Antoni F. Ossendowski - Lenin

Nieznanym szlakiem to zbiór opowiadań, do których natchnienie i tematy czerpał autor ze swoich licznych podróży po Europie, Azji i Afryce. Tom ten jest więc jakby wachlarzem różnorodnych utworów przesyconych egzotycznymi kolorami, atmosferą dalekich krajów o obcych lądów: tych gorących i tych lodowatych. Każda z nowel stanowi jednak odrębną historię dramatu człowieka doświadczonego przez los i daje Czytelnikowi możliwość głębokich refleksji na tematy ogólnoludzkie. Wystarczy jedynie sięgnąć ręką i wybrać któreś z tych opowiadań, by znaleźć się na kilka chwil w niezwykłej scenerii i niepowtarzalnym klimacie utworów wielkiego podróżnika i wnikliwego obserwatora - A.F. Ossendowskiego.

Zbiór opowiadań rozgrywających się w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku.

Bohaterami opowiadań składających się na tę książkę są żołnierze mężnie walczący w obronie Ojczyzny. Ich historie upamiętniają bohaterskie czyny tysięcy młodych Polaków poległych w walce z bolszewikami.

Relacja z podróży autora i jego żony po Afryce, pisana w formie listów. Każdy z listów, składających się na książkę Wśród czarnych, stanowi relację z pewnego etapu podróży autora i jego żony po Afryce. Mają oni okazję obserwować czarne plemiona, dziewiczą jeszcze wtedy przyrodę i mozolny postęp cywilizacyjny. Podejmowani przez francuskich kolonizatorów biorą udział - dzięki pomocy tubylców - w polowaniach na słonie, hipopotamy i bawoły. O tym, co widzieli i przeżyli, a wyprawa była trudna i niebezpieczna, opowiada Ossendowski ze swadą i wyczuciem. 

Biały Kapitan to napisana w dwudziestoleciu międzywojennym powieść, której akcja rozgrywa się w dużej mierze na pokładzie szonera „Witeź”. Norweski kapitan przyjmuje na statek nowego marynarza, przypadkowo poznanego w porcie. Nie zna jednak jego prawdziwego nazwiska ani więziennej przeszłości. Szybko okazuje się, że sam „Witeź” również ma swoje tajemnice, a zgranej na pozór załodze nie zawsze należy ufać.

Lenin Antoniego Ferdynanda Ossendowskiego – jedna z pierwszych polskich powieści biograficznych – ma wiele odsłon. To historia życia człowieka, który sam siebie przygotował do roli przywódcy tłumu i realizacji okrutnego celu. Opowieść o wodzu potrafiącym manipulować zarówno swoimi bezkrytycznymi zwolennikami, jak i najbardziej zagorzałymi przeciwnikami. To także relacja z działań tyrana przedkładającego rewolucję nad jakiekolwiek kompromisy polityczne. Narastająca fala „czerwonego terroru” dotykała zwykłych ludzi, którzy próbowali radzić sobie w obliczu spowodowanego rządami bolszewików upadku kraju, gdy bieda, ludzka niesprawiedliwość i bezprawie były jeszcze gorsze niż w najbardziej ponurych okresach caratu.

Cień ponurego Wschodu to zbiór felietonów ukazujących życie w Rosji przed rewolucją bolszewicką i u jej progu. Autor jako niezwykle uważny obserwator rzeczywistości stara się wniknąć w charakter "rosyjskiej duszy zbiorowej". Pokazuje zabobony i gusła w które wierzył zarówno rosyjski lud, jak i przedstawiciele dworu.

Proza Henryka Skwarczyńskiego to dawka literatury przez duże L. Niezależność, wolność i nieuleganie terrorowi politycznej poprawności wyróżnia tę prozę. Jeśli do tego dodamy lekki styl narracyjny oraz wędrówki, które toczą się w najróżniejszych częściach, często mało znanych, świata, oraz historyczne spacery autora, dostajemy do ręki opowiadania, które zmuszają do refleksji.