Wiktor Suworow

Służby specjalne byłego Związku Sowieckiego nieodmiennie budzą fascynację. W swej najnowszej książce Wiktor Suworow opisuje je od podszewki. Były rezydent GRU w Genewie we właściwym sobie gawędziarskim stylu opowiada, jak – krok po kroku – zostawało się szpiegiem. Dowiadujemy się zatem, jak typowano kandydata, jak go kształcono, na jaką placówkę mógł trafić (lepszy Waszyngton czy Pekin – to wcale nie takie oczywiste), jakie zadania mógł tam otrzymywać i jaką rolę w jego życiu odgrywała żona. Poznajemy szczegółowo struktury GRU, sposoby werbowania agentów i zażartą rywalizację z odwiecznym wrogiem, czyli… KGB.

Autor odtwarza wypadki z lat 1956-1957, kiedy to dwuwładza Nikity Chruszczowa i Gieorgija Żukowa usunęła dawnych współpracowników Stalina z grona przywódców Związku Radzieckiego, a Żukow potajemnie przygotowywał się do przeprowadzenia przewrotu wojskowego, obalenia Chruszczowa i przejęcia pełnych rządów w kraju. Suworow przytacza znane i mało znane fakty, które łączy w przekonującą całość.

Wiktor Suworow odtwarza swoje losy w bezwzględnym, paranoicznym świecie sowieckich służb wywiadowczych. Jako wyróżniający się dowódca kompanii czołgów został zwerbowany do wywiadu wojskowego przez podpułkownika Krawcowa, związanego z wpływową grupą nacisku w ZSRR. Po zrobieniu błyskotliwej kariery w Specnazie trafił do elitarnego GRU. Odbył mordercze szkolenie szpiegowskie i stał się agentem operacyjnym w Europie Zachodniej.

Dopóki w 1978 r. autor tej książki, oficer GRU, nie uciekł do Wielkiej Brytanii, na Zachodzie o radzieckim wywiadzie wojskowym wiedziano tyle co nic. Suworow musiał przekazać oficerom MI5 niemal wszystkie podstawowe wiadomości: o strukturze GRU i jej siatek wywiadowczych, werbunku i metodach zdobywania informacji, łączności z agentami, sposobach przesyłania zdobyczy do ZSRR, a także często nieznanych na Zachodzie dokonaniach tej służby. Tak powstała ta książka - barwna, dowcipna, anegdotyczna, a zarazem jeżąca włos na karku, zwłaszcza gdy pomyśleć, że GRU po ćwierćwieczu od jej wydania najwyraźniej rozkwita.

Zbeletryzowana autobiografia Wyzwoliciele (którą wcześniej publikowano w Polsce pod tytułem Żołnierze wolności) była pierwszą książką, którą Wiktor Suworow napisał po ucieczce na Zachód.
Autor przedstawia w niej swoje doświadczenia z lat służby w Armii Czerwonej, przeplatając epizody komiczne z tragicznymi i mrożącymi krew w żyłach. Opisuje prawdziwe stosunki panujące w idealizowanym przez władze radzieckim wojsku, wszechobecny sadyzm, okrucieństwo, głupotę i hipokryzję. Szczególną uwagę poświęca brutalnej interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 roku, w której uczestniczył jako pancerniak.

Cień zwycięstwa to doskonała książka poświęcona najnowszej historii Rosji. Suworow - atakowany przez historyków za nadmierną rzekomo swobodę doboru faktów i ich interpretacji - rozprawia się w niej z Gieorgijem Żukowem, sztandarową postacią Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Zestawiając powszechnie znane fakty ze wspomnieniami marszałka, krok po kroku konsekwentnie obala mit błyskotliwego stratega, oddanego podwładnym dowódcy, wytrawnego polityka i wrażliwego człowieka. Z kart tej pracy wyłania się stopniowo zupełnie nowy, zatrważający, lecz prawdziwy obraz: człowieka pozbawionego talentu, okrutnego i zakłamanego, który bezwzględnie - kosztem pomijania cudzych osiągnięć, fałszowania historii i milionów ofiar -  przekuwa swoje liczne porażki na sukcesy.

Cofam wypowiedziane słowa to druga - po Dniu zwycięstwa - część trylogii poświęconej Gieorgijowi Żukowowi, jednemu z najbardziej znanych radzieckich dowódców okresu Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Ze wspomnień marszałka wyłania się obraz idealny: genialnego taktyka, współtwórcy zwycięstwa nad III Rzeszą, dobrego dla żołnierzy oficera, mężczyzny, któremu nieobcy jest sentymentalizm. I ten właśnie obraz Suworow bezlitośnie rozbija, ukazując przez pryzmat wszystkich klęsk Żukowa całą prawdę o bezwzględnym karierowiczu i zbrodniarzu wojennym.

 Suworow odkrywa przed czytelnikami wydarzenia z przełomu lat 50. i 60., na skutek konfrontacji ZSRS i USA ludzkość znalazła się wtedy na progu trzeciej wojny światowej i o mało nie została unicestwiona w globalnej katastrofie atomowej.

Wiktor Suworow odnajduje rażące nieścisłości w "najprawdziwszych" dokumentach i źródłach, które miały ukazać światu posągowy, wręcz monumentalny obraz miłującego pokój Związku Radzieckiego. Przenika za kulisy dyplomatycznych zabiegów zmierzających do "opóźnienia" wybuchu II wojny światowej. Dlaczego Armia Czerwona, zaopatrywana przez szereg mocarstw, poniosła sromotną klęskę w pierwszych dniach niemieckiego natarcia? Dlaczego Stalin zwlekał z utworzeniem drugiego frontu? Dlaczego podejmował pozornie nielogiczne decyzje? Dlaczego później nie chciał przyjąć Defilady Zwycięstwa? Nieznane dokumenty, niewygodne fakty, wciąż utrzymujące się mity...