Szkoła austriacka

Analiza socjalizmu wymaga dogłębnej znajomości zasad rządzących ludzkim działaniem i dynamicznymi procesami interakcji społecznych, które stanowią kontekst dla tych działań. to jest podstawowa teza naszej książki. Inaczej mówiąc, do dotychczasowej analizy ekonomicznej socjalizmu nie można było w zadowalający sposób włączyć indywidualizmu metodologicznego i perspektywy subiektywnej, które Hayek uważa za niezbędne dla rozwoju ekonomii.

Podstawową zaletą tej książki jest przejrzysty język i precyzja w wyjaśnieniu monetarnych zjawisk. Taki sposób ujęcia teorii sprawia, że Czytelnikami tej książki mogą być laicy, jak i profesjonalni ekonomiści. Bez względu na to, czy autor porusza problematykę systemu bankowego czy historię pieniądza, nigdy nie posługuje się zawiłą terminologią i nie buduje niezrozumiałych zdań.

Konkurencja i przedsiębiorczość to dwa terminy, o których ekonomiści głównego nurtu mówią niechętnie. Obie te dziedziny wyparte zostały z ekonomii przez ekonometrię, statystykę i inne działy badające historię ludzkiego działania. Tymczasem – jak pisze Israel Kirzner, wybitny przedstawiciel szkoły austriackiej – do zrozumienia procesu rynkowego niezbędna jest teoria konkurencji, która jest nieodłączna od przedsiębiorczości. Będzie to miało daleko idące konsekwencje dla analizy takich problemów, jak koszty sprzedaży, reklama i monopol. Teoria konkurencji pozwoli nam spojrzeć z nowej „perspektywy” na koszty sprzedaży i ocenić ich rolę w gospodarce rynkowej.

Książka ta stanowi I część magnum opus Reismana, jakim jest wspomniana Kapitalizm – traktat ekonomiczny, której poszczególne części ukazywać się będą na łamach Fijorr Publishing. W czasach ekonomicznej ignorancji i zakłamania, kiedy winą za kryzysy gospodarcze wywołane przez państwo obarcza się kapitalizm i przedsiębiorców, warto przypomnieć zasady, na jakich opiera się wolny rynek i prosperity gospodarcza. Mało kto robi to tak przystępnie i tak uczciwie jak właśnie George Reisman.

George Reisman, ur. 1937, ekonomista amerykański, emerytowany profesor Pepperdine University w Kalifornii. Był uczniem m.in. Ludwiga von Misesa oraz bliskim współpracownikiem  Ayn Rand. Reisman zasłynął głośnym traktatem ekonomicznym będącym syntezą ekonomii klasycznej oraz austriackiej teorii ekonomicznej, wydanym w 1996 roku, a zatytułowanym: Capitalism: A Treatise on Economics. 

Jest to pierwsza i najważniejsza książka tzw. szkoły austriackiej, której autor urodził się w Nowym Sączu, a doktoryzował na krakowskiej Alma Mater. Menger Zasadami dokonał przewrotu Kopernikańskiego w ekonomii. Książka zmieniła spojrzenie na współczesną ekonomię, a jej autor uchodzi, coraz częściej, za najwybitniejszego ekonomistę w dziejach. Ironią jest to, że nawet dzisiaj, po tylu latach, praca Mengera wabi swoją świeżością spojrzenia, jest odkrywcza, a jej logika przystępna i jakże zdroworozsądkowa.

Nowa książka jednego z najważniejszych a na pewno najciekawszych myślicieli libertariańskich to ciekawa przygoda intelektualna dla wszystkich, którzy nie wierzą, że historia już się skończyła i jesteśmy zmuszeni do życia w klatce bez krat, ale pod ciągłą obserwacją instytucji współczesnego państwa. Jak z tej klatki uciec, jak uwolnić się spod dominacji państwa, czyli wielkiej fikcji? Odpowiedź na kartach książki...

Teoria austriacka stała się atrakcyjna także dla zwykłych inwestorów, takich jak ty czy ja. Dzięki przejrzystym mechanizmom, uwolnieniu się od arbitralnych sądów wartościujących, a przede wszystkim dlatego, że zwolennicy szkoły austriackiej dostrzegają w gospodarce jej głównego aktora, czyli pracownika, przedsiębiorcę, człowieka i związane z jego funkcjonowaniem mechanizmy: konkurencję, wolny wybór, rzadkość dóbr itp. rynek papierów wartościowych przestaje być zestawem wykresów czy indeksów i staje się obrazem działania ludzi. W książce Taghizadegana, przewidzianej właśnie dla zwykłych inwestorów, widać to szczególnie wyraźnie. Nie trudno więc zrozumieć, dlaczego ekonomia austriacka staje się z miesiąca na miesiąc coraz bardziej popularna, a książki wykorzystujące ją do analizy rynku papierów wartościowych, nieruchomości czy metali szlachetnych są wręcz rozchwytywane.

Praca Mateusza Machaja to próba uchwycenia, na czym w istocie polega różnica między kapitalizmem a socjalizmem. Autor dokonuje przeglądu różnych stanowisk wobec takich zagadnień jak funkcja wiedzy w gospodarce, geneza i rola pieniądza, znaczenie przedsiębiorcy w gospodarce, a przede wszystkim prawo własności.

Pierw­sze, jak dotąd, na pol­skim rynku książ­ko­wym tak poważne omó­wie­nie teo­rii opi­su­ją­cej fik­cję pań­stwo­wej (rzą­do­wej) walki z mono­po­lem. Pod szyl­dem „ochrony kon­su­menta” poli­tycy zwal­czają nie­wy­godną kon­ku­ren­cję, wspie­ra­jąc w to miej­sce SWOICH, czyli spon­so­rów i sojusz­ni­ków. Praca oparta na fun­da­men­tach tra­dy­cji austriac­kiej szkoły ekonomicznej.
Przekład: Mikołaj Barczentewicz.

Nazwa "szkoła austriacka" pochodzi stąd, że gros jej twórców wywodzi się - jak się pewnie domyślacie - z Austrii. Jednakże okupacja nazistowska tego kraju doprowadziła do rozprzestrzeniania się jej przedstawicieli na cały świat. Dzisiaj wybitni ekonomiści reprezentujący szkołę austriacką pracują pod wszystkimi szerokościami geograficznymi. W niniejszej książce, pod terminem "ekonomista austriacki" rozumieć będziemy reprezentantów szkoły austriackiej bez względu na to, czy mieszkają oni w Austrii czy poza nią.