500-lecie protestanckiej deformacji

Profesor Grzegorz Kucharczyk z fachowością, sumiennością i jasnością intelektualną historyka przedkłada czytelnikowi gruntowną i opartą na najnowszych badaniach naukowych analizę reformacji Marcina Lutra i jego zwolenników. Pozwala upewnić się, względnie wyrobić sobie zdanie nie tylko o teologiczno-religijnym i eklezjalnym dramacie reformacji, lecz także o istotnie negatywnych kulturowych, tzn. naukowych, prawno-moralnych, politycznych czy historycznych skutkach protestantyzacji ducha ludzkiego, które ujawniały się raz po raz w wiekach nowożytnych. (...) Niech lektura tej książki przyczyni się do umocnienia naszej wiary katolickiej i miłości do Kościoła zbudowanego na św. Piotrze i Apostołach oraz do kontynuowania budowy prawdziwej kultury życia na ziemi, w oparciu o zasady katolickiego chrześcijaństwa. 

W książce tej poznajemy losy wybranych, niezłomnych Anglików, którzy – mimo powszechnej apostazji w ich ojczyźnie – pozostali wierni prawdziwej religii i za tę wierność ponieśli śmierć męczeńską. Beatyfikował ich papież Leon XIII, współczesny autorowi, stąd w tekście nazywani są błogosławionymi.
25 października 1970 roku papież Paweł VI kanonizował czterdziestu męczenników Anglii i Walii, którzy ponieśli śmierć za wiarę katolicką w latach 1535-1679. Wśród ogłoszonych wówczas świętymi jest Edmund Campion, główny bohater tej opowieści oraz dziesięciu innych jezuitów, którzy w XVI i XVII wieku oddali życie za posłuszeństwo Chrystusowi, dogmatom i Ojcu Świętemu, a także – co warto podkreślić – w intencji nawrócenia Anglii. Są wśród nich także inni kapłani, zakonnicy oraz bohaterscy świeccy, którzy kierowali się w życiu ewangeliczną zasadą, iż kiedy chodzi o rzeczy najważniejsze – „trzeba bardziej słuchać Boga, niż ludzi”.

W książce tej poznajemy losy wybranych, niezłomnych Anglików, którzy – mimo powszechnej apostazji w ich ojczyźnie – pozostali wierni prawdziwej religii i za tę wierność ponieśli śmierć męczeńską. Beatyfikował ich papież Leon XIII, współczesny autorowi, stąd w tekście nazywani są błogosławionymi.
25 października 1970 roku papież Paweł VI kanonizował czterdziestu męczenników Anglii i Walii, którzy ponieśli śmierć za wiarę katolicką w latach 1535-1679. Wśród ogłoszonych wówczas świętymi jest Edmund Campion, główny bohater tej opowieści oraz dziesięciu innych jezuitów, którzy w XVI i XVII wieku oddali życie za posłuszeństwo Chrystusowi, dogmatom i Ojcu Świętemu, a także – co warto podkreślić – w intencji nawrócenia Anglii. Są wśród nich także inni kapłani, zakonnicy oraz bohaterscy świeccy, którzy kierowali się w życiu ewangeliczną zasadą, iż kiedy chodzi o rzeczy najważniejsze – „trzeba bardziej słuchać Boga, niż ludzi”.

W ostatnim tomie Hartmann Grisar podsumował działalność Marcina Lutra oraz opisał końcowe lata jego życia. Znajdujemy tutaj również omówienie jego działalności literackiej, w tym przekładu Biblii na język niemiecki, nowych katechizmów i hymnów kościelnych.

Kardynała Hozjusza przemilczeć, Zygmunta III oczernić, a księdza Piotra Skargę sprowadzić do roli sejmowego mówcy — oto sposób na pozbawienie Polaków dumy z kontrreformacji, czyli zwycięstwa prawdziwej wiary nad herezjami. A przecież było to zwycięstwo większe niż wszystkie triumfy militarne dawnej Polski. Bo gdyby nie tacy ludzie jak Hozjusz, moglibyśmy już nie być katolikami. Bylibyśmy pewnie jednym z protestanckich narodów Europy, takimi Szwedami czy Holendrami Wschodu. I nie mielibyśmy najważniejszego: prawdziwej wiary i moralności. Zamknęlibyśmy więc sobie bramy do Nieba, a otworzyli „drogę ekspresową" do piekła. Po co więc wówczas miałaby istnieć Polska?

Na początku XX wieku w Kościele katolickim pojawiły się na temat Marcina Lutra opracowania dwóch uczonych, należących do tego samego pokolenia: dominikanina Heinricha Denfile oraz jezuity Hartmanna Grisara. Pierwszy z nich skupił się na moralności chrześcijańskiej, a drugi na historii i psychologii Lutra. W rzeczywistości oba dzieła doskonale wzajemnie się uzupełniają.

W tomie pierwszym pracy Grisara są ukazane m.in. dwa etapy rozwoju doktryn Marcina Lutra. W pierwszym etapie przed wywieszeniem słynnych tez pojawiły się najważniejsze nauki, w tym o przeznaczeniu, braku wolnej woli, całkowitym zepsuciu natury ludzkiej, przypisaniu zasług Chrystusa, usprawiedliwieniu przez "humilitas" i braku pewności zbawienia. Dopiero później pojawiło się ostateczne rozwiązanie problemu usprawiedliwienia, czyli doktryna o usprawiedliwieniu przez samą wiarę i osobistej pewności zbawienia. Ukoronowaniem całego procesu było publiczne odrzucenie autorytetu soborów powszechnych i papieża, czyli zasada luteranizmu.

Zgodnie z tradycja Kościoła, odwołującą się do przykładu Chrystusa, nie można oddzielić sposobu postępowania osoby od głoszonych przez nią prawd wiary. 

Kłamstwa Marcina Lutra i jego mowy pełne nienawiści, które każdy powinien potępić, są nie do podważenia.
Hartmann Grisar wykazał, ze nie można ich usprawiedliwić ani retoryką, ani polemiką, bo on po prostu nimi żył. Takie podejście rzutowało na doktrynę Lutra, która Grisar scharakteryzował następująco: 
W stylu i postępowaniu był kameleonem. Takie były jego wewnętrzne uczucia i taka była
jego teologia.

W ostatnich latach obraz Lutra uległ całkowitej przemianie. Za sprawą licznych wypowiedzi kardynałów Waltera Kaspera, Kurta Kocha czy Karla Lehmanna stał się z wolna nauczycielem wiary i wzorem do naśladowania dla katolików.

Co jest przyczyną tak całkowitej zmiany stanowiska Kościoła? Próba odpowiedzi na kartach książki. 

Nikt by się w Niemczech nie spodziewał, że jakiś syn chłopski przewróci do góry nogami religię katolicką i rządy panujących książąt. Tym kimś był Marcin Luter, który przyszedł na świat 10 listopada 1483 roku w Eisleben.

Książka omawia rozumienie i praktyczne wykorzystanie (czyli teoria i praktyka) hasła "sola scriptura" przez Marcina Lutra. Jest to wyjątkowe opracowanie, bo żaden biblista polski nigdy nie podjął tej tematyki w tak obszernym zakresie.

Dlaczego obecnie nawet luteranie wydają się pomijać i marginalizować swego założyciela i niektóre jego "pomysły" i przemyślenia, zwłaszcza gdy chodzi o pożądanie cielesne? Jak przebiega nieustanny "wybór i zmiana" w tej konfesji? Książka niniejsza to wielka apologia chrześcijańskiej moralności, ukazująca co dokładnie legło u początków protestantyzmu.