Historia powszechna

Gabriel García Moreno, dwukrotny prezydent Ekwadoru, brutalnie zamordowany 6 sierpnia 1875 roku, dzisiaj jest postacią praktycznie nieznaną, natomiast w drugiej połowie XIX w. mówiono o nim szeroko, był na ustach całego cywilizowanego świata. Wielki przyjaciel papieża Piusa IX. Jako jedyny otwarcie sprzeciwił się grabieży i likwidacji Państwa Kościelnego w jego ówczesnej postaci, co miało miejsce w roku 1870. I być może jedyny integralnie katolicki przywódca państwowy w czasach nowożytnych.

W swej najnowszej książce wybitny znawca dawnej i współczesnej Rosji prof. Andrzej Nowak odsłania źródła rosyjskiej mentalności cofając się aż do czasów powstania państwa polskiego i Rusi Kijowskiej, kiedy Moskwa była zarośniętym trawą i lasem skrawkiem ziemi w dziczy, prowadząc czytelnika do czasów nam współczesnych. Tłumaczy, że Ruś to nie Rosja, a dziedzictwo tamtej historycznej krainy nie ma nic wspólnego ze współczesną Moskwą. Dopiero w XV w. zaczęto na dworach w Krakowie i Wilnie postrzegać Moskwę jako zagrożenie militarne, kiedy dla uzasadnienia swoich wojen przeciwko Polsce carowie zaczęli używać argumentów, które słyszymy również dziś – rzekoma obrona mniejszości prawosławnej i zjednoczenie wszystkich Rusinów pod jednym berłem.

Lektura Praw dziejowych Konecznego, choć nie jest łatwa dla współczesnego człowieka, może pomóc mu realizować własne życie celowo, a przez to czynić je normalnym, dobrym, prawdziwym oraz pięknym, może także ostatecznie dopomóc w budowie życia społecznego bez błędów i głupoty, bo „bezsilne jest zło w życiu zbiorowym, dopóki nie urządzi z siebie imitacji dobra, ażeby móc wyłudzić współpracę obywateli pragnących dobra. Dlatego w życiu zbiorowym głupota (a choćby tylko naiwność) jest gorsza od samego zła, nie byłoby bowiem zła w życiu publicznym, gdyby nie znajdowało oparcia pomiędzy dobrymi, gdyby nie było przyjmowane w najlepszej myśli. [...] Nigdy źli niczego nie utworzą bez pomocy dobrych, więc odkąd (dobrzy –) wycofają się z przedsionków zła, zło musi upaść.

Dr hab. Paweł Skrzydlewski, prof. PWSZ Chełm

Posługujący się ideą marksistowsko-leninowską bolszewicy stworzyli przyczółki do swej imperialnej ekspansji dosłownie na całym świecie. Idee te zatruły niejeden umysł, także na Zachodzie, i zachwiały systemami politycznymi. Dzięki wybitnemu znawcy tematu i znakomitemu pisarzowi prof. Wojciechowi Roszkowskiemu poznajemy rozwój komunizmu w skali całego świata.

Kto nie wierzy w Boga, uwierzy we wszystko – ta myśl nigdy nie była bardziej prawdziwa niż w XXI wieku. Ileż to osób po odrzuceniu Boga gotowych jest zaakceptować każdy zabobon, najbardziej złudną utopię, z gruntu niewiarygodną manipulację myślową. Dlatego coraz głośniej mówi się o wielkim kryzysie zachodniej, chrześcijańskiej cywilizacji – znanej kiedyś pod dumną nazwą Christianitas – albo zgoła o jej upadku. Znakiem najwyższego przejawu kultury zachodniej były dwa pojęcia stanowiące tytuł tej książki: katedra i uniwersytet, czyli wiara i rozum. To właśnie symbioza katedry i uniwersytetu doprowadziła cywilizację zachodnią do jej największych osiągnięć. W rozdzieleniu wiary i rozumu Autor upatruje zasadniczej przyczyny obecnej degrengolady nauki, ale i słabości Kościoła. Opisuje ten proces na przestrzeni wieków na przykładzie zarówno całej Europy, jak i Polski.

Prezentujemy czytelnikowi obszerny wybór tekstów zamieszczonych we francuskim miesięczniku „Les Documents maçonniques” („Dokumenty Masońskie”) wydawanym w Vichy od października 1941 do roku 1944 przez Bernarda Faÿ (1893-1978), historyka i dyrektora paryskiej Biblioteki Narodowej, rojalistę, po wojnie więźnia IV Republiki aż do ucieczki w 1951 roku. Artykuły autorów czasopisma odsłaniają przed nami tajniki masonerii od XVIII wieku do II wojny światowej oraz epizody dziejów wciąż pomijane w opracowaniach i monografiach.

O średniowiecznych krucjatach napisano wiele książek, w których aż roi się od jawnych i celowych kłamstw, mniej lub bardziej świadomych przeinaczeń oraz uprzedzeń, kompletnie nie oddających ducha idei krucjatowej. Wielotomowe publikacje specjalistów okazują się niewystarczająco pojemne, by obejmować rzeczywistość w sposób całościowy, przez co zostawiają miejsce ideologicznie zaangażowanym twórcom kultury na zapełnienia luk własnymi wyobrażeniami.

Książka, którą oddajemy do rąk czytelników, ma przyczynić się do odrzucenia usankcjonowanych polityczną poprawnością krucjatowych paradygmatów. Stanowi ona swoisty zbiór wątpliwości, z jakimi autor mierzył się niemalże od początku zainteresowania problematyką wypraw krzyżowych. Czy krucjaty rzeczywiście zaczęły się od wyprawy na Jerozolimę? Czy krzyżowcy faktycznie dokonali niesławnej rzezi? Czy Saladyn okazał miłosierdzie pokonanym łacinnikom?

Trzeba czytać Czarną księgę komunizmu również dlatego, że komunizm nie umarł. Jak groźny wirus uporczywie trwa zmutowany - czy to w formie północnokoreańskiego reżimu kolejnych "kochanych wodzów", czy to w formie mandaryńskiego komunizmu w Chinach, czy za pośrednictwem Antonia Gramsciego, który mechanizm "walki klas" przenieśli w sferę jak najszerzej pojętej kultury. Tak zamyka się te straszliwe koło. Wszystko zaczęło się od "przebrzydłego rodu profesorów", czytaj: intelektualistów szukających "naukowego socjalizmu" i do nich powraca. Czarna księga komunizmu jak wielki znak ostrzegawczy pokazuje wszystkim biegnącym ku przepaści, że błędna idea ma straszliwe konsekwencje. 

W prezentowanej książce Buchanan kontynuuje wątki ze słynnej Śmierci Zachodu, tym razem skupiając się na Stanach Zjednoczonych. USA nie są już krajem, który w 1989 wygrał zimną wojnę. Są państwem dotkniętym głębokim kryzysem finansowym i gospodarczym, państwem rozwarstwionym, uwikłanym w bezsensowne wojny w różnych częściach świata, zabijającym własną tradycję i niszczącym wartości, które je stworzyły. Czy w takiej sytuacji USA mogą przetrwać następne dekady?

Prognozy nie są optymistyczne. Dla polskiego czytelnika książka Buchanana może być pretekstem do zadania tego samego pytania o nasz kraj, który pod względem ekonomicznym, kulturowym i demograficznym znajduje się w dużo gorszym stanie niż Ameryka. Czy III RP przetrwa do 2025 roku? A jeśli nie, to co ją zastąpi? Analizy Buchanan podsuwają nam kilka interesujących odpowiedzi.

Historycy II wojny światowej piszą przede wszystkim o obozach, walkach, śmierci. W centrum zaś uwagi Ewy Kurek, historyka i publicysty, jest wojenne dobro. Książka Żydzi, Polacy czy po prostu ludzie to zapis osobistych doświadczeń i próba zrozumienia tego wszystkiego, co łączy i dzieli skazanych na siebie przez wieki Polaków i Żydów, których rozdzieliło morze cierpień, morze łez i po obu stronach miliony grobów, jakie na polskich ziemiach zostawiła druga wojna. To zapis doświadczeń historyka, który po ludzku doświadcza ludzkie losy po to, by jeszcze raz stwierdzić, że to co człowieka stanowi, to przede wszystkim dobro i miłość bliźniego. Wartości — fundamenty pomostów między narodami wtedy, gdy wszystko inne leży w gruzach.

Jakie są czynniki, które od wieków warunkują myślenie Rosjan. Jakie są wnioski z porównania chrześcijaństwa zachodniego z prawosławiem? Czym jest zjawisko przebóstwienia, kluczowe dla zrozumienia mentalności Rosjan? Odpowiedzi na te wszystkie pytania w książce dr Ewy Kurek.

Tytułowy znak zapytania „Rosji rozumem nie pojmiesz?” sugeruje możliwość zgłębienia tematu uwieńczonego zrozumieniem Rosji. „Da się pojąć, tylko to jest straszne” – pisze dr Kurek. Wskazując na antidotum przeciw rosyjskiej imperialnej irracjonalności, Kurek mówi, że jedyną siłą jakiej boi się Putin jest jedność i solidarność narodów I Rzeczpospolitej oraz rządów mocnej ręki.
Dr Ewa Kurek prezentuje szkicowe pojęcie o Rosji.

Stany Zjednoczone przechodzą obecnie głęboką i radykalną transformację. Wszystkie oznaki wskazują na przyspieszone oddalanie się USA od nadanego sobie statusu globalnego hegemona. Dystans, który w wielu dziedzinach dzielił imperium od jego rosnących w siłę rywali, radykalnie maleje.