Roman Dmowski - Wobec rodzących się totalitaryzmów

Zagadnienie rządu jest broszurą napisaną przez Romana Dmowskiego i wydaną w Warszawie w 1927 roku. Dmowski nakreślił w niej upadek moralności krajów zachodnich w odwołaniu do haseł rewolucji francuskiej, których nie udało się w pierwotnym zamierzeniu osiągnąć (“Zbankrutowała zasada praw jednostki, tak pojęta, jak ją pojęła rewolucja francuska”).

Książka “Duch Europy” jest tylko zaczątkiem dzieła, którego Roman Dmowski nie zdążył ukończyć. Jest to pięć fragmentów, w których Autor starał się wytłumaczyć kryzysy polityczne i moralne w Europie. Dmowski w naukowy sposób nakreślił zależności między wzlotami i upadkami cywilizacji europejskiej a jej historią. 

Jest rok 1926. W formie zebranych w jedną broszurę tekstów wychodzi Kwestia robotnicza wczoraj i dziś Romana Dmowskiego. Jest to wynik silnych potrzeb społeczeństwa na podjęcie sprawy gospodarczych kryzysów. W Rzeczypospolitej nie cichną dysputy na temat spadku walut, ogromnego bezrobocia na Zachodzie, bankructw i zastoju na rynku zagranicznym. Ludzie są niespokojni. Pamięć po I wojnie światowej jest świeża i zamiast spokoju społeczeństwo polskie jest zmuszone oglądać kryzys powojenny. Ten kryzys nie będzie chwilowy, możliwy do przetrzymania. Jest to masowa likwidacja miejsc pracy, upadający przemysł i liczne bankructwa. Te zmiany powodują, że trzeba się przyjrzeć polskiemu robotnikowi.

Zasługi Romana Dmowskiego dla odzyskania niepodległości i odbudowy państwa polskiego są nieocenione. Ten wielki przywódca Narodowej Demokracji, skuteczny dyplomata i wnikliwy analityk procesów politycznych całe życie poświęcił walce o wolność kraju. Był też wybitnym pisarzem politycznym i myślicielem. Głównym przedmiotem jego pracy pisarskiej było formowanie ideologii narodowej oraz wytyczanie kierunków polskiej polityki zagranicznej.

W drugim tomie Wyboru pism znalazły się następujące dzieła: Niemcy, Rosja i kwestia polska, Upadek myśli konserwatywnej, Świat powojenny i Polska oraz Duch Europy.

Roman Dmowski. Człowiek, Polak, Przyjaciel to wspomnienia Izabelli z Lutosławskich Wolikowskiej, wydane po raz pierwszy w 1961 r. w Chicago. Autorka w szerokim kontekście historycznym przybliża tę wybitną postać męża stanu, dyplomaty i pisarza politycznego jako patrioty oddanego sprawie odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku.

... pomysł (...) zbadania historii obozu narodowego w Gdyni w latach 1920-1939 uważam za niezwykle cenny i potrzebny. Nie mamy bowiem żadnego studium na ten temat, a spisane już przez wielu autorów dzieje Pomorza i samej Gdyni nie mówią zbyt wiele na temat środowisk narodowych, nierzadko zawierają również liczne, skądinąd nieuniknione, uogólnienia. (...)

Z recenzji prof. dr. hab. Adama Wątora (Uniwersytet Szczeciński)