Hartmann Grisar - Luter TOM II

Johannes Janssen (1829-1891) ukazał przełomowe znaczenie reformacji dla historii narodu niemieckiego na tle jego osiągnięć w XV w. (nauka, sztuka, literatura, ekonomia), rozwój reformacji oraz jej konsekwencji w XVI w. Nie pominął działań Marcina Lutra jako promotora rewolucji społecznej oraz ukazał ją na szerokim tle politycznym i społecznym.

Na początku XX wieku w Kościele katolickim pojawiły się na temat Marcina Lutra opracowania dwóch uczonych, należących do tego samego pokolenia: dominikanina Heinricha Denfile oraz jezuity Hartmanna Grisara. Pierwszy z nich skupił się na moralności chrześcijańskiej, a drugi na historii i psychologii Lutra. W rzeczywistości oba dzieła doskonale wzajemnie się uzupełniają.

W tomie pierwszym pracy Grisara są ukazane m.in. dwa etapy rozwoju doktryn Marcina Lutra. W pierwszym etapie przed wywieszeniem słynnych tez pojawiły się najważniejsze nauki, w tym o przeznaczeniu, braku wolnej woli, całkowitym zepsuciu natury ludzkiej, przypisaniu zasług Chrystusa, usprawiedliwieniu przez "humilitas" i braku pewności zbawienia. Dopiero później pojawiło się ostateczne rozwiązanie problemu usprawiedliwienia, czyli doktryna o usprawiedliwieniu przez samą wiarę i osobistej pewności zbawienia. Ukoronowaniem całego procesu było publiczne odrzucenie autorytetu soborów powszechnych i papieża, czyli zasada luteranizmu.

W ostatnich latach obraz Lutra uległ całkowitej przemianie. Za sprawą licznych wypowiedzi kardynałów Waltera Kaspera, Kurta Kocha czy Karla Lehmanna stał się z wolna nauczycielem wiary i wzorem do naśladowania dla katolików.

Co jest przyczyną tak całkowitej zmiany stanowiska Kościoła? Próba odpowiedzi na kartach książki. 

Jeśli całe narody, także ochrzczone wieki temu, żyją dziś w ignorancji co do podstawowych prawd i dogmatów, jeśli nawet w naszej Ojczyźnie widać, iż wiedzy tej brakuje, ujmijmy z wdzięcznością wyciągniętą ku nam z tą książką dłoń świętego przemyskiego biskupa, w której ujął on nieustannie naglące wezwanie, by skoro już Boga Żywego kochamy, skoro wiemy, iż przemawia On i przychodzi wszak na ołtarz z miłością do nas, to powinniśmy wiedzieć o naszej świętej Religii jak najwięcej, móc opowiadać innym o jej prawdach i obietnicach, jakie niesie tym, którzy odnajdą w Chrystusie i umiłowanej Oblubienicy Jego, Kościele Świętym Katolickim, jedyną drogę zbawienia. Nie bójmy się mówić wszem i wobec, że nasza Boska wiara jest najpiękniejsza na świecie! Uczmy się jej z każdym dniem coraz głębiej i otwierajmy na nią coraz szerzej nasze serca, bo przecież:

Kto poznał – jeno ten się dowie,

co znaczy kochać Zbawcę świata!