Roman Dmowski - Wobec rodzących się totalitaryzmów

Wybór pism cieszącego się międzynarodową renomą badacza systemów totalitarnych, współtwórcy polskiej sowietologii. Ukazuje on m.in. zagadnienia programu agrarnego Lenina i jego stosunku do kapitalizmu, sowieckiego kapitalizmu państwowego, przyczyn niepowodzeń industrializacji w Związku Sowieckim, ideologicznych aspektów sowieckiej polityki przemysłowej, doktryny ekonomicznej narodowego socjalizmu, ekonomicznych aspektów zbrojeń III Rzeszy, gospodarczych podłoży totalizmu oraz problemów gospodarczych PRL i ich związków z sytuacją gospodarki sowieckiej. Tom opatrzony wstępem prof. Marka Kornata.

Zagadnienie rządu jest broszurą napisaną przez Romana Dmowskiego i wydaną w Warszawie w 1927 roku. Dmowski nakreślił w niej upadek moralności krajów zachodnich w odwołaniu do haseł rewolucji francuskiej, których nie udało się w pierwotnym zamierzeniu osiągnąć (“Zbankrutowała zasada praw jednostki, tak pojęta, jak ją pojęła rewolucja francuska”).

Książka “Duch Europy” jest tylko zaczątkiem dzieła, którego Roman Dmowski nie zdążył ukończyć. Jest to pięć fragmentów, w których Autor starał się wytłumaczyć kryzysy polityczne i moralne w Europie. Dmowski w naukowy sposób nakreślił zależności między wzlotami i upadkami cywilizacji europejskiej a jej historią. 

Jest rok 1926. W formie zebranych w jedną broszurę tekstów wychodzi Kwestia robotnicza wczoraj i dziś Romana Dmowskiego. Jest to wynik silnych potrzeb społeczeństwa na podjęcie sprawy gospodarczych kryzysów. W Rzeczypospolitej nie cichną dysputy na temat spadku walut, ogromnego bezrobocia na Zachodzie, bankructw i zastoju na rynku zagranicznym. Ludzie są niespokojni. Pamięć po I wojnie światowej jest świeża i zamiast spokoju społeczeństwo polskie jest zmuszone oglądać kryzys powojenny. Ten kryzys nie będzie chwilowy, możliwy do przetrzymania. Jest to masowa likwidacja miejsc pracy, upadający przemysł i liczne bankructwa. Te zmiany powodują, że trzeba się przyjrzeć polskiemu robotnikowi.

Zasługi Romana Dmowskiego dla odzyskania niepodległości i odbudowy państwa polskiego są nieocenione. Ten wielki przywódca Narodowej Demokracji, skuteczny dyplomata i wnikliwy analityk procesów politycznych całe życie poświęcił walce o wolność kraju. Był też wybitnym pisarzem politycznym i myślicielem. Głównym przedmiotem jego pracy pisarskiej było formowanie ideologii narodowej oraz wytyczanie kierunków polskiej polityki zagranicznej.

W drugim tomie Wyboru pism znalazły się następujące dzieła: Niemcy, Rosja i kwestia polska, Upadek myśli konserwatywnej, Świat powojenny i Polska oraz Duch Europy.

Autor zanalizował przyczyny kryzysu gospodarczego, zapoczątkowanego na giełdzie nowojorskiej w 1929 roku, który wówczas wstrząsnął gospodarką światową. Przedstawił również zmiany gospodarcze i polityczne, spowodowane tym kryzysem w Polsce i na świecie. Ukazał działalność ruchów narodowych w najbardziej rozwiniętych krajach świata oraz rolę masonerii w gospodarce światowej i w polityce. Większość zdefiniowanych przez Romana Dmowskiego mechanizmów działań politycznych ma ponadczasowy charakter i może posłużyć do rozpoznania obecnej sytuacji społecznej, gospodarczej i politycznej.