Teologia

Profesor Stanisław Stabryła przedstawia życiorysy pierwszych prześladowców Jezusa i Jego uczniów. Przeprowadza czytelnika przez ponad trzysta lat historii pierwszych chrześcijan – pełnej strachu oraz poświecenia – i odpowiada na szereg pytań: Kto tak naprawdę był odpowiedzialny za oskarżenie i śmierć Jezusa? Czy prześladowców Chrystusa dręczyły potem wyrzuty sumienia? Skąd pochodził Judasz i jaka jest jego prawdziwa historia? Co o Piłacie mówią najstarsze źródła historyczne? Co sprawiło, że Neron wpadł w obsesję mordowania chrześcijan?

Jest to praktyką Świętych, że często proszą Boga o tę łaskę wielką, by mogli cierpieć prześladowania dla Jego miłości. Dobrze jest, co najmniej w czasie modlitwy, przygotować się zawsze na znoszenie upokorzeń i prze­widzieć już wcześniej to, co nam przy­krego trafić się może, by nas przygo­towanych zastało. Jeden jedyny akt pokory — powiada Święta— więcej znaczy, niż cała mądrość świata.

Wyjawiaj Panu i przedstawiaj Mu wszystkie myśli, jakie cię dręczą, czy to niepokój, czy smutek, 
i mów do Niego: Mój Boże, w Tobie cała moja nadzieja, daruję Ci to moje strapienie i zdaję się zupełnie 
na wolę Twoją. Ulituj się nade mną. Albo mnie od tego uwolnij, albo daj mi siłę do zniesienia tego. 

Św. Cyprian z Kartaginy żył w II wieku. Powodem napisania O jedności Kościoła Katolickiego było odszczepieństwo, które w Kościele wywołał Nowacjan. Św. Cyprian postanowił położyć koniec zabiegom zwolenników tej sekty, utwierdzając wiernych w wierze i przywiązaniu do prawego Kościoła.

Książeczka O Modlitwie Pańskiej zawiera nie tylko wykład Modlitwy Pańskiej, ale mówi ogólnie o modlitwie, zastanawiając się nad jej potrzebą, godnością, korzyścią i przymiotami.

W epoce, gdy czyściec powszechnie wyobrażano sobie i przedstawiano jako pełną ognia przestrzeń w zaświatach, św. Katarzyna z Genui na podstawie swych doświadczeń mistycznych pisze traktat, w którym tłumaczy krok po kroku, na czym naprawdę polega proces oczyszczenia duszy ludzkiej po śmierci.

Poznanie Boga i Jego doskonałej sprawiedliwości – wyjaśnia Święta – a zarazem uświadomienie sobie popełnionych grzechów staje się w człowieku źródłem głębokiego bólu i tęsknoty za nieskończoną miłością Bożą, które można porównać jedynie z palącym ogniem. Co jednak istotne, to cierpienie ma bezcenną wartość – oczyszcza ono duszę i stopniowo prowadzi człowieka do pełnego zjednoczenia z Bogiem.

Książka św. Tomasza z Akwinu o uzasadnianiu wiary katolickiej, zachowuje swą aktualność pomimo upływu blisko 750 lat od jej powstania, gdyż w historii Kościoła można spotkać ciągle te same zarzuty i ataki wymierzone w prawdy i dogmaty wiary katolickiej. Jest to tekst apologetyczny, w którym autor przedstawia argumenty na rzecz naszej wiary przeciwko błędnym twierdzeniom muzułmanów, prawosławnych i niekatolików.

Tom 42 serii Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu zawiera drugą część komentarza św. Tomasza do słynnej Etyki nikomachejskiej Arystotelesa – tekstu poświęconego m.in. szczęściu, cnotom, jako sposobom dążenia do niego, oraz przyjaźni.

Osobnym niewielkim dziełem zamieszczonym w tym tomie jest Tablica do „Etyki”, która powstała niedługo przed Objaśnieniem „Etyki”. 

Tom 67 serii Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu zawiera komentarze do aż siedmiu listów św. Pawła, tj.: List do Kolosan, Pierwszy i Drugi List do Tesaloniczan, Pierwszy i Drugi List do Tymoteusza, List do Tytusa oraz List do Filemona.

List do Hebrajczyków jest jednym z bardziej zagadkowych pism Nowego Testamentu, gdy chodzi o ustalenie jego autorstwa, adresatów czy daty powstania. Św. Tomasz przyjmuje, podobnie jak wielu innych dawnych autorów, że wyszedł on spod pióra św. Pawła.

Na listy Pawłowe Akwinata patrzy zaś jako na pewną całość. Dostrzega w nich nie tylko zbiór pism okolicznościowych napisanych do rozmaitych adresatów, ale przede wszystkim owoc Bożego natchnienia.

Odmawialiśmy „Ojcze nasz” tysiące razy, od dziecka znamy na pamięć treść tej modlitwy – ale czy naprawdę dobrze ją rozumiemy? To pytanie staje się szczególnie aktualne w obliczu nowego tłumaczenia szóstej prośby Modlitwy Pańskiej: „i nie wódź nas na pokuszenie”. Bóg nas ani nie kusi, ani nie przywodzi do złego – taka wykładnia chyba nikomu wierzącemu nie przychodziła do głowy. A jednak w mediach takie interpretacje zaczęły się pojawiać, stąd niezwykle istotne i palące stało się, abyśmy w pełni zrozumieli Modlitwę Pańską, każde jej słowo. Abyśmy poznali także jej historyczne uwarunkowania.

We współczesnej dyskusji na temat historyczności i autorstwa ksiąg biblijnych, zwłaszcza Pięcioksięgu, wczesne dekrety Papieskiej Komisji Biblijnej mogą budzić wiele emocji, bowiem współczesne podejście do obu Testamentów różni się od tego, które można by nazwać tradycyjnym lub klasycznie chrześcijańskim.

Michał Chaberek OP (początek Wprowadzenia)