Magdalena Ziętek-Wielomska - Niemiecki sen o imperium

Podczas gdy oczy Polaków skierowane są na Wschód, za naszą zachodnią granicą doszło do zasadniczej zmiany polityki zagranicznej. Niemcy już nie ukrywają, że marzy im się budowa imperium europejskiego pod własnym przywództwem. Zmiany te prawie w ogóle nie są śledzone i rozumiane w Polsce. Poza ogólnikowymi hasłami i zarzutami, często robionymi na potrzeby bieżącej polityki, nie prowadzi się żadnych poważanych analiz choćby różnych znaczących wypowiedzi niemieckich polityków, z których jednoznacznie wynika, że Europa musi posiadać wspólną politykę zagraniczną i wspólną armię. Polska już nie raz w swojej historii przespała takie momenty zwrotne. Na ten moment wszystko wskazuje, że prześpi to także i tym razem. Chyba, że Polacy wreszcie obudzą się ze snu, w którym się pogrążyli i zrozumieją, jakie zagrożenie idzie do nas zza naszej zachodniej granicy.

Kilka dni po rozpoczęciu wojny na Ukrainie Kanclerz Niemiec Olaf Scholz ogłosił punkt zwrotny niemieckiej polityki zagranicznej, opatrzony hasłem „Zeitenwende”. Niemcy uznali, że zasady obowiązujące po 1945 r. skończyły się i że muszą zrewidować uprawianą przez siebie politykę zagraniczną. Sam fakt, że Rosja rozpoczęła wojnę świadczy o tym, że epoka hegemonii amerykańskiej kończy się. A to ma oznaczać, że Ameryka nie będzie w stanie nas dłużej bronić. Europa musi być więc w stanie obronić się sama, a Niemcy są gotowi na przejęcie szczególnej „odpowiedzialności” za bezpieczeństwo europejskie. Propagują budowanie wspólnych europejskich rozwiązań, by nie marnotrawić środków na budowę równoległych systemów obronnych. Twierdzą, że ponoć nie ma sensu, by każde państwo europejskie posiadało w pełni samodzielną armię, gdyż to podnosi koszty i utrudnia możliwość prowadzenia wspólnych działań. Niemcy przede wszystkim uważają, że Europa powinna zacząć prowadzić wspólną politykę zagraniczną i stać się państwem federalnym. Niemieccy politycy wprost mówią o geopolityce, „Weltpolitik” i potrzebie niemieckiego przywództwa w Europie. I właśnie dlatego powstała ta książka, by unaocznić Polakom, że przeżywamy renesans tych wszystkich kategorii, które po 1945 r. zostały uśpione, ale nigdy nie wygaszone. Wartość książki stanowi analiza niemieckiej metody jednoczenia, najpierw samych Niemiec w XIX wieku przez Prusy, a potem całej Europy. Politycy niemieccy powtarzają bowiem schemat zjednoczenia własnego kraju: najpierw unia celna i integracja ekonomiczna, potem likwidacja prawa veta na rzecz zasady większości głosów w kwestiach polityki zagranicznej i obrony, potem państwo federalne. Książka znakomicie pozwala zrozumieć tę metodę a tym samym lepiej zrozumieć, w jakim momencie historii się znajdujemy.