Dębogóra

Książka Pawła Milcarka, filozofa, historyka i publicysty, to żywy codzienny komentarz do reguły św. Benedykta.

W klasztorach benedyktyńskich czyta się codziennie mały odcinek Reguły Świętego Benedykta. Autor parę lat temu zaczął spisywanie swoich notatek do każdego z tych codziennych odcinków.

Tradycyjna liturgia Kościoła rzymskokatolickiego jest wysoce precyzyjnym rytuałem, rozwijającym się w warstwach wyszukanych gestów, bogatej symboliki, szeptanej łaciny i starożytnych chorałów. „Eksperci” po Soborze Watykańskim II byli przekonani, że taki rytuał nie ma znaczenia dla „współczesnego człowieka”. Ku szokowi niektórych, uciesze wielu i zaskoczeniu wszystkich, stara łacińska Msza (i wiele z tego, co się z nią wiązało) wytrwale przetrwała w ciągu ostatniego półwiecza i stała się coraz bardziej znaczącym elementem katolickiego krajobrazu. Jakie są powody tego odrodzenia, zwłaszcza wśród młodych? I dlaczego ten rozwój jest tak ważny dla odnowy katolicyzmu?

Publikacja dwujęzycznego wydania Pieśni o Rolandzie – z nowym przekładem odpowiadającym formą oryginałowi i z rejestracją jej znacznych fragmentów w wersji śpiewanej – to na gruncie polskim zamierzenie prekursorskie.

Jest to ważne dokonanie artystyczne (literackie i muzyczne), ważne jako pomoc edukacyjna w szkołach, gdzie od dawna znajduje się na liście lektur, ale też naukowa na wydziałach uczelni wyższych. Przede wszystkim jednak wydanie pełnego tłumaczenia wierszem wprowadza wreszcie do polszczyzny arcydzieło epiki rycerskiej.

Rok liturgiczny to dzieło w trzech tomach (okres Bożego Narodzenia, okres Wielkanocy i okres po Zesłaniu Ducha Świętego). Łącznie prawie 1500 stron znakomitego przewodnika po roku kościelnym którego autor objaśnia w jego poszczególnych częściach. Wskazanie na znaczenie jego okresów, dni świątecznych, niedzielnych i dni tygodnia jest głównym celem tej książki.

Jego Eminencja ksiądz kardynał Raymond Leo Burke w jasny i zwięzły sposób przedstawia historię i znaczenie ugruntowanego nauczania Kościoła Katolickiego odnośnie do tego, kto jest godny przyjmowania Komunii Świętej, a kto nie. Odnosząc się do pism Ojców Kościoła, św. Jana Pawła II, licznych świętych, Katechizmu Kościoła Katolickiego i samego Pisma Świętego, kardynał Burke w przekonujący sposób ukazuje ciągłość „odwiecznego nauczania Kościoła”, o którym mówił Benedykt XVI.

Receptury klasztorne są w równiej mierze dla ciała, jak dla duszy. Jest to przede wszystkim wielka zasługa Jacka Kowalskiego, historyka sztuki, miłośnika kultury sarmackiej, pieśniarza i poety, ale także konesera staropolskiej kuchni i autora znakomitych programów telewizyjnych poświęconych kuchni klasztornej. To dzięki niemu i współpracującemu z nim ilustratorowi Piotrowi Łysakowskiemu powstała ta księga, która zachowuje piękny język, w jakim owe dawne receptury były spisywane. Jest ona ozdobiona perełkami sarmackiego humoru i ponętnymi ilustracjami, które pozwalają się wczuć w nastrój towarzyszący starodawnemu obyczajowi nieśpiesznego wydobywania z darów natury barw, smaków, aromatów... Kuchnia staropolska w najlepszym tego słowa znaczeniu.

Psalmy w liturgii to praca, która prowadzi czytelnika przez wybrane fragmenty Psałterza, przedstawiając ich historię, znaczenie oraz zastosowanie w modlitwach i obrzędach Kościoła; praca, która ukazuje się – jak na razie w części poświęconej okresom Adwentu i Bożego Narodzenia – niemal osiem dekad od ukończenia zawartego w niej materiału, a zarazem blisko siedemdziesiąt lat od śmierci Autorki – s. Marii Renaty od Chrystusa (1873-1956), niepokalanki, wybitnej przedstawicielki ruchu liturgicznego w Polsce, zasłużonej na polu wychowawczym, oświatowym, translatorskim, publicystycznym i pisarskim.

Lenin, wynalazca totalitaryzmu to książka wybitnego historyka Stephana Courtois. Autora znanego w Polsce przede wszystkim jako redaktor i współautor dwóch monumentalnych dzieł Czarnej księgi komunizmu i Czarnej księgi rewolucji francuskiej. Biografia Lenina wydana z okazji 100-lecia rewolucji bolszewickiej jest wynikiem kilkudziesięciu lat studiów nad komunizmem i myślą jego przywódców. Tak jak Czarna księga komunizmu była reakcją na wybielanie, zwłaszcza na Zachodzie, zbrodniczego charakteru tego systemu, według kalki „zły faszyzm - dobry komunizm”, tak nowa biografia przywódcy bolszewików, jest w związku z jego wybielaniem i przeciwstawianiem swojemu następcy czyli „zły Stalin - dobry Lenin”.

Na tom składają się najważniejsze traktaty mistyczne św. Bonawentury: tytułowa Droga duszy do Boga, Rozmowa z samym sobą, Trzy drogi oraz Mistyczny Krzew Winny.

Autor – wybitny teolog średniowieczny i doktor Kościoła – w przystępny, a zarazem głęboko filozoficzny sposób opisuje etapy duchowego wznoszenia się duszy ku Stwórcy. To lektura zarówno dla osób pogłębiających życie duchowe, jak i miłośników duchowej klasyki chrześcijaństwa.

W dziele pisarskim św. Tomasza miejsce uprzywilejowane zajmują monumentalne wykłady wiary, w tym zwłaszcza Suma Teologii. Ich Autor podejmował jednak także próbę objaśnienia najważniejszych zagadnień chrześcijańskich w wersji o wiele krótszej. Taka właśnie jest praca O wierze.

Tekst budzi zainteresowanie i imponuje. Czytelny jest jego podział na dwie części, odpowiadające dwóm prawdom stanowiącym samo serce wiary chrześcijańskiej: prawdzie o Trójcy Świętej i prawdzie o Wcieleniu. Widoczne jest przy tym staranie Autora o większą prostotę i przejrzystość niż w innych utworach, przeznaczonych dla teologów.

Współczesny przekład Marka Gajkowskiego genialnej książki Tomasza á Kempis O naśladowaniu Chrystusa - poza Pismem Świętym - najbardziej popularnego dzieła literatury chrześcijańskiej w historii.

Kryzys formy sprawowania urzędu papieskiego, który ujawnił się z wielką siłą w czasach pontyfikatu Franciszka nie pojawił się w wcale - jak chciałoby wielu krytyków argentyńskiego biskupa Rzymu - w mijającej dekadzie. Także Sobór Watykański II nie stanowi tu cezury. Po prostu Kościół i świat zdawali się nie zauważać trwającej od dziesięcioleci a może i dłużej erozji kształtu w jak uwikłała się w nowoczesności posługa następców św. Piotra. Przyjmowano, że wielka siła oddziaływania kolejnych pontyfikatów jest po prostu czymś dobroczynnym.