Wspomnienia - II wojna światowa

W Pamiętnikach Józef Haller - Błękitny Generał - zawarł opis swego niezwykle burzliwego życia, od patriotycznej i głęboko religijnej atmosfery domu rodzinnego aż po lata spędzone na emigracji. Jest to głos uczestnika doniosłych wydarzeń z historii odradzającego się państwa polskiego i II wojny światowej, dowódcy wielkich polskich formacji wojskowych, dzielnego żołnierza i znanego polityka, pozostającego w cieniu Marszałka. Głos człowieka dziś może nieco zapomnianego, ale jakże dla tej historii znaczącego.

Książka powstała w oparciu o teksty źródłowe z Instytutu Pamięci Narodowej, Studium Polski Podziemnej, Muzeum Auschwitz Birkenau, a także o prywatną korespondencję i rozmowy z rodziną rtm. Pileckiego. Autorka zebrała wiele nieznanych do tej pory faktów i cytatów. Między innymi dotarła do największego sekretu rtm. Pileckiego, który już w 1938 r. uzyskał stopień kapitana. Skromność, pokora oraz dyskrecja sprawiły, że na wojnę w 1939 r. wyruszył jako podporucznik.
Dodatkiem do książki są niepublikowane do tej pory teksty np. Wstęp do Raportów z Auschwitz, który rtm. Pilecki napisał w 1946 roku.

Książka Anny Mironowicz Od Hajnówki do Pahlavi … przekazuje pamięć ofiar II wojny światowej, opisując losy Polaków – 100 rodzin leśników z Puszczy Białowieskiej – zesłanych na Syberię do pracy w kopalni złota. Relacjonuje heroiczną walkę tej niewielkiej społeczności o zachowanie polskości i kultywowanie war­tości patriotycznych w skrajnie niesprzyjających warunkach zesłania i sowieckich represji.

Grupa młodych Polaków ze Śląska. Beztroskie lata dorastania brutalnie przerywa wybuch wojny. Autorka kreśli wojenne losy na tle wydarzeń II wojny światowej. Jest bieda i cierpienie, jest wszechobecna śmierć i strach przed nią, ale w tym wszystkim jest również miejsce na miłość, przyjaźń i poświęcenie. Życie wojenne pokazane jest z perspektywy zwykłych ludzi, po części niezaangażowanych bezpośrednio w działalność konspiracyjną, których jedynym marzeniem pozostaje spotkać się ponownie z ukochanym, z rodziną, powrót do domu, a przede wszystkim przeżycie kolejnego dnia...

Postać - Zapory i dzieje jego oddziałów powinny być znane całemu polskiemu społeczeństwu. Po to, aby poznając zafałszowaną przez pół wieku prawdę o latach 1944 - 1949, poznać mogło korzenie komunistycznej władzy w Polsce i poznać losy tych, dzięki którym, po 45 latach niewoli, ojczyzna nasza uzyskała wolność.

Władysław Kołaciński należy do najbardziej znienawidzonych antykomunistów. Poświęcono Mu wiele publikacji pseudonaukowych i publicystycznych. Do Jego adwersarzy należą nie tylko „utrwalacze władzy ludowej”, lecz również osoby, które w powszechnej opinii znacznie się od nich różnią.

Urodziłam się pomiędzy pokojem a wojną - wywróciła ona cały ten świat, z którego się wywodzę, do góry nogami. A właściwie unicestwiła, bo klasa społeczna, do której przynależeli moi rodzice i moja cała rodzina, znikła z powierzchni ziemi.

Ogłoszone tu utwory pozwalają lepiej poznać i zrozumieć Skiwskiego, zwłaszcza jego postawę w czasie II wojny. Obraz okupowanej Warszawy, jej martyrologii, ale także codzienności, krytyczne portrety cynicznych lub lekkomyślnych konspiratorów, spekulantów, ex-ziemian handlujących mieniem pożydowskim, bezmyślnych, ale i okrutnych Niemców, wspieranych przez jeszcze bardziej okrutnych Rosjan pozostających na ich służbie, wszystko razem składa się na ciekawy, może osobliwy obraz lat 1939–1945.

Jan Witkowski w czasie okupacji niemieckiej był partyzantem Armii Krajowej, działał w Kedywie na terenie Wołomina. Po wojnie po ujawnieniu musiał ponownie ukrywać się przed NKWD i UB. Jego relacja sięgająca okresu przedwojennego w szerokim kontekście historycznym ukazuje los Polaka walczącego o niepodległą Polskę.

Wojenne dziedzictwo to opowieść o losach rodziny Pawlikowskich, począwszy od początków XX wieku, po lata 60. Poświęcona jest pamięci ojca autorki, Bolesława Pawlikowskiego (1901–1987), pseudonim „Ostroga”, obrońcy Polski w 1920 roku, przodownika Policji Państwowej w Kłobucku, komendanta Podobwodu Kłobuckiego Armii Krajowej w latach 1943–1944, komendanta Obwodu Armii Krajowej Kłobuck-Krzepice. Był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Podczas ewakuacji obozu w 1945 roku uciekł z transportu więźniów. Po wojnie aresztowany przez UB, w 1949 roku uwolniony, następnie na własny wniosek zrehabilitowany przez W. Gomułkę.

„Powstała z tego książka, która nie mając żadnych pretensji literackich, jest reportażem, jest czymś w rodzaju pamiętnika, jest dziennikarską impresją, starając się w sposób beznamiętny opisać etapy opadania pewnego Europejczyka na dno dna. A więc jest zeznaniem” – pisze autor, podsumowując swoją pracę nad "Książką o Kołymie".

Ciężko mówić o tej książce inaczej, jak tylko - fenomen. Tak jest przynajmniej w przypadku piszącego te słowa. Dziennik Bobkowskiego powstawał w latach 1940-1944, jednak dopiero w 1956 r. udało się go wydać w całości nakładem Instytutu Literackiego w Paryżu (wcześniej, w pismach krajowych, drukowane były jego fragmenty). Dlaczego fenomen? Zapisków wojennych pojawiło się dotąd wiele, mało jednak (a może nie ma ich wcale?) wśród nich takich, których lektura tak bardzo wzmaga apetyt na życie.