ARCANA

Pamiątka po odważnym prezesie IPN i bezkompromisowym historyku, który zginął w katastrofie rządowego samolotu pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r.

Tom wierszy Podróż romantyczna autobusem 159 zawiera wiersze z ostatnich piętnastu lat twórczości. Oprócz tekstów znanych z wyboru Sytuacje bezgraniczne (2010), włączono do książki najczęściej drukowane w „Arcanach” oraz wiersze najnowsze, powstałe w latach 2016-2018.

Pisma polityczne to zbiór szkiców Karola Ludwika Konińskiego z lat 1923-1939.

Troska o przyszłość kraju przebija z każdej strony tej publikacji. Tym, którym wydaje się, że jest to przejaw nadmiernego kasandryzmu, przypomnijmy, że żadnemu posłowi i senatorowi głosującemu za przyjęciem Konstytucji 3 maja nie przychodziło do głowy, że Rzeczpospolita Obojga Narodów nie dotrwa nawet do piątej rocznicy jej uchwalenia. Podobnie, gdy prezydent Ignacy Mościcki w sierpniu 1938 roku przyjmował podarek od Hermanna Göringa (luksusowy samochód marki Mercedes Benz przeznaczony do polowań), na pewno przez myśl mu nie przeszło, że niemal dokładnie rok później lotnictwo dowodzone przez darczyńcę będzie bezlitośnie bombardować jego ojczyznę.

Do Kraju Gerazeńczyków idzie się przez pustynię. Podróż jest długa i wyniszczająca. Nie każdy jej podoła. Powiadają, np. Ewangelia św. Marka, 5 1-20, że Kraj Gerazeńczyków leży po drugiej stronie Jeziora. Ale tak było chyba kiedyś. Dzisiaj rozciąga się już po obu jego brzegach. Wszyscy chyba staliśmy się mieszkańcami tej krainy. Uzdrowiciela wita tu wrzask opętanego, a żegnają Go, by sobie poszedł. Bo Kraj Gerazeńczyków to raczej stan ducha niż kraina geograficzna…

Znakomita, zaskakująca w swojej wymowie, mądra i z przesłaniem proza. Z bohaterem przemierzamy ulice i ogrody Wenecji, wędrujemy po zaułkach Paryża, przedzieramy się przez dżunglę, gdzie bohater poszukuje orchidei, piękna, którego nikt nie widział, a które zostało zatrzymane w starych hiszpańskich rycinach. Chęć odnalezienia ich staje się nie tylko pasją bohatera, ale i jego obsesją. Ale aby je odnaleźć, musi wyruszyć w niebezpieczną wyprawę do Ameryki Południowej…

Czy najnowszy tom wierszy Leszka Elektorowicza jest, jak zapowiada Autor, jego tomem ostatnim? Nawet jeżeli tak nie będzie, to na pewno tak ta skromna pozornie książeczka została pomyślana i tak przez wielu czytelników będzie odbierana. Jako tom ostatni, a więc jako, jednocześnie, poetycki testament, pożegnanie, podsumowanie i dziękczynienie. A zarazem jako esencja tego, co w liryce Elektorowicza najważniejsze i najpiękniejsze.

„Literatura jest oczywiście wielogłosem, w którym ważniejszy, a może wręcz zasadniczy byłby jednak, co mniej oczywiste, gest wzmacniana głosów wcześniejszych, nie zaś: odcinania się od nich bądź z nimi zrywania. Literatura jest także ze swej istoty reakcją na głosy innych i ta jej reakcyjność jest obowiązkiem, powinnością, warunkiem istnienia, ale również warunkiem jej rozumienia. Bez owego elementu reakcyjnego rozumienie literatury i rozumienie się dzięki literaturze nie są możliwe. Tak kiedyś i tak teraz rozumiem tezę Karola Irzykowskiego, że «warunkiem każdej sztuki jest pogłos»".

Apostołowie i technokraci przybliżają skomplikowany okres hiszpańskiej historii - rządu Francisca Franco - skupiając się na otaczających Caudillo ludziach: skąd się wzięli, jak zareagowali na wybuch wojny domowej, jakie państwo zamierzali współtworzyć – i wreszcie, jak wyobrażali sobie przyszłość po śmierci Franco.

Praca nie unika kontrowersyjnych zagadnień, takich jak przemoc po obu stronach konfliktu z lat 1936-1939, relacje Hiszpanii z III Rzeszą czy wreszcie rola Juana Carlosa w transformacji ustrojowej. Jednocześnie oferuje szerokie tło porównawcze, zestawiając Nowe Państwo z Portugalią Salazara i Włochami Mussoliniego.

Zawarte w tym tomie szkice i artykuły, dotąd  rozproszone w  publikacjach zbiorowych lub w prasie emigracyjnej, są oparte przeważnie na nieznanej korespondencji Jόzefa Wittlina oraz  innych materiałach archiwalnych, poruszają zatem mniej eksponowane obszary jego życia.

Ukraiński kochanek stawia podstawowe pytania o wartość ludzkiego życia i sens historii. To ZNAKOMITY KRESOWY EPOS, w którym odkrywamy polskie losy i naszą zagubioną pamięć.

Książka Plus ratio, czyli mój Uniwersytet jest autentyczną opowieścią o latach, które autor, profesor Stanisław Stabryła, przeżył w Uniwersytecie Jagiellońskim od chwili wstąpienia na I rok studiów filologii klasycznej w roku 1954 aż do przejścia na emeryturę w roku 2007.

W ciągu ponad pół wieku studiów i pracy w UJ zapisały się w jego pamięci setki ważnych i mniej ważnych zdarzeń dotyczących zarówno jego samego, jak i całej społeczności uniwersyteckiej na tle dokonujących się przemian politycznych, społecznych i kulturowych w naszym kraju. Zdarzenia te, opowiedziane w porządku chronologicznym, tworzą tutaj rodzaj autobiografii uniwersyteckiej profesora Stabryły.