Mark Skousen - Narodziny współczesnej ekonomii

Fascynująca rzecz – tak powiedział o książce Skousena mój przyjaciel, artysta malarz, człowiek dla którego ekonomia była zawsze esencją nudy.

Tymczasem Mark Skousen pokazał, że ekonomia, jej twórcy i bohaterowie  mogą być równie ekscytująca jak powieść kryminalna. Niezwykłym, walorem tej książki, piszę to bez cienia przesady, jest prowadzenie czytelnika przez dzieje najmłodszej z nauk tak, aby poznał nie tylko życiorysy najwybitniejszych ekonomistów, ale zrozumiał logikę wydarzeń, jakie wyjaśniali czy tworzyli. Dlaczego Narodziny współczesnej ekonomii to równocześnie nowoczesny podręcznik ekonomii. Przedstawia meandry myśli gospodarczej ukazując, w jaki sposób wpłynęły na losy zwykłych ludzi, ich życie, myśli i zamożność.

Historia współczesnej ekonomii rozpoczyna się w 1776 roku.

W ciągu 6000 lat poprzedzających ową słynną datę temat, który zajmuje i dominuje większość życia każdego prawie człowieka – zarabianie na życie – nie doczekał się powstania żadnego „kluczowego” dzieła.

Przez stulecia i tysiąclecia, od czasów Rzymu poprzez Wieki Ciemne i Renesans, ludzie zawsze walczyli ciężką pracą o zapewnienie sobie bytu, często ledwo przeżywając. Ludzie zawsze stali wobec zagrożenia przedwczesną śmiercią, chorobami, głodem, wojną i niskimi płacami. Tylko niewielu szczęśliwców – głównie władcy i arystokraci – żyło w dostatku i posiadało czas na wypoczynek. Życie zwykłych ludzi przez całe wieki prawie się nie zmieniało. Zarobki realne na głowę były takie same, rok po roku, dekada po dekadzie. W XVII wieku, gdy średnia długość życia w Anglii wynosiła 40 lat, Thomas Hobbes, angielski pisarz powiedział o życiu człowieka, że jest „samotne, nędzne, niemiłe, brutalne i krótkie”.

Publikacja Książki – Pomnika

Cztery miesiące wcześniej, w Anglii – Matce, po drugiej stronie Atlantyku, opublikowane zostało równie monumentalne dzieło. 9 marca 1776 roku londyńscy drukarze William Strahan i Thomas Cadell wypuścili na świat dwutomową książkę, liczącą ponad 1000 stron, zatytułowaną Badania nad Naturą i Przyczynami Bogactwa Narodów. Była to książka gruba, o długim tytule, i miała mieć gigantyczny wpływ na świat.

Bogactwo Narodów było intelektualnym wystrzałem, który usłyszał cały świat. Adam Smith, dziecko Szkockiego Oświecenia, zapisał na białym papierze uniwersalną receptę na bogactwo i finansową niezależność. Recepta ta, w kolejnym stuleciu, zrewolucjonizować miała sposób, w jaki obywatele i przywódcy polityczni mieli myśleć i działać w sprawach gospodarki i handlu. Książka ta obiecywała nowy świat – świat opływający w bogactwa, bogactwa mierzone nie tylko akumulacją złota i srebra. Smith wszystkim obiecywał nowy świat – nie tylko bogaczom i władcom, ale także zwykłemu człowiekowi. Bogactwo Narodów przedstawiało receptę na emancypację robotnika z nędzy świata Thomasa Hobbesa. Bogactwo Narodów było ekonomiczną deklaracją niezależności.

Niektóre daty w dziejach  są datami przełomowymi. Jedną z takich dat jest rok 1776. W tym roku Proroków, ogłoszono dwie fundamentalne wolności – wolność polityczną i wolność przedsiębiorczości. Połączone dały nam one rewolucje przemysłową. Nie jest rzeczą przypadku, że nowoczesny wzrost gospodarczy zaczyna się tuż po 1776 roku.