Żołnierze wyklęci

Podobnie jak większość rodzinnych historii z lat powojennych lektura tej publikacji nie jest łatwa. Jednak Wyklęty los powinien stać się lekturą obowiązkową każdego polskiego patrioty. To świadectwo ogromnej ofiary złożonej na ołtarzu Ojczyzny. To historia matki, której serce przepełnia ból, cierpienie i łzy, które roni nad losem swych dzieci. To historia zwykłej rodziny. Książka jest próbą ocalenia od zapomnienia tragicznej historii jednych z wielu ofiar komunistycznego terroru.

Patronat honorowy nad publikacją objęło powstające Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce.

Major Stanisław Szuro ps. „Zamorski”, „Kruk”,  Żołnierz Niezłomny, jeden z ostatnich żyjących uczestników Kampanii Wrześniowej z 1939 roku.  W latach 1942-56, z krótkimi przerwami, był więźniem kilku obozów hitlerowskich i komunistycznych. Podczas niemieckiej okupacji zaprzysiężony w organizacji Służba Zwycięstwu Polsce. Brał udział w kolportażu prasy konspiracyjnej. Po powrocie do Krakowa z niemieckiego obozu w 1945 r. wstępuje do podziemia antykomunistycznego. Aresztowany w 1947 r., zostaje skazany na karę śmierci, zamienioną w wyniku amnestii na 15 lat więzienia.  Po wyjściu na wolność ukończył historię na Uniwersytecie Jagiellońskim  i pracował jako nauczyciel. Zrehabilitowany w 1994 r. W 2008 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Porywająca opowieść o jednym z najsłynniejszych wyklętych-niezłomnych, legendarnym dowódcy „Kedywu”, człowieku, którego Niemcy bali się jak ognia – generale Auguście Emilu Fieldorfie „Nilu”.

Ich życiorysy przez wiele dziesięcioleci pomijano milczeniem albo fałszowano. Prawdę o ich służbie dla Rzeczpospolitej, a także o tym, jak i z czyich rąk zginęli, najczęściej wykreślał ołówek cenzora.

Członkowie antykomunistycznego podziemia niepodległościowego przez długie lata byli przedstawiani w oficjalnej historiografii PRL-u w samych ciemnych barwach. Dopiero w III RP zostali zrehabilitowani i zaczęły się ukazywać publikacje oddające im sprawiedliwość.

Biografia kpt. Romualda Adama Rajsa „Burego”, dzięki szerokiej kwerendzie źródeł i rzetelnej analizie archiwaliów przeprowadzonej przez autora, prezentuje nowe fakty, które są niezwykle istotne m.in. dla odtworzenia przebiegu pacyfikacji pięciu wsi białoruskich, przeprowadzonej przez plutony 3. Wileńskiej Brygady NZW.

"[...] Staram się choć z trudem odsłonić nieco prawdy z okresu likwidacji Pol. Sił Zbr. - bezpośrednio po wojnie - zmowa milczenia, bizantynizm i ignorancja stoją na przeszkodzie. A żyć z kłamstwem trudno i zabrać za grób nie można - stąd wywlekanie tych spraw na światło dzienne. A zakłamanie stało się już powszechne - trzeba z nim nieustannie walczyć - byśmy nie byli współwinni..."

Przez druty, kraty i kajdany to wspomnienia autora począwszy od okresu przedwojennego, następnie partyzanta NSZ, aż do lat pięćdziesiątych. Autor najpierw żołnierz kampanii wrześniowej 1939 r., następnie partyzant NSZ, przez cały czas walczył przeciw wspólnym wrogom Polski. Cechowała go duża odwaga, stąd kilkakrotnie uciekał z niewoli i z więzień najpierw Niemcom, potem Sowietom, a na końcu uciekł nawet konwojowany przez UB. Po tej ostatniej ucieczce zachowały się kajdanki, w których zbiegł.

Piotr Zychowicz nie ma wątpliwości – Żołnierze Wyklęci walczyli z niebywałą odwagą o słuszną sprawę. Nie oznacza to jednak, że należy ukrywać przed opinią publiczną niewygodne fakty, które ich dotyczą. Historia bowiem nigdy nie jest czarno-biała…

W maju 1945 r. mieszkańcy Europy Zachodniej mogli świętować koniec wojny. Jednak dla Polski walka się nie skończyła. Rzeczpospolita została zajęta przez Armię Czerwoną, a Związek Sowiecki narzucił jej nowe władze i system polityczny, pozbawiając zarazem niemal połowy przedwojennego terytorium. Dlatego wielu działaczy wojennego podziemia – którzy dotąd bohatersko stawiali opór okupantom– pozostało w konspiracji. Wciąż walczyli o ten sam cel – o niepodległe państwo. Teraz musieli wszakże stawić czoła sowieckiemu komunizmowi i jego polskim agentom... Historycy z Instytutu Pamięci Narodowej w 22. tomie w serii Z archiwów bezpieki – nieznane karty PRL ukazują różne przejawy tych zmagań, przypominając postacie ich pierwszoplanowych uczestników (m.in. gen. Fieldorfa-Nila i gen. Okulickiego-Niedźwiadka), ale i zapomnianych bohaterów oporu przeciwko czerwonemu zniewoleniu.

Bezpieka w szeregi walczących oddziałów wprowadzała Piątą Kolumnę. Tajni współpracownicy, którzy z różnych powodów – szantażu, oferty zapewnienia spokojnego życia i odstąpienia od represji, za pieniądze – szli na współpracę z NKWD i Urzędem Bezpieczeństwa po to, by przeniknąć w szeregi walczących Żołnierzy Niezłomnych. Ich działalność agenturalna częstokroć przyczyniała się do rozbicia, a nawet likwidacji całych oddziałów partyzanckich. Czasem podawali lokalizację oddziału, czasem mordowali naszych Bohaterów strzałami w głowę, gdy spali…

Jako kpt. NSA dowódca największego antykomunistycznego zgrupowania na Żywiecczyźnie i Śląsku Cieszyńskim, walczył w latach 1945-1946 z utrwalaczami władzy „ludowej“ spod znaku UB i NKWD.