Piotr Bezat - Teoria cywilizacji Feliksa Konecznego

Kto ocali u nas cywilizację łacińską? Jedną tylko znam siłę do tego zdatną i powołaną: Kościół. Tu, w Europie w ogóle, jest to jego cywilizacja, jego córa, bronić mu przeto wypadnie swej własności, swego żywiołu. Ale powodzenie zależy od tego, czy miłośnicy tej cywilizacji zrozumieją, że nie obronią jej, jeśli nie staną zarazem w szeregach Kościoła. W tej walce trzeba być koniecznie katolikiem, inaczej walka będzie próżną. Można by nawet wyrazić się, że wystarcza walczyć o katolickość Polski, a gdy obronimy Kościół, cywilizacja łacińska będzie nam przydana, ocalona.

Książka powstała jako wyraz fascynacji autora dorobkiem wybitnego historyka, twórcy oryginalnej koncepcji cywilizacji – prof. Feliksa Konecznego. Autor zebrał w książce 25 felietonów, publikowanych w tygodniku „Nasza Polska” oraz w „Naszym Dzienniku”, napisanych w minionych siedmiu latach. Wszystkie teksty łączy postać Feliksa Konecznego. Dodatkowo w książce zamieszczono szczególnie ważny dla autora traktat Feliksa Konecznego zatytułowany Państwo a dekalog pochodzący z książki Państwo i prawo w cywilizacji łacińskiej.

Tytuł podany w liczbie mnogiej mieści w sobie zarazem tezę, że nie ma jakiejś jedynej ogólnoludzkiej cywilizacji, ani też takiej etyki. Zachodzi atoli między tymi kategoriami ta zasadnicza różnica, że pośród systemów etycznych istnieje jeden przeznaczony dla całej ludzkości i dla całej nie tylko stosowny, lecz właśnie najstosowniejszy, mianowicie etyka katolicka, gdy tymczasem żadna cywilizacja nie może objąć wszystkich ludów i krajów, bo każda z nich zawsze gdzieś będzie niewłaściwą.

Gdyby poprosić o definicję cywilizacji, otrzymałbym rozmaitych odpowiedzi niemal tyle, ilu miałbym rozmówców, czy też czytelników. To źle! Jakżeż będziemy się porozumiewać, jak uniknąć nieporozumień? Pierwszym warunkiem jakiegokolwiek roztrząsania jest to, żeby znaczenie wyrazów ujęte było ściśle i żeby wszyscy, biorący udział w de-bacie (a zatem w danym wypadku wszyscy czytelnicy), rozumieli przez pewien termin ściśle i dokładnie jedno i to samo; inaczej musi nastąpić rozbieżność myśli, z których jedna pójdzie do sasa, druga do lasa; szkoda czasu na takie rozmowy, a tym bardziej na takie wykłady.