Friedrich von Hayek - Pieniądz i kryzysy. Dzieła wybrane (tom I)

Eseje zebrane w tym tomie dotyczą zagadnień pozornie bardzo zróżnicowanych, mam jednak nadzieję, że czytelnik szybko zauważy, iż większość z nich traktuje o problemach ściśle ze sobą związanych. Kwestie przebiegające od filozofii moralnej po metody nauk społecznych, od problemów polityki ekonomicznej po czystą teorię ekonomiczną są w większości tych esejów ujęte jako różne aspekty tego samego centralnego problemu. Związki te najłatwiej zauważyć w sześciu pierwszych esejach, jednak w pewnej mierze także trzy dalsze, poruszające problem rachunku ekonomicznego w socjalizmie, można uznać za zastosowanie tych samych idei do konkretnego problemu – choć kiedy je pisałem, nie całkiem jeszcze postrzegałem je w tym świetle. Jedynie trzy ostatnie traktują nieco o innych szczegółowych kwestiach teorii czy polityki; ponieważ jednak uważam, że ich problematyka będzie w przyszłości dyskutowana jeszcze gruntowniej niż dotychczas, wykorzystałem sposobność, by udostępnić je czytelnikom w wygodniejszej, książkowej formie. (...)

Friedrich von Hayek, 1947 rok.

Sięgając po ten esej Czytelnik może poznać tajniki wdrażania pewnych koncepcji przez ludzi określonych przez Hayeka mianem „zawodowych sprzedawców idei”. (...) Owi „zawodowi sprzedawcy idei” są jedną z głównych przyczyn dla których wielu ludzi, zdawałoby się na pierwszy rzut oka rozsądnych, słysząc opinie intelektualistów, wyłącza automatycznie własny rozum przyjmując poglądy i opinie zasłyszane, za własne.

Najnowsza publikacja Instytutu Misesa — Dzieła zebrane Adama Heydla — powinna się przyczynić do głębszego zrozumienia tego, że prawda się nie starzeje. Ponadto pomoże nam, Polakom, uświadomić sobie, że ową prawdę mamy pod ręką, nie musimy jej szukać daleko ani odkrywać. Polski naukowiec Adam Heydel pisał po polsku i odnosił się do lokalnych problemów, ale dysponował talentem analitycznym Misesa i rozmachem intelektualnym Hayeka.

Pisał o błędach polskiej polityki gospodarczej okresu międzywojennego, przywołując cytaty z Saya i Misesa, ale także z Norwida i Wyspiańskiego. Jeśli uzmysłowimy sobie, że Heydel (1893–1941) mógłby żyć i tworzyć tak długo jak Mises (1881–1973) lub Hayek (1899–1992), to zrozumiemy, że właściwie był polskim Misesem i Hayekiem w jednej osobie.

Gdyby jego życia nie przecięła salwa egzekucji zarządzonej przez tępych zbrodniarzy niemieckich, być może odegrałby jeszcze ważną rolę w polskim życiu politycznym początku lat osiemdziesiątych.