Ks. dr Stanisław Trzeciak - Literatura i religia u Żydów za czasów Chrystusa Pana TOM I i II

TREŚĆ CZĘŚCI I

Przedmowa
Wstęp
Prądy religijno-polityczne
Rzut oka na świat grecko-rzymski
Hellenistyczne wpływy w Palestynie i walka z nimi
Kolonie
Prądy i kierunki w życiu umysłowym
Kierunek historyczno-filozoficzny. Charakterystyka zabytków piśmienniczych i sposób ich życia
     1. Jazon z Cyreny
     2. Historia Jana Hirkana
     3. Justus z Tiberias
     4. Specjalne dzieła o Żydach
     5. Dzieła poetyczne opracowane na podstawie Biblii
Dzieła pseudoepigraficzne dla rozszerzenia wiary wśród pogan.
     Sybilla
     Hakatajos z Abdery
     List Aristeasa
Dzieła filozoficzne
     Aristobulus
     Philo
     IV Księga Makabejska
Józef Flawiusz
     Grecy i Rzymianie o Żydach
Kierunek apokaliptyczno-mesjański
     Charakterystyka piśmiennictwa palestyńskiego
     Etiopska księga Henocha
     Staroruska księga Henocha
     Księga Jubileuszów albo Mała Geneza
     Psalmy Salomona
     Ody Salomona
     Chrześcijańskie interpolacje
     Wniebowzięcie Mojżesza
     Apokalipsy Barucha
     Syryjska Apokalipsa Barucha
     IV Księga Ezdrasza
     Apokalipsa Abrahama
     Życie Adama i Ewy
     Modlitwa Józefa
     Józef i Azeneth
     Męczeństwo proroka Izajasza
Targum
     Targum Onkelosa
     Targum Jonathana
Halacha i Hagada
Midraszim (komentarze)
Miszna
Tosefta
Talmud
     Powstanie Talmudu
     Podział Talmudu
     1. Seder Zeraim
     2. Seder Moed
     3. Seder Naszim
     4. Seder Nizikin
     5. Seder Kodaszim
     6. Seder Tohoroth
Wydania Talmudu i literatura do niego
Tłumaczenia. Talmud Jerozolimski. Talmud Babiloński. Tłumaczenia pojedynczych traktatów
Wstępne wiadomości do Talmudu. Kwestie językowe. Opracowania Hagady. Teologia w Talmudzie. Objaśnienia Nowego Testamentu przy pomocy Talmudu. Prawo. Prawo karne. Prawo cywilne i spadkowe. Prawo małżeńskie. Prawo wojskowe
Pisma pokrewne
Znaczenie Talmudu u Żydów
Stosunek Talmudu do nauki Chrystusa Pana i znaczenie Talmudu dla studiów biblijnych
Stosunek Talmudu do chrześcijan
Pisma magów, czarowników, czarnoksiężników, nekromantów, wróżbiarzy
Stosunek literatury do religii u Żydów
Dzieła pomocnicze

PRZEDMOWA

   Poznanie całokształtu życia u Żydów w epokowej chwili wystąpienia Chrystusa Pana jest dla nas kwestyą pierwszorzędnej doniosłości pod względem religijnym i cywilizacyjno społecznym. Niniejsza praca w I części przedstawia życie umysłowe, w II zaś życie religijne.
   Ogłaszając drukiem tę pracę, zawierającą moje wykłady trzechletnie w Akademii duchownej, pragnę obudzić zamiłowanie do studyów biblijnych u młodego kleru, zwłaszcza że nauki teologiczne u nas, a szczególniej jeszcze nauki biblijne leżą zupełnie odłogiem. Zaniedbanie to mści się już i mścić się jeszcze surowiej będzie na życiu naszem społecznem, religijnem i kościelnem.
   Bez pogłębienia zasad i podstaw naszej wiary, stajemy wobec błachego zarzutu z rumieńcem na twarzy, a wobec przeciwności w życiu chwiejemy się jak trzcina. Nie możemy też nigdy wyrobić religijnego przekonania u szerokich mas społecznych, ani też przygotować młodzieży do walki życiowej.
   Biblija jako źródło wszelkich teologicznych nauk, a podstawa wiary naszej uczy nas poznać Jezusa Chrystusa i prowadzi nas do Niego, Który jest światłością świata, drogą prawdą i życiem, Który nam dał przykład na ziemi, jako jedni czynić mamy drugim, bo przeszedł przez życie wszystkim, dobrze czyniąc. W Niego wpatrzeni wśród wiru i walk społecznych i narodowościowych możemy doznać ulgi i z utęsknieniem zawołać: „przyjdź królestwo Twoje“, niech bratnia miłość społeczeństw i narodów zawita na ziemię, niech tak jako w niebie i tutaj na ziemi wypełniają wszyscy wolę Twoją Panie, niech zstąpi do nas pokój Twój niezmienny prawdziwy i wieczny, niech Cię poznają wszyscy i zbliżą się do Ciebie, a wtedy napewno i do siebie się zbliżą i jedność tworzyć będą.
   Do poznania Chrystusa Pana, Który jest dla nas niedoścignionym wzorem i przykładem ma służyć studyum biblijne, ma służyć również i niniejsza praca. Znajdzie w niej Czytelnik, szczególniej w II części, tę Boską świetlaną postać na tle współczesnego życia zapatrywań i wierzeń, znajdzie praktyki i pojęcia religijne, pozna ich pochodzenie lub ugruntowanie w Biblii, usłyszy o nich wypowiedzenia ówczesnych uczonych rabbinów, a następnie słowa Samego Chrystusa Pana.
   Innemi słowy znajdzie tu Czytelnik Ewangelię wyświetlaną przy pomocy stosunków palestyńskich, Starego Testamentu, pism apokryficznych, dzieł pisarzy żydowskich i grecko-rzymskich, a wreszcie przy 'pomocy Talmudu i żydowskich praktyk religijnych możliwie jeszcze zachowywanych obecnie.
   Te warunki uważam jako niezbędnie potrzebne do zrozumienia Ewangelii. To też przy pomocy tych źródeł zestawiam najpierw pochodzenie, a następnie całą pełnię jakiejś religijnej praktyki i na tem tle wreszcie kreślę słowa Ewangelii.
   W takiem oświetleniu słowa te przedstawią się nam jasno i zrozumiale, nabiorą życia, jędrności i siły, a zarazem obudzą pewne zadowolenie wewnętrzne, pod wpływem którego powstaje zamiłowanie i zapał do studyów biblijnych.
   Pracę tę kieruję również i do osób świeckich, u nich moment literacki i ogólno kulturalny może znaleść zajęcie.
   Oby ta praca obudziła w umysłach młodych to zamiłowanie, z jakiem należy się oddać Słowu Bożemu, oby pobudziła przyszłych sług Ołtarza do mozolnych wprawdzie, ale wzniosłych i pożytecznych studyów biblijnych.

Autor
Petersburg 1910