Polityka, publicystyka, idee

W tej książce zebrałem felietony, wydane w kolejnych numerach „Warszawskiej Gazety”, miesięczniku „Zakazane Historie”, tygodniku społeczno-ekonomicznym „Gazeta Finansowa”, w nagraniach serii „Po prostej” emitowanych na kanale telewizji PL1.tv, ale też przedstawiane w moim autorskim programie „Prosto z Mostu” na platformie BanBye.com. Dołączyłem też kilka przemyśleń, które nie pojawiły się w żadnym z tych mediów. Dla tych  Czytelników, którzy mogliby się czuć zawiedzeni, gdybym oferował im tylko to, co już znają.

„Dwa tomy wyborów tekstów przedwojennych Mackiewicza przynoszą rewelacje... Inaczej niż dotąd uważano – w latach 20. pisarz był już autorem poważnych i dojrzałych utworów literackich, nie tylko żurnalistą… Oba zbiory pokazują Józefa Mackiewicza jako pisarza należącego do tradycji szlacheckiej, czy – jak kto woli – będącego ostatnim elementem tej tradycji. Widać to nie tylko w tekstach literackich, chętnie nawiązujących do wzoru (i rytmu) szlacheckiej gawędy, lecz także w utworach dyskursywnych, w których pisarz z lubością odnotowuje świadectwa żywotności rycerskiej tradycji szlacheckiej rodzimych ziem, wyrażając nadzieję, że właśnie szlachecka mentalność obywatelska pozwoli kiedyś na odbudowę «kraju» – Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Przez długi okres PRL niewiele się pisało o międzywojennym ruchu konserwatywnym, a jeśli już, to opowieść o nim była skażona ideologicznie. Pisano o konserwatystach, akcentując ich przywiązanie do tzw. minionej epoki, niechęć do reform, egoizm klasowy, a przede wszystkim podkreślano ich zupełnie marginalne miejsce na polskiej scenie politycznej itp.

Był pierwszym teoretykiem republikanizmu w dzisiejszym sensie. Dwa traktaty… są pod tym względem dziełem kanonicznym, a dla każdego politologa wprost obowiązkowym. Zainspirowały m.in. Deklarację Niepodległości i Konstytucję USA. To właśnie wtedy Locke stał się klasykiem idei nowoczesnej państwowości.

Kiedy w 1971 r. ukazała się " Istota miłości", została uznana za najbardziej doniosły wkład w dziedzinę fenomenologii miłości od czasu ukazania się w roku 1913 rozprawy Maxa Schelera - "Istota i formy sympatii".

Szczególnie teraz, w czasach pełnych niestabilności i cierpienia, Peterson przypomina nam, że istnieją uniwersalne źródła, z których wszyscy możemy czerpać siłę – to mądrość zawarta w psychologii i filozofii oraz prawdy ukryte w najwspanialszych mitach i opowieściach ludzkości. Czerpiąc ze starożytnych tekstów, z głęboko osobistych lekcji, jakie przyniosło mu własne życie, oraz z praktyki klinicznej, Peterson proponuje nam dwanaście kolejnych zasad, mających poprowadzić Czytelnika w kierunku śmielszego, bliższego prawdzie i bardziej wypełnionego sensem życia.

Dlaczego w jednych krajach wolność kwitnie, a inne wpadają w otchłań anarchii lub despotyzmu? Na to pytanie starają się odpowiedzieć w swojej najnowszej, monumentalnej książce Daron Acemoglu i James A. Robinson, autorzy międzynarodowego bestsellera Dlaczego narody przegrywają. Wychodzą z założenia, że wolność nie jest „naturalnym” porządkiem rzeczy ani trwałym stanem.

Wygląda na to, że polska inteligencja, czyli warstwa ludzi wykształconych, żyjących z pracy umysłowej, zbankrutowała. Niekoniecznie finansowo, ale na pewno ideowo. Pod koniec wieku XX zboczyła gdzieś na manowce i powoli przestała się liczyć jako wiodąca grupa społeczna, z której wyłaniają się elity.

Pierwsza książka "Razprozaka", który "raz prozą, raz rymem - walczy z propagandowym reżimem".

Autor, publicystyczne odkrycie młodego pokolenia wolnościowców, satyrycznie, ironicznie i bezkrwawo zwalcza reżimowo-mainstreamową patologię. Książka to apologia wolności, rzetelna, a przy tym zabawna i lekkostrawna, krytyka komunizmu i pączkujących z niego idei, a także kolejnych mutacji.  Książka stanowi intelektualną odtrutkę zwłaszcza na współczesne "wirusy", które wyewoluowały z teorii Marksa i jego następców (np. wirus zielonej, choć czerwonej, rewolucji ekologicznej, BLM itp.)

Esej Utylitaryzm poświęcony jest zagadnieniom szczęścia rozumianego jako przyjemność. Mill proponuje wyróżnianie przyjemności pod względem jakościowym i dzieli je na wyższe (duchowe) i niższe (cielesne).

Rozprawa O wolności to już klasyczne dla doktryny liberalizmu rozważania o wolności, przede wszystkim myśli i słowa, oraz granic władzy społeczeństwa nad jednostką, rozprawa odnosi się również do problemu sprawiedliwości.

W prezentowanej książce Buchanan kontynuuje wątki ze słynnej Śmierci Zachodu, tym razem skupiając się na Stanach Zjednoczonych. USA nie są już krajem, który w 1989 wygrał zimną wojnę. Są państwem dotkniętym głębokim kryzysem finansowym i gospodarczym, państwem rozwarstwionym, uwikłanym w bezsensowne wojny w różnych częściach świata, zabijającym własną tradycję i niszczącym wartości, które je stworzyły. Czy w takiej sytuacji USA mogą przetrwać następne dekady?

Prognozy nie są optymistyczne. Dla polskiego czytelnika książka Buchanana może być pretekstem do zadania tego samego pytania o nasz kraj, który pod względem ekonomicznym, kulturowym i demograficznym znajduje się w dużo gorszym stanie niż Ameryka. Czy III RP przetrwa do 2025 roku? A jeśli nie, to co ją zastąpi? Analizy Buchanan podsuwają nam kilka interesujących odpowiedzi.

Renomowany psycholog Jordan Peterson, mający w swoim dorobku naukowym publikacje, które wpłynęły na współczesne rozumienie osobowości, przez wielu uznawany jest za jednego z najważniejszych myślicieli naszych czasów. Jego wykłady obejmujące tematykę od mitologii i opowieści biblijnych, przez ewolucję, po relacje miłosne i wychowanie dzieci przyciągnęły dziesiątki milionów słuchaczy na całym świecie. W dobie galopujących zmian i polaryzującej polityki jego przekaz podkreślający wartość osobistej odpowiedzialności i tradycyjnych mądrości życiowych trafił społeczeństwo w czuły punkt.