Grzegorz Łukomski - Józef Mackiewicz (1902-1985) Antykomunizm jako imperatyw kategoryczny

Tematem książki jest publicystyka Józefa Mackiewicza, profetycznego pisarza-intelektualisty.

Jego myśl – równie wartościowa jak jego twórczość literacka – pozostaje wciąż aktualna, długo jednak znajdowała się na marginesie zainteresowań badawczych historyków, zwłaszcza historyków myśli politycznej. Był Mackiewicz wyjątkowym znawcą problematyki rosyjskiej, bolszewickiej i sowieckiej oraz niemieckiej. Konsekwentnym, ideowym antykomunistą. Nade wszystko był jednak świadkiem epoki i znawcą spraw polskich w okresie historycznych przemian w połowie XX wieku.

„Być przeciw Rosji – to polityka; być przeciw Niemcom – to polityka. Ale być za wolnością – to nie jest żadna polityka. U nas ciągle się jeszcze nie rozumiem, że komunizm to doktryna. To jest przede wszystkim przywrócenie słowom ich pierwotnego, nieujarzmionego znaczenia” – pisał Mackiewicz w londyńskich „Wiadomościach” w 1972 roku.

Tematem niniejszej książki jest publicystyka Józefa Mackiewicza, nie wahajmy się powiedzieć: profetycznego pisarza-intelektualisty. Jego myśl – równie wartościowa jak jego twórczość literacka – pozostaje wciąż aktualna, długo jednak znajdowała się na marginesie zainteresowań badawczych historyków, zwłaszcza historyków myśli politycznej. Był Mackiewicz wyjątkowym znawcą problematyki rosyjskiej, bolszewickiej i sowieckiej oraz niemieckiej. Konsekwentnym, ideowym antykomunistą. Nade wszystko był świadkiem epoki i znawcą spraw polskich w okresie historycznych przemian XX wieku. (…)

Tworzył w czasach trudnych, ekstremalnie trudnych, w czasach upowszechniania się całkowicie destrukcyjnej, odhumanizowanej ideologii komunistycznej. Był zdecydowanym, ideowym przeciwnikiem czerwonego totalitaryzmu – z tego powodu atakowanym przez jego wyznawców apologetów i różnej kategorii agentów. (…)

Prezentowana praca jest kontynuacją wcześniejszej, „Józef Mackiewicz (1902-1985). Intelektualista u źródeł antykomunizmu ideowego” i składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza, o charakterze narracyjnym, podzielona została na pięć rozdziałów, obejmująca zasadnicze nurty zainteresowań intelektualnych Mackiewicza. Natomiast w drugiej części zamieszczono wybór źródeł dotąd niepublikowanych, w większości jest to korespondencja otrzymywana i wysyłana przez Mackiewicza. Źródła te – w zamierzeniu – uzupełniają tok narracji. Szczególnie wartościowa jest korespondencja – to z reguły prawdziwe perełki, uzupełniające myśl Mackiewicza. Warto zwrócić uwagę, że niemal każdy list J.M. to mała forma literacka.