowej, lecz autentycznie chce, aby Czytelnik zainteresował się stworzoną przez Carla Mengera teorią, a jeśli tak, to żeby ją szybko pojął. Dlatego Holcombe omija problemy kontrowersyjne i spory, skupiając się na pięknie, prostocie  i logice Austriaków.

W książce 15 wielkich austriackiej szkoły ekonomii Randall Holcombe zebrał teksty wybitnych ekonomistów austriackich na temat… innych wybitnych ekonomistów austriackich.

W efekcie powstał przegląd czołowych prekursorów, twórców i reprezentantów ASE. W kolejnych rozdziałach poznajemy (zaskakująco ciekawe) życiorysy ekonomistów oraz przede wszystkim wkład, jakim każdy z nich wzbogacił austriacką myśl ekonomiczną.

Murphy odpowiada w swojej książce m.in. na następujące pytania:

• Jak wolny rynek rozwiązuje problem dyskryminacji na rynku pracy?
• Dlaczego sprawy antymonopolowe zazwyczaj wytaczają firmy, które przegrywają w wolnej konkurencji?
• Czy potrzebujemy państwowych regulacji dotyczących bezpieczeństwa pracy i produktów?
• Jak wolny rynek chroni środowisko i rzadkie zasoby naturalne?
• Dlaczego MFW i Bank Światowy wcale nie pomagają biednym krajom

Książka zawiera siedem esejów sławnego noblisty, napisanych w latach 1929-1937, nigdy dotąd niewydanych po polsku. Choć powstały ponad 70 lat temu, są nadal aktualne i cytowane.

Zbiór tych siedmiu prac można uznać za podjętą po raz pierwszy próbę syntezy podstaw austriackiej makroekonomii – austriackiej teorii pieniądza, kapitału, cykli koniunkturalnych oraz instytucji monetarnych.

Joseph Salerno

To znacznie więcej niż biografia wielkiego austriackiego ekonomisty. Jest to monumentalne dzieło, które śledzi życie Ludwiga von Misesa i ewolucję jego myśli ekonomicznej oraz umieszcza ją we właściwym kontekście historycznym i kulturowym. Niezwykle bogaty zasób źródłowy sprawia, że publikacja ta idealnie nadaje się dla osób, które dopiero wkraczają w świat nauk ekonomicznych, jak i dla pasjonatów szkoły austriackiej. Nawet osoby uważające się za ekspertów od myśli Misesa znajdą w tej publikacji wiele niezwykle ciekawych faktów.

Prowokacyjna, pełna przykładów historycznych jak i współczesnych, napisana z bezwzględną logiką a także z wielką pasją. Obok To NIE musi być państwowe nie można przejść obojętnym. Tę książkę trzeba przeczytać, głęboko przemyśleć przykłady, które najpewniej wywrócą do góry nogami nasze wyobrażenie o instytucji państwa i niepodważalnym dogmacie, że niektóre dziedziny życia ex definitione muszą być państwowe.

Polecam lekturę tym wszystkim, którym bliski jest aforyzm Stanisława J. Leca, że „Z jednego systemu nie wydobędziemy się długo: ze słonecznego”.

Andrzej Sadowski (Centrum im. Adama Smitha)

Krótka historia człowieka to kolejna książka Hansa-Hermanna Hoppego, która zarówno w sposobie argumentacji, jak i treści argumentów przełamuje wiele współczesnych polityczno-poprawnościowych mitów i wymyka się tradycyjnym podziałom czy to na poszczególne nurty myśli politycznej, czy to na dyscypliny naukowe. Jeden z takich niekonwencjonalnych aspektów filozofii politycznej Hoppego starałem się choć trochę przybliżyć: tezę o prakseologicznej, socjologicznej i kompatybilności anarchokapitalizmu i konserwatywnego ładu kulturowo-moralnego.

Teoria socjalizmu i kapitalizmu to zwięzła, logiczna i druzgocąca krytyka wszelkich odmian socjalizmu. Autor, uczeń Rothbarda, analizuje, jak zmienia się struktura bodźców, kiedy pojawiają się różne rodzaje systemowej ingerencji w prawa własności. Ponadto buduje system etyczny w oparciu o aksjomat argumentacji i dowodzi, że jedynym możliwym do obrony na gruncie moralności systemem społeczno-gospodarczym jest kapitalizm, oraz pokazuje, jak mógłby funkcjonować czysto wolnorynkowy system społeczno-gospodarczy.

Austriacki ekonomista stanowczo odrzuca marksistowski wymysł, że nazizm był wyrazem monopolistycznego kapitalizmu. Wręcz przeciwnie, nazizm stanowił odmianę socjalizmu: zachowano formę własności prywatnej, jednak kontrolę i planowanie przekazano w ręce państwa.