Red. Bernard Faÿ - Archiwa masonerii francuskiej

Prezentujemy czytelnikowi obszerny wybór tekstów zamieszczonych we francuskim miesięczniku „Les Documents maçonniques” („Dokumenty Masońskie”) wydawanym w Vichy od października 1941 do roku 1944 przez Bernarda Faÿ (1893-1978), historyka i dyrektora paryskiej Biblioteki Narodowej, rojalistę, po wojnie więźnia IV Republiki aż do ucieczki w 1951 roku. Artykuły autorów czasopisma odsłaniają przed nami tajniki masonerii od XVIII wieku do II wojny światowej oraz epizody dziejów wciąż pomijane w opracowaniach i monografiach.

Publikowany tu wybór z „Les Documents maçonniques” zapoznaje nas również specyficznym okresem dziejów Francji – czasami II wojny światowej. Okres ten potępiano (wraz z wybranymi funkcjonariuszami rządu Vichy) po nastaniu IV republiki w 1945 roku. A potępieniu wciąż towarzyszy nieznajomość faktów z tego okresu, zwykle prezentowanych z perspektywy rzeczywistych zwycięzców wojny, oraz całkowite wypaczanie motywów kierujących Francją marszałka Pétaina.

Przekład zachowuje specyfikę artykułów, polemik i sprostowań charakterystyczną dla czasopisma, poczynając od wstępniaka wydawcy w numerze październikowym z 1941 roku. Wobec powszechnego dostępu do źródeł internetowych przypisy ograniczono do minimum. Tłumacz może tylko życzyć Czytelnikowi tej samej emocji, której sam doświadczył – emocji odkrywcy zapuszczającego się na obcy ląd źródeł historycznych, pomiędzy ludzi znanych dotąd z karykaturalnych opisów, a w źródłach znowu ożywionych. Dotyczy to zarówno autorów źródeł – wolnomularzy, jak i autorów opracowania – działaczy antymasońskich, wychowanych w tamtym pokoleniu na ogromnym dziele prałata Ernesta Jouin, który w latach 1912-1914 i 1920- 1922 wydawał dostępny w Internecie „Międzynarodowy Przegląd Tajnych Stowarzyszeń” („Revue internationale des sociétés secrètes”, RISS).