Filip Misiał, Jarosław Szarek (red.) - Od Września do Norymbergi

Kolejny tom serii „Z archiwów bezpieki – nieznane karty PRL”, jest – wbrew jej nazwie – poświęcony nie dziejom komunistycznego zniewolenia, lecz niemieckiej okupacji. Skłoniła nas do tego nie tylko 70. rocznica przemianowania Związku Armii Zbrojnej w Armię Krajową, ale również niepokojące przejawy zamazywania i wypierania niemieckiej odpowiedzialności za tragedię i zbrodnie II wojny światowej poprzez zacieranie granic, a niekiedy wręcz odwracanie ról pomiędzy katem a ofiarą.

Przez kilkadziesiąt lat PRL prawda o sowiecko-niemiec­kim pakcie Ribbentrop-Mołotow, o jego konsekwencjach: agresji 17 września 1939 r., współpracy Gestapo z NKWD, mordach na polskiej inteligencji, była nieobecna lub zafałszowana w oficjalnym przekazie historycznym. Tymczasem brunatny i czerwony totalitaryzm w jednakowym stopniu wpłynęły niszcząco na Rzeczpospolitą. Terror rządzących Polską z sowieckiego nadania komunistów pogłębił jeszcze intelektualne i duchowe straty okupacji. Po fizycznej likwidacji państwotwórczych i niepodległościowych elit, ich pozostałości zepchnięto w niebyt, zastępując ludźmi gotowymi służyć obcym, pozbawionymi patriotycznej, wspólnotowej i etycznej wrażliwości. Skutki tego procesu odczuwamy do dzisiaj.

Teksty zebrane w niniejszym tomie ilustrują pięcioletni proces niszczenia polskości. Proces ten nie zdołał złamać polskiego ducha, ale jednak go nadwyrężył. Rozpoczynamy od tematów związanych z wojną obronną 1939 r. (Pancerna legenda, W marynarskiej sutannie), pokazujemy fenomen Polskiego Państwa Podziemnego (Charakter szlifowany jak kryształ, Dni przedostatnie Warszawy, Nauczyciele patriotyzmu, W imieniu Polski Walczącej) oraz działalność władz i wojska polskiego na uchodźstwie (Nieprawdopodobna prawda, Ochotnicy do afrykańskiego piekła).