Wspomnienia - II wojna światowa

W Pamiętnikach Józef Haller - Błękitny Generał - zawarł opis swego niezwykle burzliwego życia, od patriotycznej i głęboko religijnej atmosfery domu rodzinnego aż po lata spędzone na emigracji. Jest to głos uczestnika doniosłych wydarzeń z historii odradzającego się państwa polskiego i II wojny światowej, dowódcy wielkich polskich formacji wojskowych, dzielnego żołnierza i znanego polityka, pozostającego w cieniu Marszałka. Głos człowieka dziś może nieco zapomnianego, ale jakże dla tej historii znaczącego.

Książka powstała w oparciu o teksty źródłowe z Instytutu Pamięci Narodowej, Studium Polski Podziemnej, Muzeum Auschwitz Birkenau, a także o prywatną korespondencję i rozmowy z rodziną rtm. Pileckiego. Autorka zebrała wiele nieznanych do tej pory faktów i cytatów. Między innymi dotarła do największego sekretu rtm. Pileckiego, który już w 1938 r. uzyskał stopień kapitana. Skromność, pokora oraz dyskrecja sprawiły, że na wojnę w 1939 r. wyruszył jako podporucznik.
Dodatkiem do książki są niepublikowane do tej pory teksty np. Wstęp do Raportów z Auschwitz, który rtm. Pilecki napisał w 1946 roku.

Książka zawiera spisane i opublikowane zaraz po wojnie relacje autorki z siedmiomiesięcznego pobytu w niemieckim obozie koncentracyjnym dla kobiet w Birkenau w latach 1943-1944. Jest ona nie tylko przejmującym zapisem niewyobrażalnego okrucieństwa, z jakim spotkały się tam więźniarki różnych narodowości, ale i świadectwem postaw usiłujących ocalić resztkę ludzkiej godności w tym nieludzkim miejscu. 

Bohaterom znakomitej książki Joanny Wieliczki Szarkowej jest Zygmunt Szendzielarz ps. „Łupaszka” major kawalerii Wojska Polskiego i Armii Krajowej. Dowódca 5. Wileńskiej Brygady AK. Był kresowym ułanem. Służbę żołnierską uważał za najpiękniejszą w życiu. Chciał widzieć Polskę wolną i czystą jak łza. Po wkroczeniu Armii Czerwonej podjął walkę z sowieckim okupantem stając się jednym z najsłynniejszych dowódców polskiego podziemia antykomunistycznego. Nigdy nie przegrał żadnej bitwy! Po aresztowaniu umieszczono go w ubeckiej katowni na ul. Koszykowej w Warszawie. Wywołany na wykonanie wyroku, „poszedł sprężystym krokiem starego kawalerzysty z podniesioną głową” i pożegnaniem: „Z Bogiem, panowie". Pośmiertnie awansowany na stopień podpułkownika.

Lech Jęczmyk, wydawca, tłumacz, publicysta, tym razem przedstawia wspomnienia widza i uczestnika wielkiego widowiska typu „światło i dźwięk”, w jakim uczestniczył od początku drugiej wojny światowej…

Ogłoszone tu utwory pozwalają lepiej poznać i zrozumieć Skiwskiego, zwłaszcza jego postawę w czasie II wojny. Obraz okupowanej Warszawy, jej martyrologii, ale także codzienności, krytyczne portrety cynicznych lub lekkomyślnych konspiratorów, spekulantów, ex-ziemian handlujących mieniem pożydowskim, bezmyślnych, ale i okrutnych Niemców, wspieranych przez jeszcze bardziej okrutnych Rosjan pozostających na ich służbie, wszystko razem składa się na ciekawy, może osobliwy obraz lat 1939–1945.

W 121. rocznicę urodzin Stanisława Rembeka ukaże się kolejna „trójka” książek pisarza w edytorskim opracowaniu Macieja Urbanowskiego. W t. 4–6 znalazły się teksty literackie, dziennikarskie i wspomnieniowe na temat II wojny światowej.
Na tom 4 złoży się „Dziennik okupacyjny” oraz opublikowane anonimowo na łamach podziemnej „Lewą Marsz” teksty: „Warszawa dziś” i „O pomoc materialna dla pisarzy polskich”, których autorem prawdopodobnie jest Stanisław Rembek.

Jan Witkowski w czasie okupacji niemieckiej był partyzantem Armii Krajowej, działał w Kedywie na terenie Wołomina. Po wojnie po ujawnieniu musiał ponownie ukrywać się przed NKWD i UB. Jego relacja sięgająca okresu przedwojennego w szerokim kontekście historycznym ukazuje los Polaka walczącego o niepodległą Polskę.

Wojenne dziedzictwo to opowieść o losach rodziny Pawlikowskich, począwszy od początków XX wieku, po lata 60. Poświęcona jest pamięci ojca autorki, Bolesława Pawlikowskiego (1901–1987), pseudonim „Ostroga”, obrońcy Polski w 1920 roku, przodownika Policji Państwowej w Kłobucku, komendanta Podobwodu Kłobuckiego Armii Krajowej w latach 1943–1944, komendanta Obwodu Armii Krajowej Kłobuck-Krzepice. Był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Podczas ewakuacji obozu w 1945 roku uciekł z transportu więźniów. Po wojnie aresztowany przez UB, w 1949 roku uwolniony, następnie na własny wniosek zrehabilitowany przez W. Gomułkę.

Listy niewysłane to zbiór listów pisanych na zesłaniu przez dwudziestoletnią Annę Branicką do przebywającego w niemieckiej niewoli narzeczonego, Janusza Radomyskiego. Teksty te ukazują nie tylko dramat niespełnionej miłości, ale także warunki życia ludzi internowanych w ZSRR. Wśród listów znajdują się również wspomnienia m.in. świąt, polowań i dożynek w Wilanowie i Rosi oraz fragmenty dotyczące września 1939 i Powstania Warszawskiego.

Autorka wspomnień Anna Niepokólczycka to żona płk. Franciszka Niepokólczyckiego - żołnierza POW, AK oraz prezesa II Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN. Są to wspomnienia opisujące jej wygnanie na Sybir, wędrówki poprzez Kazachstan, Iran, Pakistan, aż do Afryki i powrotu do Polski którą zastała w nowych realiach politycznych.

W niewoli sowieckiej, to jedna z najważniejszych książek dotyczących obozu w Starobielsku oraz zbrodni Katyńskiej. Autor opisuje dramatyczny czas kampanii wrześniowej, dostanie się do niewoli oraz warunki panujące w obozach w Starobielsku, Pawliszczewie i Griazowcu.