Polityka, publicystyka, idee

Intelektualiści mądrzy i niemądrzy to napisany w sposób prosty i interesujący, głęboki traktat pokazujący, że nie trzeba być mędrcem i nie wystarczy mieć racje, by zostać autorytetem moralnym, cytowanym, rozchwytywanym i pokazywanym w mediach, jako drogowskaz wiedzy i cnoty.

Połowa roku 2018 to dobry moment na podsumowanie pewnego etapu – bo oto właśnie w polskim życiu publicznym osiągnęliśmy kolejny „moment prawdy”. To określenie zapożyczam nie z jakiejś grafomańskiej poezji, ale z fachowego języka służb – konkretnie: sowieckiego Smiersza (Smiert’ szpionam!) – gdzie „momentem prawdy” nazywa się kulminację gry operacyjnej niejako wymuszającej ujawnienie; chwilę, w której nie da się już dłużej uprawiać gry pozorów i przeciwnik zmuszony jest wykonać ruch odsłaniający bez cienia wątpliwości tożsamość i rzeczywiste zamiary. „Moment prawdy” to ostateczna konfrontacja, w której opadają maski i wreszcie jasnym staje się, kto jest kim.

Głęboko przemawia mi do przekonania sylogizm Józefa Szujskiego (1835-1883), który pisał o „fałszywej historii jako mistrzyni fałszywej polityki”. Anegdotycznie akurat ten cytat zawdzięczam człowiekowi, który w swej politycznej praktyce w sposób wręcz idealny zilustrował tezę Szujskiego - Bronisławowi Geremkowi (1932-2008) - a który tak chętnie posługiwał się może nawet lepszą od oryginału parafrazą: „Zła historia jest matką złej polityki”. Czy zasada ta działa także w przypadku niżej podpisanego – to zechce Sz. Czytelnik rozstrzygnąć na podstawie zamieszczonych tu autorskich interpretacji zarówno wydarzeń odległych w czasie, jak i bliskich, a nawet nieco wybiegających w przyszłość politycznych prognoz.

Prezentowana książka jest zbiorem tekstów, powstałych na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat, których adresatami było dotąd dość ekskluzywne grono osobistości polskiego życia publicznego. Ludzi, co do których autor tych analiz- dezyderatów żywił nadzieję, że decyzje w najważniejszych polskich sprawach, na które mieli oni wpływ w przeszłości i być może będą mieć wpływ w przyszłości (co od roku faktycznie ma miejsce), będą podejmowane przez nich w sposób, dający nam szansę przetrwania, jako kraj i naród wolny.

Z tej niezwykłej książki dowiesz się, dlaczego kryzys w Sahelu może wkrótce doprowadzić do kolejnej fali uchodźców do Europy; dlaczego kraje Bliskiego Wschodu nie powinny wiązać swojej przyszłości z ropą; dlaczego wschodnia część Morza Śródziemnego będzie jednym z najbardziej niebezpiecznych punktów zapalnych w XXI stuleciu; oraz dlaczego kolejne światowe starcie może rozegrać się nie na powierzchni Ziemi, lecz w przestrzeni pozaziemskiej.

Tom, który Biały Kruk oddaje w Państwa ręce, to długa i ważna dla Rzeczypospolitej tradycja: poważnej, nacechowanej troską o wspólne dobro rozmowy, zaczyna się od formy dialogu politycznego, który wprowadził do języka polskiego Stanisław Orzechowski (1513-1566). Wydawca z Krakowa, rzec można - wolny obywatel tej ziemi, zaprasza do rozmowy posła, polityka, by wspólnie przyjrzeć się stanowi Rzeczypospolitej, już III Rzeczypospolitej; żeby powiedzieć sobie, co ich, co nas boli i jak bólowi, a raczej jego źródłom, politycznym chorobom i społecznym patologiom, radzić. To jest współczesna rozmowa ziemianina z posłem. Wolny obywatel, zatroskany marnotrawstwem, zdenerwowany głupotą, która zbyt już się szarogęsi na publicznej scenie, pyta swojego w politykę zaangażowanego interlokutora o możliwości naprawy złego stanu.

Wiek XXI miał przynieść Polsce tak długo wyczekiwany pokój i spokój. Mieliśmy bądź rozpłynąć się w imperialnych strukturach Zachodu, bądź wygodnie w nich umościć, skupiać się odtąd na bogaceniu i jakości życia. Widzimy przeciwieństwo tych marzeń: wielkie przyspieszenie historii, rozpad ładu międzynarodowego, słabnięcie Europy i USA, wzrost niepewności i niepokojów. Wszystko na tle rewolucyjnych przemian technologicznych i społecznych.

To oznacza, że wezwanie do wielkości jest dla Polaków znów aktualne. Jego rewersem jest niebezpieczeństwo zaniku, niezmiennie związane z położeniem w „strefie zgniotu”, między Niemcami a Rosją. Wakacje się skończyły. Musimy zadbać o swoje miejsce w świecie – albo zrobią to za nas inni.

Ta książka mówi w dużej mierze o tym, jak ważne i trudne to zadanie. Oraz jak bardzo jesteśmy do tej przygody niegotowi.

W książce Krótka historia wolności libertariańscy profesorowie David Schmidtz i Jason Brennan analizują różne aspekty tego ulotnego ideału. Lektura pozwala czytelnikowi zapoznać się z dziejami wolności religijnej, osobistej oraz handlu, relacji między wolnością a praworządnością, a także spojrzeniem współczesnej nauki na ograniczenia wolności natury psychologicznej.

Odwołanie od nowych do starych wigów, drugi wydany w serii Biblioteka Myśli Politycznej wybór pism Edmunda Burke’a (1729-1797), zawiera jego najważniejsze teksty poświęcone angielskiej tradycji politycznej.

Nie ma epidemii ani pandemii koronawirusa. Ani w Polsce, ani w żadnym innym kraju. Chociaż niektóre rejony świata mają większe problemy niż inne, nie wynika to jednak z większej śmiertelności koronawirusa jako takiego, ale z dodatkowych czynników, „podłoża”, na które natrafia wirus, jak np. duża ilość zakażeń szpitalnych, zły stan służby zdrowia, panika, struktura wiekowa społeczeństwa, stan zdrowia populacji itp. Myślę, że stanie się to jasne po lekturze tej książki. Zdaję sobie sprawę, że teza o braku pandemii może brzmieć dla niektórych zupełnie niewiarygodnie i rodzić dysonans poznawczy, ale każdy z Czytelników powinien zadać sobie pytanie, czy wierzy niezależnym i odważnym naukowcom, pomiędzy którymi są również światowej klasy specjaliści, i przedstawianym przez nich danym naukowym, czy rządowi, politykom i ich anonimowym „ekspertom”.

Jeśli wierzyć codziennym serwisom informacyjnym, świat wali się na naszych oczach. Gdzie nie spojrzeć – problemy: postępująca polaryzacja polityczna, wojny, terroryzm, nierówności, ubóstwo, zmiany klimatu. Media informacyjne mówią jasno: jest źle, a będzie tylko gorzej.

Tłumaczony na wiele języków bestseller PRZYSZŁOŚĆ NALEŻY DO AZJI to książka napisana dla ludzi Zachodu przez człowieka Wschodu, który doskonale zna i rozumie Azję oraz panujące tam stosunki społeczne, polityczne i gospodarcze. Parag Khanna ukazuje specyfikę Azji, zakorzenioną w jej historii i kulturze, której nie da się zrozumieć patrząc wyłącznie z zachodniej perspektywy. Siła Azji i jej przyszłość tkwią w tym, co pozytywnie odróżnia ją od pogrążonej w kryzysie cywilizacji zachodniej: wyższości merytokracji nad demokracją, pragmatyzmu nad ideologią oraz dobra wspólnego nad zaspokajaniem egoistycznych roszczeń jednostek i mniejszościowych grup. Warto przyjrzeć się dziś Azji i temu, co ma do zaoferowania, gdyż, zdaniem autora, o ile XIX wiek był stuleciem Europy, XX – Ameryki, o tyle XXI wiek będzie stuleciem Azji.