Szkoła austriacka

Podstawową zaletą tej książki jest przejrzysty język i precyzja w wyjaśnieniu monetarnych zjawisk. Taki sposób ujęcia teorii sprawia, że Czytelnikami tej książki mogą być laicy, jak i profesjonalni ekonomiści. Bez względu na to, czy autor porusza problematykę systemu bankowego czy historię pieniądza, nigdy nie posługuje się zawiłą terminologią i nie buduje niezrozumiałych zdań.

Konkurencja i przedsiębiorczość to dwa terminy, o których ekonomiści głównego nurtu mówią niechętnie. Obie te dziedziny wyparte zostały z ekonomii przez ekonometrię, statystykę i inne działy badające historię ludzkiego działania. Tymczasem – jak pisze Israel Kirzner, wybitny przedstawiciel szkoły austriackiej – do zrozumienia procesu rynkowego niezbędna jest teoria konkurencji, która jest nieodłączna od przedsiębiorczości. Będzie to miało daleko idące konsekwencje dla analizy takich problemów, jak koszty sprzedaży, reklama i monopol. Teoria konkurencji pozwoli nam spojrzeć z nowej „perspektywy” na koszty sprzedaży i ocenić ich rolę w gospodarce rynkowej.

Książka ta stanowi I część magnum opus Reismana, jakim jest wspomniana Kapitalizm – traktat ekonomiczny, której poszczególne części ukazywać się będą na łamach Fijorr Publishing. W czasach ekonomicznej ignorancji i zakłamania, kiedy winą za kryzysy gospodarcze wywołane przez państwo obarcza się kapitalizm i przedsiębiorców, warto przypomnieć zasady, na jakich opiera się wolny rynek i prosperity gospodarcza. Mało kto robi to tak przystępnie i tak uczciwie jak właśnie George Reisman.

Autor tej książki zasłynął 9 lat temu, gdy w czasie telewizyjnej dyskusji z Arthurem Lafferem, byłym doradcą prezydenta Reagana, powiedział przed kamerami CNBC, że "król jest nagi", że gospodarka amerykańska, wbrew powszechnemu przekonaniu większości ekspertów, nie jest wcale w dobrej formie. Więcej, Schiff przewidział wówczas, że Ameryce grozi recesja - i to głęboka. Laffer wyśmiał go oświadczając, że jego rozmówca jest w błędzie i nie wie co mówi. Na dowód swoich przekonań zaproponował Schiffowi zakład, który ten ostatni przyjął. I jak wiemy, Schiff go wygrał. Po 15 miesiącach od pamiętnej audycji, Lehman Brothers ogłosił bankructwo, dając tym samym początek serii spektakularnych upadłości, i obwieszczając światu najcięższy od czasów Wielkiej Depresji kryzys gospodarczy Ameryki, który trwa do dziś.

Jest to kolejny tytuł, po Inwestowanie w jednej lekcji oraz Austriacka Szkoła Ekonomii dla inwestorów – obie Marka Skousena, Giełda, kredyt, kapitał – Fritza Machlupa, wprowadzający nas w świat rynku papierów wartościowych, a konkretnie, pokazujący praktyczne implikacje szkoły austriackiej, i dowodzący, że żadna z teorii ekonomicznych nie sprawdza się w inwestowaniu w papiery wartościowe tak jak właśnie austriacy.

George Reisman, ur. 1937, ekonomista amerykański, emerytowany profesor Pepperdine University w Kalifornii. Był uczniem m.in. Ludwiga von Misesa oraz bliskim współpracownikiem  Ayn Rand. Reisman zasłynął głośnym traktatem ekonomicznym będącym syntezą ekonomii klasycznej oraz austriackiej teorii ekonomicznej, wydanym w 1996 roku, a zatytułowanym: Capitalism: A Treatise on Economics. 

Jest to pierwsza i najważniejsza książka tzw. szkoły austriackiej, której autor urodził się w Nowym Sączu, a doktoryzował na krakowskiej Alma Mater. Menger Zasadami dokonał przewrotu Kopernikańskiego w ekonomii. Książka zmieniła spojrzenie na współczesną ekonomię, a jej autor uchodzi, coraz częściej, za najwybitniejszego ekonomistę w dziejach. Ironią jest to, że nawet dzisiaj, po tylu latach, praca Mengera wabi swoją świeżością spojrzenia, jest odkrywcza, a jej logika przystępna i jakże zdroworozsądkowa.

Teoria austriacka stała się atrakcyjna także dla zwykłych inwestorów, takich jak ty czy ja. Dzięki przejrzystym mechanizmom, uwolnieniu się od arbitralnych sądów wartościujących, a przede wszystkim dlatego, że zwolennicy szkoły austriackiej dostrzegają w gospodarce jej głównego aktora, czyli pracownika, przedsiębiorcę, człowieka i związane z jego funkcjonowaniem mechanizmy: konkurencję, wolny wybór, rzadkość dóbr itp. rynek papierów wartościowych przestaje być zestawem wykresów czy indeksów i staje się obrazem działania ludzi. W książce Taghizadegana, przewidzianej właśnie dla zwykłych inwestorów, widać to szczególnie wyraźnie. Nie trudno więc zrozumieć, dlaczego ekonomia austriacka staje się z miesiąca na miesiąc coraz bardziej popularna, a książki wykorzystujące ją do analizy rynku papierów wartościowych, nieruchomości czy metali szlachetnych są wręcz rozchwytywane.

Praca Mateusza Machaja to próba uchwycenia, na czym w istocie polega różnica między kapitalizmem a socjalizmem. Autor dokonuje przeglądu różnych stanowisk wobec takich zagadnień jak funkcja wiedzy w gospodarce, geneza i rola pieniądza, znaczenie przedsiębiorcy w gospodarce, a przede wszystkim prawo własności.

Pierw­sze, jak dotąd, na pol­skim rynku książ­ko­wym tak poważne omó­wie­nie teo­rii opi­su­ją­cej fik­cję pań­stwo­wej (rzą­do­wej) walki z mono­po­lem. Pod szyl­dem „ochrony kon­su­menta” poli­tycy zwal­czają nie­wy­godną kon­ku­ren­cję, wspie­ra­jąc w to miej­sce SWOICH, czyli spon­so­rów i sojusz­ni­ków. Praca oparta na fun­da­men­tach tra­dy­cji austriac­kiej szkoły ekonomicznej.
Przekład: Mikołaj Barczentewicz.

Nazwa "szkoła austriacka" pochodzi stąd, że gros jej twórców wywodzi się - jak się pewnie domyślacie - z Austrii. Jednakże okupacja nazistowska tego kraju doprowadziła do rozprzestrzeniania się jej przedstawicieli na cały świat. Dzisiaj wybitni ekonomiści reprezentujący szkołę austriacką pracują pod wszystkimi szerokościami geograficznymi. W niniejszej książce, pod terminem "ekonomista austriacki" rozumieć będziemy reprezentantów szkoły austriackiej bez względu na to, czy mieszkają oni w Austrii czy poza nią.