Roman Dmowski – Zagadnienie Rządu

Tekst powstał w 1893 r., a jednak w zdumiewająco dużym stopniu zachował do dzisiaj swoją aktualność. Dmowski odpowiada w nim na proste, zdawałoby się, pytanie, czym jest patriotyzm polski i jaka powinna być polityka polska, a także dlaczego taktyka stronnictw ugodowych, socjalistów i zwolenników trójprzymierza nie może przynieść Polsce wolności.

Jest rok 1926. W formie zebranych w jedną broszurę tekstów wychodzi Kwestia robotnicza wczoraj i dziś Romana Dmowskiego. Jest to wynik silnych potrzeb społeczeństwa na podjęcie sprawy gospodarczych kryzysów. W Rzeczypospolitej nie cichną dysputy na temat spadku walut, ogromnego bezrobocia na Zachodzie, bankructw i zastoju na rynku zagranicznym. Ludzie są niespokojni. Pamięć po I wojnie światowej jest świeża i zamiast spokoju społeczeństwo polskie jest zmuszone oglądać kryzys powojenny. Ten kryzys nie będzie chwilowy, możliwy do przetrzymania. Jest to masowa likwidacja miejsc pracy, upadający przemysł i liczne bankructwa. Te zmiany powodują, że trzeba się przyjrzeć polskiemu robotnikowi.

Książka “Duch Europy” jest tylko zaczątkiem dzieła, którego Roman Dmowski nie zdążył ukończyć. Jest to pięć fragmentów, w których Autor starał się wytłumaczyć kryzysy polityczne i moralne w Europie. Dmowski w naukowy sposób nakreślił zależności między wzlotami i upadkami cywilizacji europejskiej a jej historią. 

Autor zanalizował przyczyny kryzysu gospodarczego, zapoczątkowanego na giełdzie nowojorskiej w 1929 roku, który wówczas wstrząsnął gospodarką światową. Przedstawił również zmiany gospodarcze i polityczne, spowodowane tym kryzysem w Polsce i na świecie. Ukazał działalność ruchów narodowych w najbardziej rozwiniętych krajach świata oraz rolę masonerii w gospodarce światowej i w polityce. Większość zdefiniowanych przez Romana Dmowskiego mechanizmów działań politycznych ma ponadczasowy charakter i może posłużyć do rozpoznania obecnej sytuacji społecznej, gospodarczej i politycznej.