Historia PRL (1945-1989)

Z rąk komunistycznych oprawców zginęły tysiące osób. W wolnym świecie z niedowierzaniem przyjmowano informacje, że niemieckie obozy koncentracyjne w powojennej Polsce znalazły nowe zastosowanie.

Na książkę składa się ponad czterdzieści artykułów, rozpraw naukowych i tekstów publicystycznych ułożonych w pięciu rozdziałach odpowiadających ich charakterowi (Rozprawy – Studia i źródła – Publicystyka – Polemiki i recenzje – Pro memoria). Czytelnik znajdzie w nich m. in. szkice o roli polskich komunistów w powstaniu i działalności Komunistycznej Partii Stanów Zjednoczonych, powojennej walce bezpieki z „polskim Londynem”, uwikłaniu Stanisława Mackiewicza, kulisach Grudnia ’70 i Sierpnia ’80, kryzysie w szeregach PZPR, operacji wprowadzenia stanu wojennego i losach ludzi obozu narodowego w PRL.

Pisma rozproszone prof. Pawła P. Wieczorkiewicza w opracowaniu Justyny Błażejowskiej to blisko 600 stron fascynującej lektury najnowszej historii Polski i świata. Jeden z największych polskich historyków odsłania kulisy tajnych służb, tajemnic Kremla, Ludowego Wojska Polskiego i dyplomacji.

Tak, profesor Wieczorkiewicz był nonkonformistą. Szedł swoją drogą narażając się obu potężnym obozom, na które dzieli się Polska.

Piotr Zychowicz

Profesor Paweł Wieczorkiewicz był głuchy na głosy naukowych oportunistów i rzeczników uzależnienia nauki od tzw. polityki historycznej.

Sławomir Cenckiewicz

To biografia najważniejszej postaci Peerelu, człowieka, który utrzymywał się na szczytach władzy dłużej niż jakakolwiek inna postać komunistycznego establishmentu. Zawdzięczał to inteligencji, sprytowi, bezwzględności wobec wrogów i przyjaciół oraz posłuszeństwu wobec Moskwy.

Filmy Barei czy Chmielewskiego ukształtowały w nas sentymentalny obraz PRL-u.

Cenzura i jeden oficjalny punkt widzenia starannie zaciemniały rzeczywisty obraz „najweselszego baraku w obozie socjalistycznym”. Jednak i w tamtych czasach nie wszystko udawało się zamieść pod dywan. Były afery, które dotykały sfer szczególnie wrażliwych i wymykały się spod kontroli władzy. Okoliczności wielu z nich do dziś nie udało się wyjaśnić.

Album składa się ze zdjęć śląskich fotoreporterów: m.in. Marka Dworaczyka, Bogdana Kułakowskiego, Stanisława Jakubowskiego, Władysława Morawskiego. Rozdziały poświęcone Dziewięciu Górnikom zostały zilustrowane zdjęciami ze zbiorów rodzinnych, większość z nich po raz pierwszy zostało opublikowanych.

W 2005 r. książka ta została wyróżniona w Konkursie Literackim im. Józefa Mackiewicza oraz w Konkursie Literackim im. Brutusa.

Była wówczas jedną z pierwszych prac poświęconych aktywności komunistycznych tajnych służb w różnych obszarach i okresach dziejów Polski Ludowej. Przez swą pionierskość i swego rodzaju syntetyczność książka Oczami bezpieki stała się do pewnego stopnia pracą klasyczną.

Postać ppłk. Bolesława Ziemiańskiego zasługuje ze wszech miar na poznanie jej z uwagi na położone dla Rzeczypospolitej zasługi i niepospolity życiorys. Zapoczątkowało to wstąpienie 17-letniego ochotnika do WP i udział w walkach latach 1918–1921 z kilkukrotnym odznaczeniem Krzyżem Walecznych i wnioskiem o Order Virtuti Militari. Tadeusz Dubicki przybliża nam życiorys tego niezwykłego człowieka.

Nakreślenie możliwie pełnej sylwetki Juliana Polan-Haraschina, zwanego „krwawym Julkiem”, jest z kilku powodów niezbędne. Po pierwsze, należy się to jego ofiarom i ich rodzinom.

Po drugie, jego biografia w jaskrawy sposób ukazuje fałsz, zakłamanie, ohydę systemu politycznego, dzięki któremu mógł funkcjonować. Po trzecie, ta wielowymiarowa postać: stalinowski sędzia, „producent” fałszywych dyplomów na Wydziale Prawa UJ, wreszcie wieloletni tajny współpracownik SB, to swoisty fenomen psychologiczny.

Dyktaturze komunistów nad narodami Europy Środkowo-Wschodniej towarzyszyła dyktatura Stalina nad nimi samymi. W Polsce w październiku 1948 r. spośród oficerów Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego wyłoniono tajną grupę, której celem było demaskowanie rzekomych szpiegów umiejscowionych na kierowniczych szczeblach partii i administracji państwowej. W kręgu oskarżonych i aresztowanych znaleźli się posłowie, członkowie rządu, oficerowie wojska, a także niedawny szef Polskiej Partii Robotniczej i przywódca polskich komunistów Władysław Gomułka oraz jeden z jego najbliższych współpracowników politycznych, były wiceminister obrony narodowej Marian Spychalski.

Książka Sławomira Cenckiewicza o ciężkim życiu i wielkich dokonaniach Anny Walentynowicz ma charakter biografii pretekstowej, kreślącej jej portret nie tylko na tle konkretnej epoki, ale również środowiska pracowniczego czy grupy społeczno-politycznej. Wiele miejsca poświęca autor dzieciństwu Walentynowicz, pracy ponad siły, doświadczeniu przemocy fizycznej i głodu, Stoczni Gdańskiej, Wolnym Związkom Zawodowym Wybrzeża, Sierpniowi ’80, „Solidarności”, podziemiu, a nawet działalności w wolnej Polsce.