Polityka, publicystyka, idee

Najbardziej prześladowany w Polsce profesor, Aleksander Nalaskowski, ciętym piórem, z wielką erudycją i przenikliwością rysuje niepokojącą wizję świata XXI wieku. Nasz zabiegany i ogłupiały glob ziemski przestał się kręcić na kilka miesięcy – nastąpiło Wielkie Zatrzymanie, jak trafnie nazywa to Autor. Gdy opadł pierwszy kurz wzniecony pandemią i globalnym zamieszaniem, pojawił się ponoć nowy obraz świata. Czy faktycznie inny od poprzedniego?

Wprawdzie historia przyznała rację Mackiewiczowi i obnażyła cynizm i nielojalność aliantów, to przecież pisarza skazano na zapomnienie i marginalizację. Tryumf zaś święcą mitomani, deliberujący o „zwycięstwie Polski w II wojnie światowej” oraz umacnianiu sojuszu z państwami Zachodu. Niezależnie – czy mówią dziś o zakopywaniu Polski aż po sam czubek głowy, razem z tym czakiem ułańskim, razem z czapką krakuską, czy postulują pogłębianie integracji europejskiej i budowanie polskiej pozycji w Unii Europejskiej – reprezentują tę samą sektę utopistów i mistyfikatorów, którzy od dziesiątków lat niweczą nasze marzenia o niepodległości.

Trzeba wielkiego zaślepienia, by po doświadczeniach zaborów, wojen i 50-letniej okupacji - nie dostrzec klęski podobnych koncepcji.

Geopolityka, przestrzeń, interesy, wojny o wpływy i dominację, no i miejsce Polski w tym teatrze. To są kwestie rozważane w tej wielce osobistej, niepozbawionej  temperamentu książce. Sięgając do ojców geostrategii autor - po raz kolejny - udziela nam obszernej lekcji. Można się  z nim zgodzić lub nie, ale jego z rozmachem prowadzone wywody przeczytać należy.

Oto jedno z „najważniejszych i zarazem najodważniejszych dzieł współczesnej kultury naukowej” – zaznaczył w przedmowie ks. prof. dr hab. Tadeusz Guz. Książka ta porusza zagadnienie globalnej rewolucji kulturowej, której celem jest – jak określiła Autorka we wstępie – „rozprzestrzenienie na całym świecie (...) nowej etyki, która ma (...) charakter sekularystyczny; jest ona wynikiem rewolucji feministycznej, seksualnej i kulturowej”.

Książka Koniec polityki, czyli państwo bez przymusu opowiada o innej drodze. O lepszej drodze. O zastosowaniu nauki do poznania natury społeczeństwa oraz o stosowaniu racjonalnej, sprawdzonej wiedzy do tworzenia technologii, która pozwoli osiągnąć wolność. Wolność jako mierzalny stan społeczeństwa.

Głównym sposobem walki z cywilizacją łacińską staje się dążenie do syntez cywilizacyjnych, polegające na łączeniu przeciwstawnych metod życia zbiorowego. Jak wskazuje Koneczny, cywilizacje moralnie niższe najczęściej pokonują cywilizacje wyższe.

Na treść książki "Człowiek i cywilizacja" składają się trzy zagadnienia - filozofia, życie społeczne i sztuka, które łączy tytułowy problem: wpływu cywilizacji jako metody życia społecznego na osobę.

"Niegdyś, za czasów powstania styczniowego, Otto von Bismarck rzucił pod naszym adresem pytanie: Czy ludzie rozsądni żadnego wpływu na wypadki polityczne u was nie mają? Nasz naród jest dzisiaj tak nieszczęśliwy, że nie stać mnie na obiektywne zastanowienie się, czy Bismarck miał, czy nie miał wtedy racji. Ale pod adresem naszego byłego wielkiego sojusznika, żołnierzy którego żołnierze nasi byli lojalnymi towarzyszami broni, a którego rząd nie dotrzymał układu i dziś chce agenturę obcą uznać za rząd polski, pod adresem społeczeństwa brytyjskiego, możemy dziś trawestować owe zdanie Bismarcka i zapytać: Czy ludzie, którzy uważają, że podpisy na aktach międzynarodowych winny być honorowane, żadnego już u was wpływu na bieg wypadków politycznych nie mają?"

 Stanisław Cat-Mackiewicz

Trwający do dziś spór o szanse i zagrożenia związane z ideą sojuszu polsko-niemieckiego sprowadzony został w zasadzie do dylematu: czy na przełomie 1938 i 1939 roku należało, czy też nie należało przyjmować żądań niemieckich i brać udziału w krucjacie antysowieckiej. Tymczasem dla ówczesnych zwolenników przymierza Warszawy z Berlinem była to sprawa bardziej złożona, a jej powodzenie nie zależało od udzielenia odpowiedzi na trywialne pytanie: „tak czy nie?”, ale od konsekwentnej realizacji rozpisanego na dłuższy okres planu, do której należało przystąpić w okresie dobrej koniunktury, zapoczątkowanej zerwaniem przez Hitlera współpracy niemiecko-sowieckiej. Władysław Studnicki, autor niezwykłej, profetycznej książki Wobec nadchodzącej drugiej wojny światowej, był czołowym rzecznikiem tej koncepcji, a jego publicystyka z lat 20. i 30. XX wieku dowodzi, jak wielu błędnych założeń można było uniknąć.

Hiszpański filozof José Ortega y Gasset (1883–1955) jest znany z – ciągle dziś aktualnej i budzącej żywe reakcje – teorii „człowieka masowego”. Zebrane tu teksty pochodzą z okresu od połowy lat 20. XX wieku do wczesnych lat 40., a więc z czasów bodaj najbardziej dramatycznych w najnowszej historii Hiszpanii: od upadku monarchii i narodzin II Republiki w 1931 roku po tragedię wojny domowej 1936–1939.

"Notatki ze współczesności, dokumentujące na gorąco najrozmaitsze zdarzenia mniejsze i większej wagi, które składają się na rzeczywistość, w jakiej jesteśmy zanurzeni, mają wartość nieprzemijającą, gdy wychodzą spod pióra dobrego i mądrego zarazem".

  Jan Wawrzyńczyk

Autorzy słusznie opatrują swój Mały słownik filozofii polityki myślą Konfucjusza, który twierdził, że: „Naprawę państwa trzeba zacząć od naprawy pojęć”. W istocie treść pojęć opisujących rzeczywistość i ludzką kulturę, składających się na te kulturę, to obszar wiedzy i władzy boskiej. Nieprzypadkowo budowniczym wieży Babel Bóg poplątał języki, aby nie mogli się miedzy sobą porozumieć, kontynuować budowy i sięgnąć w końcu tego obszaru, który dla Boga jest zastrzeżony.