Grzegorz Braun - Gietrzwałd 1877. Nieznane konteksty geopolityczne

„Będzie to, ni mniej, ni więcej, opowiadanie o »niedoszłym« powstaniu – i »odwołanej« wojnie światowej. I o tym, jak jednego i drugiego na raz, genialnym w swej prostocie posunięciem strategicznym, dokonała Najświętsza Maryja Panna w Gietrzwałdzie, w 1877 roku. Rzecz trudna dla narratora - ze względu na wielopoziomową komplikację materii. I wcale niełatwa, uprzedzam, dla odbiorcy – ze względu na to, jak dalece sprawy, o których mowa, pozostają nieobecne w powszechnej świadomości, także, a może przede wszystkim zawodowych »panów od historii«.

Stąd najpierw pokonać trzeba będzie zdumienie, że o sprawach tej wagi, tego kalibru nigdy wcześniej nie słyszeliśmy ani w szkole, ani w telewizji, ani nawet »w internetach«. Ale to też właśnie będzie źródłem szczególnej satysfakcji dla każdego, kto zechce zapoznać się z wynikami tego dochodzenia- świadomość, że prawda wreszcie wychodzi na jaw, a my stajemy się uczestnikami ważnego odkrycia. Po przejściu tej ścieżki, obiecuję, nic nie będzie już takie jak przedtem - przynajmniej, jeśli idzie o nasz ogląd przeszłości i pogląd na ojczyste dzieje. Gietrzwałd bowiem, kiedy tylko zajmuje centralne, ze wszech miar należne mu miejsce w świadomości historycznej Polaka-katolika - radykalnie zmienia, koryguje perspektywę oraz wydatnie poprawia ostrość widzenia i sądzenia nie tylko przeszłości, ale i spraw obecnych, i tych, które dopiero przed nami".

Grzegorz Braun