Ośrodek Myśli Politycznej

Jedna z najważniejszych dwudziestowiecznych książek o ideach politycznych i polityce. Kanon myśli konserwatywnej.

Tom ukazuje myśl polityczną i rozważania na tematy narodowe jednego z najwybitniejszych duchownych i myślicieli ostatnich dekad okresu zaborów i II RP.

O duchu i naturze rewolucji – wybór pism Edmunda Burke’a (1729-1797), jednego z najwybitniejszych myślicieli w dziejach Europy, uchodzącego za „ojca” współczesnego konserwatyzmu. Zawiera publikowane po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu teksty, w których przedstawił on swoje fundamentalne rozważania o angielskiej konstytucji i gospodarce, prawach kolonistów północnoamerykańskich i irlandzkich katolików, rewolucji francuskiej i polityce europejskiej. Znalazł się wśród nich także list Burke’a – wielkiego admiratora Konstytucji 3 maja – do króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego. Prace te niezmiennie stanowią ideowy fundament i punkt odniesienia dla kolejnych pokoleń konserwatystów i klasycznych liberałów.

Tom ukazujący najważniejsze książki i artykuły czołowego myśliciela politycznego II RP, wybitnego teoretyka zagadnień konstytucyjnych, cenionego publicystę ideowo-politycznego, rozwijającego refleksję konserwatywną w ramach obozu sanacyjnego, praktyka uzasadniającego w tekstach swe posunięcia w roli ministra sprawiedliwości i marszałka Sejmu.

Lata 1918-1921 to jeden z najważniejszych i najciekawszych okresów historii Polski – czas walki o niepodległość i urządzania odrodzonego państwa. Ten okres ma niezwykłego kronikarza – prof. Władysława Konopczyńskiego, jednego z najwybitniejszych polskich historyków. Niemal codzienne odręczne wpisy do Dziennika ukazują, często w nowym świetle, wielkie wydarzenia dziejowe, których Autor był świadkiem i uczestnikiem – paryską konferencję pokojową czy mobilizację kraju w czasie wojny z bolszewikami. 

W naszej świadomości historycznej obraz stosunków polsko-szwedzkich zdominowany jest przez słynny „potop” lat 1655-1660. Patrzymy na nie głównie oczyma bohaterów klasycznej powieści Henryka Sienkiewicza. Tymczasem w kolejnych dekadach, aż do upadku Rzeczypospolitej, relacje polsko-szwedzkie były równie istotne i interesujące.

Imperializm państwowy to wybór pism Adolfa Bocheńskiego z pierwszych lat jego twórczości, gdy formułował idee i koncepcje, którym pozostał wierny przez całe życie. Ich znajomość pozwala w pełni zrozumieć stanowisko zajmowane przez niego w późniejszych artykułach z „Buntu Młodych”, czy w słynnej książce Między Niemcami a Rosją. Są one ważne jednak nie tylko z tego powodu. Teksty Bocheńskiego z drugiej połowy lat 20-tych i początku 30-tych dotyczą bowiem największych wówczas dylematów polityki polskiej: jakości funkcjonowania ustroju II RP i jej elit politycznych, zagrożeń wynikających z geopolitycznego położenia Polski, skutków dokonujących się w niej wtedy przemian społecznych i kulturowych.

Wydane w 1891 roku podsumowanie wieloletniej pracy intelektualnej krakowskich "Stańczyków ", dokonane przez ich czołowego przedstawiciela. Uwagi o przemianach społecznych zachodzących w drugiej połowie XIX wieku, polityce polskiej po powstaniu styczniowym i sytuacji międzynarodowej w Europie.

W dziejach Polski niewiele było równie interesujących i kontrowersyjnych projektów politycznych, jak Rada Nieustająca. Nieliczni zwolennicy uznawali ją za cenny wysiłek reformatorski, zmierzający do tego, by Rzeczpospolita wreszcie otrzymała stały rząd. Krytycy uważali jedynie za kolejny krok na drodze podporządkowywania Polski sąsiednim mocarstwom, zwłaszcza Rosji. Przez dziesięciolecia spierano się o jej praktyczne znaczenie i czy można ją stawiać na równi z innymi europejskimi rządami epoki. Dziś o Radzie Nieustającej mówi się wszakże już niewiele – pozostaje ona w głębokim cieniu Sejmu Czteroletniego. Lekceważenie tej instytucji jest jednak błędem: zwłaszcza nieznajomość jej genezy uniemożliwia należyte zrozumienie ostatnich dekad I RP. Książka prof. Władysława Konopczyńskiego, jedna z najważniejszych jego prac, pozwala nadrobić te zaległości. Jest zarazem pasjonującą ponadczasową opowieścią o polskiej polityce, której współczesne oblicze – mimo zupełnie innych ram instytucjonalnych – ma zaskakująco wiele wspólnego z jej obrazem z czasów upadku państwa i prób jego ratowania.

Jakie zasady i interesy powinny być podstawą polityki wschodniej Rzeczypospolitej? Czy Polska skutecznie przeciwstawia się wpływom rosyjskim w Europie Wschodniej? Jak ewoluują stosunki Polski z Ukrainą i co decyduje o ich stanie? Jaki powinien być realistyczny plan działania wobec Białorusi? Jakie miejsce w polskiej polityce wschodniej zajmują kraje bałtyckie? Co Polska może zrobić dla wzmocnienia prozachodniej orientacji Gruzji i Mołdawii? Jaką rolę w polskiej polityce wschodniej odgrywa kwestia mniejszości narodowych? Jak na skuteczność tej polityki wpływa członkostwo Polski w UE?

Jak Rzeczpospolita przygotowywała się do wojny z bolszewicką Rosją? Jak przebiegały walki zbrojne i co zadecydowało o ich wyniku? Jaki stosunek do wojny miało polskie społeczeństwo? Co robili wówczas polscy komuniści? Na ile skuteczna była komunistyczna propaganda?

Autor analizuje politykę najważniejszych aktorów nadbałtyckiej rozgrywki - Duńczyków, Szwedów, Niemców, Rosjan, Polaków - ukazuje czynniki, za sprawą których w różnych okresach jedne państwa osiągały w niej przewagę, a inne ponosiły porażki, a nawet przestawały odgrywać znaczącą rolę. Kreśląc fascynującą panoramę zmiennych europejskich sojuszy, przedstawia także wpływ na te zmagania Anglii, Holandii, Francji, Austrii i Hiszpanii. Opisując rywalizację potęg, nie zapomina o uwikłanych w nią losach mniejszych plemion a później narodów.

Z jego znakomitej analizy wyłania się bardzo złożony, ale spójny obraz zmagań, których skutki dla polityki europejskiej były niekiedy kluczowe: jedne państwa wynosząc na szczyty, inne spychając na margines. Kwestia bałtycka była bowiem znacznie bardziej istotna dla Europy, niż obecnie skłonni jesteśmy przeważnie sądzić.