Powieść historyczna

Kończy się Harda. Teraz nadchodzi czas Królowej. Nowi gracze i nowy wymiar tej historii. Od Roskilde do krainy zórz polarnych. Od Poznania przez Merseburg do Budziszyna, przez wszystkie wielkie wojny Bolesława. Od Pragi po Kijów. Od Gniezna przez tajemniczy Kałdus. I do Anglii, bo przecież nie jest tajemnicą, kim stanie się „syn królowej”…

Piękna saga rodzinna o polskiej rodzinie na Kresach od czasów Powstania Styczniowego aż do czasów na współczesnych. Napisana piękną polszczyzną, o pięknych wartościach jak: Bóg, honor i ojczyzna oraz prawda, dobro, piękno. 

Hurra Zara zbiera i przywołuje ulubione tematy i bohaterów często znanych już z innych powieści i opowiadań Jeana Raspaila. Z tym, że tam są zawsze bohaterami drugiego planu, tu wychodzą na plan pierwszy, pojawiają się w pełnej krasie, dają się poznać i zrozumieć. A przede wszystkim pozwalają lepiej poznać i zrozumieć raspailowski świat wartości, wyobrażeń i emocji.

Jeske-Choiński w porywającym stylu ukazuje potęgę Rzeczpospolitej, siłę jej możnych panów, wielkość husarii, wolność i swawolę szlachty oraz narastające spory religijne trawiące chrześcijaństwo.

Głównym bohaterem Świadka jest Wiktor Katon, dziennikarz znany czytelnikom z powieści Niewidzialni. Tym razem Katon próbuje rozwikłać zagadkę tajemniczego zaginięcia swego przyjaciela i dziennikarza Julka Jędryki, który w latach 90. badał m.in. w sprawę strzałów w kopalni „Wujek”. W czasie dziennikarskiego śledztwa okazuje się, że ze sprawą zaginięcia Jędryki jest powiązane zabójstwo Stefana Bardeckiego, który został zamordowany w szwedzkim hotelu. Śledztwo Katona wywołuje reakcję ze strony byłego funkcjonariusza Służby Bezpieczeństwa…

Lenin Antoniego Ferdynanda Ossendowskiego – jedna z pierwszych polskich powieści biograficznych – ma wiele odsłon. To historia życia człowieka, który sam siebie przygotował do roli przywódcy tłumu i realizacji okrutnego celu. Opowieść o wodzu potrafiącym manipulować zarówno swoimi bezkrytycznymi zwolennikami, jak i najbardziej zagorzałymi przeciwnikami. To także relacja z działań tyrana przedkładającego rewolucję nad jakiekolwiek kompromisy polityczne. Narastająca fala „czerwonego terroru” dotykała zwykłych ludzi, którzy próbowali radzić sobie w obliczu spowodowanego rządami bolszewików upadku kraju, gdy bieda, ludzka niesprawiedliwość i bezprawie były jeszcze gorsze niż w najbardziej ponurych okresach caratu.

Rozważania, czy zamiana Kresów na „Ziemie Zachodnie” jest zyskiem czy stratą, są raczej tematami dla historyków, prawników, socjologów, ekonomistów, filozofów. Piszącemu o literaturze pozostaje znacznie skromniejszy obszar refleksji. Ale jedno nie może podlegać dyskusji: I i II RP były bardzo ciekawym eksperymentem cywilizacyjnym – ich terytorium zamieszkiwali przybysze z dwóch kontynentów – Europy i Azji. Co ich do nas przyciągało, często na naszą zgubę? Co ich od nas, jako np. katolików, odtrącało? Lektura tych szkiców stara się na te pytania odpowiedzieć. Na inne pytanie: - Czy bez Kresów, bez Wilna, Grodna, Lwowa, Tarnopola, Łucka, Krzemieńca, da się żyć? - odpowiedzieć trudno. Da się na pewno wegetować – ale wielkie źródło różnorodności i rozmachu duchowego - wysycha. Bez pamięci o Kresach, bez ludzi tam urodzonych i ukształtowanych, stajemy się narodem „bez korzeni”, podobnym do innych – ani lepszym, ani gorszym. Byle jakim.

Przez całe niemal stulecie dwa najpotężniejsze mocarstwa ówczesnego świata - wiktoriańska Wielka Brytania i carska Rosja - prowadziły niewypowiedzianą wojnę na odludnych szlakach i pustkowiach Azji Środkowej. Biorący w niej udział ludzie nazywali tę kampanię Wielką Grą.

Nowa powieść Wiesława Helaka jest fascynującym portretem międzywojennej Polski i jej tragicznego końca. – To obraz wielobarwny, daleki od jednoznaczności. Historia „przemieniania” się II Rzeczypospolitej, ówczesnej Europy, jak i głównego bohatera – czytamy w opisie książki. Zdaniem wydawcy, „Góra Tabor” jest poniekąd kontynuacją głośnego eposu „Na Zbruczem”.

„Doskonała lektura. Świetnie literacko zaprezentowana ohyda finałowej dekady priwiślińskiego czerwonego totalitaryzmu, gdy «niewidzialni» esbecy bezkarnie mordowali kogo chcieli i brutalnie kaleczyli żywoty tysiącom Polaków. Kubeł zimnej wody dla głupawych nostalgików, ciepło wspominających gierkowszczyznę, jaruzelszczyznę i całą PRL”.

Waldemar Łysiak

Za względu na bardzo ważny historyczny kontekst, wymowę oraz świetne pióro powieść Niewidzialni to zdecydowanie jedna z tych pozycji literackich, która na długo zapadnie w naszą pamięć i zmusi (mam nadzieję) do pewnych głębszych refleksji. Polecam.

Jarosław Nelkowski (www.jareknelkowski.pl)

W 1909 roku syn byłego powstańca styczniowego, utracjusz z bogatej rodziny uwielbiający hazard wygrywa w Monte Carlo równowartość 774 kilogramów złota. Odtąd wykupuje akcje kolejnych banków, inwestuje w kopalnie, cukrownie, transport i fabryki… Mowa o Karolu Jaroszyńskim – Polaku, który w przededniu I wojny światowej był jednym z najbogatszych ludzi na świecie.
W tej napisanej z niezwykłym rozmachem powieści Wacława Holewińskiego śledzimy koleje życia bohatera w rozmaitych odsłonach, na tle najważniejszych wydarzeń dziejowych i z udziałem osób, których nazwiska na trwałe wyryły się na kartach historii.

Oraz wygnani zostali, najnowsza książka Wacława Holewińskiego, to nielinearna i pasjonująca opowieść o życiu hrabiego Ignacego Karola Korwin-Milewskiego: ekscentrycznego szlachcica polskiego pochodzenia, niespełnionego malarza, prawnika, kolekcjonera obrazów, marszanda, sybaryty, właściciela wyspy położonej na Adriatyku, a przede wszystkim – postaci niezwykle ważnej dla polskiej kultury, lecz przy tym całkowicie zapomnianej.